ΟΙ ΑΟΡΑΤΟΙ ΕΡΗΜΙΤΕΣ ΤΟΥ ΑΘΩΝΑ
ο περιεχόμενο του βιβλίου αυτού είναι προϊόν εξαετούς μόχθου. Η επιλογή και συλλογή ιστορικών στοιχείων από διάφορα παλαιά και σύγχρονα βιβλία, που αφορούν αφανείς ερημίτες, οι διάφορες προφορικές παραδόσεις και πληροφορίες από Γέροντες και σύγχρονους αυτόπτες μάρτυρες, αποτελούν τα κείμενα του βιβλίου αυτού.
Το πόνημα αυτό δεν κατέχει επιστημονικήν κατάρτησιν, ούτε και λογοτεχνικόν στολισμόν και είναι ολότελα ξένο και απηλλαγμένο από μυθιστορηματική γραφίδα. Το βιβλίο είναι γραμμένο σε απλή γλώσσα για να είναι κατανοητή και στον πιο απλό και ολιγογράμματον αναγνώστη.
Στο διάστημα της εξαετούς αυτής έρευνας προς συλλογή στοιχείων, περιήλθα πολλά ασκητικά μέρη και καλύβια, σε σεβαστούς κι εναρέτους Γεροντάδες και γνήσιους ασκητές της αθωνικής ερήμου, πολλοί εκ των οποίων -οι γεροντώτεροι- άφησαν τον παρόντα κόσμο, ήγουν την «στρατευομένην εκκλησίαν”» και ανεχώρησαν δια την άνω, την «θριαμβεύουσαν» πριν ακόμα εκδοθεί το βιβλίο. Και πέρασα από δύσβατα μονοπάτια και έφθασα σε απόμακρα αυθεντικά μέρη για την λήψιν καταλλήλων δια το θέμα αυτό φωτογραφιών.
Όπως προεγράφη, οι διηγήσεις του βιβλίου, κατά το ήμισυ περίπου, είναι παρμένες από διάφορα βιβλία ασκητικού και αγιορειτικού περιεχομένου τόσον παλαιά όσον και σύγχρονα, και κατά το έτερον ήμισυ οι διηγήσεις δημοσιεύονται εγγράφως για πρώτη φορά, μάλιστα μερικές εξ αυτών, αν και παλαιές εκατόν ή και πενήντα χρόνων, έμειναν άγραφες και μετεδίδοντο από στόμα σε στόμα στην αθωνικήν έρημο. […]
(Απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΟΙ ΑΟΡΑΤΟΙ ΕΡΗΜΙΤΕΣ ΤΟΥ ΑΘΩΝΑ
ΑΝΤΙΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ, Επισκόπου Πατάρων Ειρηναίου
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Β΄ ΕΚΔΟΣΕΩΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ Α’
Επώνυμοι Ερημίτες του Άθωνα (παλαιοί και νεώτεροι)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’. Επώνυμοι Ερημίτες που ασκήτευσαν γύρω από τον Άθωνα (παλαιοί όσιοι Πατέρες)
Ο Όσιος Πέτρος ο Αθωνίτης
Ο ασκητής κυρ-Ησαΐας
Ο Όσιος Μάξιμος ο Καυσοκαλυβίτης
Ο Όσιος Νήφων ο Καυσοκαλυβίτης
Ο Όσιος Γερόντιος ο Βουλευτηριώτης
Οι Όσιοι Διονύσιος ο Ρήτωρ και Μητροφάνης ο Πνευματικός
Ο Όσιος Νείλος ο Μυροβλήτης
Ο Όσιος Γρηγόριος ο Βυζάντιος
Ο Όσιος Νικηφόρος ο μονάζων
Ο Όσιος Ακάκιος ο Καυσοκαλυβίτης
Ο Όσιος Θεόδωρος ο εν τη Βίγλα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’. Νεώτεροι Πατέρες της αθωνικής ερήμου
Ο σπηλαιώτης Γέρων Ιωακείμ
Ο Γέρων Παχώμιος ο σπηλαιώτης και Αναχωρητής
Ο παπα-Σεραπίων ο Ρώσσος. Ο ερημίτης του Άθωνα
Ο Γέρων Γεράσιμος ο Καρμηλίτης
Ο Μοναχός Σεραφείμ (άλλος ερημίτης του Άθωνα)
ΜΕΡΟΣ Β’
Οι σωζόμενες διηγήσεις για τους αφανείς Ερημίτες του Άθωνα
1.- Περί των πρώτων Ησυχαστών του Άθω. (Εκ του Βίου του Οσίου Αθανασίου του Αθωνίτου)
2.- Ο παράξενος περιπλανώμενος Ερημίτης. (Εκ του βίου του Οσίου Μαξίμου του Καυσοκαλύβη)
3.- Οι εφτά αφανείς Ερημίτες του Άθωνα
4.- Όραμα και ευωδία στην περιοχή του «Κυρ Ησαΐου» (Εκ του βίου του Αγίου Νεομάρτυρος Κωνσταντίνου του εξ Αγαρηνών)
5.- Τα Γιαννακόπουλα και οι αφανείς Ασκητές
6.- Η σπηλιά των τριών σκηνωμάτων
7.- Ανακάλυψις αγίου λειψάνου στο κάτω Χαΐρι
8.- Ο μυστηριώδης γυμνός Γέροντας
9.- Ο πνευματικός παπα-Γρηγόρης και οι μυστικοί Ερημίτες
10.- Οι τρεις Αναχωρητές
11.- Οι γυμνοί άγιοι των «Κρύων Νερών»
12.- Η σπηλιά των Ευλογηταρίων
13.- «Ακολούθα μας»
14.- «Εσύ, αδελφέ, προορίζεσαι για την Σκήτη του Ξενοφώντος»
15.- Οι δέκα Ερημίτες στον «Άγιον Πέτρον»
16.- Άλλη μυστηριώδης σπηλιά στην περιοχή του «Κυρ Ήσαΐου»
17.- Περί των δώδεκα ανυπόδητων του Άθωνα
18.- Εμφάνισις σπηλιάς και θείου λειψάνου
19.- Οι χωρίς κατοικία αόρατοι Ερημίτες
20.- Ο Σταυρός της «Ευωδίας»
21.- Ο ανώνυμος Αναχωρητής του Άθωνα
22.- Ο Ερημίτης και τα παξιμάδια
23.- Θεωρία 12 μυστηριωδών Μοναχών σε σπηλιά
24.- Ευωδία στο «Χαΐρι» της Λαύρας
25.- Ευωδία και στο «Χαΐρι» Καυσοκαλυβίων
26.- Τα «αγρίμια» της Παναγίας
27.- Ο σπηλαιώτης παπα-Λεόντιος και οι 12 ανώνυμοι Αναχωρητές
28.- Απόκοσμοι Ερημίτες
29.- Αχνάρια γυμνών ποδιών στα χιόνια
30.- Κτύπησε την καμπάνα για να προλάβουν τους «γυμνούς Ασκητές»
31.- Διηγήσεις Γέροντος Γερασίμου του Υμνογράφου
32.- Για δέκα χρόνια έπαιρνε νερό
33.- Προσκύνησε το μέρος που έστεκαν τα πόδια του
34.- Ζητούσε ελεημοσύνη για να τρέφει ερημίτες
35.- Οι δύο ημίγυμνοι Αναχωρητές
36.- Συνάντηση υποτακτικού με Αναχωρητές
37.- Η σπηλιά της «αγαλλιάσεως»
38.- Η «Στραβολαγκάδα»
39.- Οι Ερημίτες της Λεύκας
40.- Για τους αόρατους αγίους Ασκητές. (Εκ των επιστολών του Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστού)
41.- Οι μερίδες θείου Άρτου πού χάθηκαν
42.- Μυστηριώδεις Μοναχοί στον «Βαβύλα»
43.- Ο νυκτερινός γυμνός ερημίτης
44.- Διηγήσεις κάποιου Ιερομόναχου
45.- «Ως σκιά εξηφανίσθη»
46.- Ένας μακρυγένης άγνωστος Ερημίτης
47.- Όρθριοι δια την Θείαν Λειτουργίαν και την Θείαν Μετάληψιν
48.- Εξαφανίσεις Μοναχών
49.- Μαρτυρία δύο Κυπρίων προσκυνητών
50.- Παράξενοι νυχτερινοί επισκέπτες στην «Παναγία»
51.- Άγνωστος ασκητής στα άνω «Κουκουζέλικα»
52.- Άλλος γυμνός ερημίτης στο δάσος
53.- Δύο σύγχρονοι Αναχωρητές
54.- Θεωρία τριών ρασοφόρων στην κορυφή
55.- Σύγχρονος σπηλαιώτης Ασκητής
56.- Ανακάλυψη σπηλιάς και οστών ανωνύμου αγίου Ασκητού
57.- Άγνωστος ερημίτης μεταξύ Άθωνα και Αντιάθωνα
ΜΕΡΟΣ Γ
Παράρτημα παρόμοιων παράξενων διηγήσεων εκτός Αγίου Όρους
Α. Διηγήσεις παρόμοιες και στο Όρος Σινά
Β. Παρόμοιες περιπτώσεις και διηγήσεις και στο Αγιοφάραγγο Κρήτης
ΜΕΡΟΣ Δ’
Συμπληρωματικά στοιχεία σχετιζόμενα με τον μοναχισμό – ερημιτισμό.
Εδάφια εκ των θείων Γραφών, όπου εγκωμιάζεται η ερημητική και ησυχαστική ζωή
Εκ της Παλαιάς Διαθήκης
Εκ της Καινής Διαθήκης
Περί ησυχίας (εκ των αποφθεγμάτων των θεοφόρων Πατέρων)
Γενικά περί μοναχισμού
Διάφορα είδη ασκήσεως και κλάδοι του μοναχισμού
Περί Ερημητισμού
Πόθος των οσίων Πατέρων δια την έρημον
Αποσπάσματα λόγων μερικών αγίων Πατέρων και συγχρόνων ενάρετων Γερόντων, περί ερημιτών και αναχωρητικης και ησυχαστικής ζωής
Λίγα για τον ερημιτισμό του όρους Άθω
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ
Λόγος Β’ εις Πατέρας τελειωθέντας (του Οσίου πατρός ημών Εφραίμ του Σύρου)
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
ΟΙ ΑΟΡΑΤΟΙ ΕΡΗΜΙΤΕΣ ΤΟΥ ΑΘΩΝΑ