ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΦΟΡΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΤΟΥ ΑΘΩΝΙΤΟΥ
Ο Άγιος Αθανάσιος συνδυάζοντας όλα τα πλεονεκτήματα σοφού, φωτισμένου και θεουμένου ανθρώπου, αναδείχθηκε η μεγαλύτερη φυσιογνωμία της Αγιορειτικής Ιστορίας. Ίδρυσε το πρωτοφανές σε μέγεθος και δύναμι μοναστήρι της Μεγίστης Λαύρας, μετατρέποντας έτσι τον πρωτόγονο του Άθω μοναχισμό και οργανώνοντας την ζωή των μοναχών κατά το αρχαίο κοινοβιακό σύστημα. Αξίως, λοιπόν, θεωρείται καθηγεμόνας, αρχηγός, νομοθέτης και γενικά διοργανωτής του Αγιορειτικού Μοναχισμού.
Η προσωπικότητα του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη όχι μόνο αποτελεί αφετηρία και σταθμό στην ιστορία του Αγιορειτικού Μοναχισμού, αλλά κατέλαβε εξέχουσα θέσι σε όλη την Εκκλησιαστική Ιστορία της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, η δε εορτή και μνήμη του, ευθύς μετά την κοίμησί του, καθιερώθηκε όχι μόνον σαν εορτή τοπικού, παναγιορειτικού έστω χαρακτήρα, αλλά πανορθοδόξου, με ειδική μνεία στα συναξάρια και εορτολόγια και πλήρη ακολουθία στα μηναία της Εκκλησίας μας. Το όνομά του έφτασε να βρη θέσι μέσα και σ’ αυτήν ακόμη την θεία Λειτουργία, στην συνέχεια των μεγάλων Οσίων Πατέρων, Αντωνίου, Σάββα, Ονουφρίου, Ευθυμίου, Θεοδοσίου και Πέτρου. (βλ. ακολουθία Προσκομιδής).
Οι Αγιορείτες ποιητές ετίμησαν την μνήμη του Οσίου Αθανασίου με πολλά άσματα. Το Μοναστήρι της Μεγίστης Λαύρας κατέχει δεκάδες χειρόγραφα με βίους, εγκώμια, ακολουθίες, κανόνες, προσόμοια, ιδιόμελα, καθίσματα, κοντάκια και λοιπά υμνολογικά αφιερωμένα στον θείο Δομήτορά του. […]
(Απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΦΟΡΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΤΟΥ ΑΘΩΝΙΤΟΥ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ, Γέρων Ζαχαρίας Λαυριώτης
ΜΕΡΟΣ Α’
ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ
Βίος και αγώνες του οσίου και θεοφόρου πατρός ημών Αθανασίου του εν τω Άθω και μερική των θαυμάτων αυτού διήγησις
ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ
ΜΕΡΟΣ Β’
ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ
ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΦΟΡΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΤΟΥ ΕΝ ΤΩ ΑΘΩ ΕΟΡΤΑΖΟΜΕΝΟΥ ΤΗΝ Ε’ ΙΟΥΛΙΟΥ
- ΕΝ ΤΩ ΜΙΚΡΩ ΕΣΠΕΡΙΝΩ
- ΕΝ ΤΩ ΜΕΓΑΛΩ ΕΣΠΕΡΙΝΩ
- ΕΙΣ ΤΗΝ ΛΙΤΗΝ
- ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΤΙΧΟΝ
- ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ
- ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ
- ΕΙΣ ΤΗΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΝ