«Η θέα των ανοιξιάτικων λειβαδιών με την πολιποίκιλη βλάστηση των ανθέων προσφέρει μεγάλη τέρψη σε όσους βλέπουν. Συναρπάζει τους περαστικούς και τους στρώνει πλούσιο τραπέζι. Χαροποιεί τους οφθαλμούς και γλυκαίνει την όσφρηση… Ως τέτοιο να θεωρήσεις και αυτό το πόνημα, γιατί θα βρεις μέσα σε αυτό αρετές αγίων ανδρών που όλοι τους υπήρξαν το ίδιο θεοφιλείς, με τη χάρη του Χριστού του Θεού ημών, αλλ’ ο καθένας κατά διαφορετικό τρόπο και με διαφορετικές αρετές στολισμένος, με ομορφιά και ευπρέπεια, από τις οποίες κόβοντας τα καλά άνθη και πλέκοντας στεφάνι αιωνίου λιβαδιού (λειμώνος) σου το προσφέρω. Γι’ αυτό και το πόνημα αυτό το ονόμασα ΄΄λειμών΄΄, εξαιτίας της τέρψεως, της ευωδίας και της ωφέλειας προς τους αναγνώστες του. Διότι ενάρετη ζωή και σεμνή συμπεριφορά δεν είναι μόνο η μελέτη των θείων και το ορθό φρόνημα αλλά και η εξιστόρηση της θεοπρεπούς ζωής των Αγίων».
Με τον τρόπο αυτό, τον 7ο αιώνα, ο μοναχός Ιωάννης Μόσχος προλογίζει το σπουδαίο έργο του «Λειμών» ή «Λειμωνάριον», για να περιγράψει την ενάρετη πολιτεία των αγίων ασκητών της εποχής του, παραβάλλοντάς την με ένα ανεκτίμητης αξίας πνευματικό ανθόκηπο. Αλλά και αρκετούς αιώνες αργότερα, ο Άγιος Μακάριος Νοταράς, ο οποίος ασκήτευσε στην Ιερά Σκήτη της Παντοκρατορινής Καψάλας στα τέλη του 18ου αιώνα, επέλεξε τον ίδιο τίτλο για ένα παρόμοιο έργο του στο οποίο συμπεριέλαβε τους βίους και τα ιερά κατορθώματα παλαιών και νέων Αγίων της Εκκλησίας, θεωρώντας ότι «καθώς εις ένα λειμώνα δεν είναι μόνου είδους άνθη, αλλά διάφορα, τοιούτης λογής και εις ταύτην (την βίβλον) περιέχονται ως άνθη τερπνότατα και ευωδέστατα, τα διάφορα διηγήματα, ήγουν εκείνα των καλλινίκων του Χριστού Μαρτύρων, εκείνα των Θεοφόρων Ασκητών, και εκείνα των παραδόξων αποτελεσμάτων του Ουρανού».
Η ανωτέρω αναφορά ερμηνεύει τον τίτλο «Λειμωνάριον Ιεράς Μονής Παντοκράτορος» του παρόντος βιβλίου, το οποίο αποτελεί, όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης του, ένα πνευματικό λειμώνα απαρτιζόμενο από τη διήγηση του θαυμαστού βίου και σταχυολογήσεις της πνευματικής διδασκαλίας των ιερών εκείνων μορφών που εβλάστησαν και απέδωσαν πνευματικούς καρπούς μέσα στο ασκητικό γεώργιο της Ιεράς Μονής Παντοκράτορος. Στο παρόν βιβλίο περιλαμβάνεται με χρονολογική σειρά η εξιστόρηση όλων εκείνων των προσώπων, με αφετηρία τη θαυμαστή διήγηση περί του Οσίου Γαβριήλ και του θαύματος του αρχαγγελικού ύμνου «Άξιον Εστίν», τα οποία εκόσμησαν και αγίασαν με την παρουσία τους την Ιερά Αγιορειτική Μονή του Παντοκράτορος και των ιερών εξαρτημάτων της. Επιπλέον παρατίθενται αποσπάσματα έργων της ιερής τους γραφίδας, τα οποία επαληθεύουν τον άρρηκτο δεσμό ασκητικού βιώματος και πνευματικής διδαχής η οποία «προς πάντα ωφέλιμος εστίν, επαγγελίαν έχουσα ζωής της νυν και της μελλούσης» (Α΄ Τι 4,8). […]
(Απόσπασμα από την εισαγωγή του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
- Ο Όσιος Γαβριήλ και το θαύμα του Άξιον Εστίν (10ος αι.)
- Αλέξιος (+1369) και Ιωάννης (+1387), οι κτίτορες
- Άγιος Καλλίνικος Α’, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (+1363)
- Αγίου Καλλίστου Α’, Η πνευματική διδασκαλία του Οσίου Γρηγορίου Σιναΐτου
- Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς, Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης (+1359)
- Αγίου Γρηγορίου Παλαμά, Αποσπάσματα από το δοκίμιο: Προς Ιωάννην και Θεόδωρον τους φιλοσόφους
- Άγιος Νήφων Β’, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (+1508)
- Άγιος Θεωνάς Α’, Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης (+1541)
- Οσιομάρτυρος Ιακώβου, Διαθήκη και Λόγοι παραινετικοί και ψυχωφελείς
- Όσιος Θεόφιλος Μυροβλύτης (+1548)
- Οσίου Θεοφίλου Μυροβλύτου, Ευχή εξομολογητική
- Όσιος Γεράσιμος ο εν Κεφαλληνία (+1579)
- Άγιος Ιωσήφ, Επίσκοπος Τιμισουάρας (+1656)
- Όσιος Ακάκιος Καυσοκαλυβίτης (+1730)
- Οσίου Ακακίου Καυσοκαλυβίτου, Διδαχές
- Όσιος Παΐσιος ο Νέος – Βελιτσκόφσκυ (+1794)
- Οσίου Παϊσίου, Περί των μεγάλων πρωταρχικών αρετών
- Όσιος Γεώργιος της Τσερνίκα (+1806)
- Οι Κολλυβάδες
- Περί συνεχούς Θείας Μεταλήψεως
- Όσιος Νήφων Χίος (+1809)
- Άγιος Μακάριος Νοταράς, Επίσκοπος Κορίνθου (+1805)
- Όσιος Νικόδημος Αγιορείτης (+1809)
- Οσίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Περί Προσευχής
- Όσιος Γαβριήλ ο Δικαίος (+1901)
- Προηγούμενος Βησσαρίων (1954 – 2001)
- Γ. Βησσαρίωνος, Πνευματικές υποθήκες προς την Αδελφότητα της Μονής Παντοκράτορος
ΕΠΙΛΟΓΟΣ