ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
(ΜΕΛΕΤΕΣ – ΑΡΘΡΑ – ΔΙΗΓΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΕΣ)
[…] Η έννοια της παιδείας, όπως διαμορφώνεται στην κλασική αρχαιότητα, ταυτίζεται με τον ελληνικό πολιτισμό στην ευρύτατη έννοιά του, ο οποίος κέντρο του έχει την ανθρώπινη ύπαρξη ως ανώτατη πνευματική αξία. «Πάντων χρημάτων, μέτρον εστίν άνθρωπος». Η «παίδευση» του ανθρώπου και η διάπλασή του σε πνευματική προσωπικότητα, ικανή να παράγει αληθινό πολιτισμό, αποτελεί το ιδανικό της ελληνικής παιδείας. Υπό την έννοια αυτή της παιδείας ο άνθρωπος διακρίνεται σε πεπαιδευμένο ή απαίδευτο, δηλαδή σε πολιτισμένο ή απολίτιστο. Το πνεύμα αυτό της παιδείας εξέφρασε ο Ισοκράτης με την περιλάλητη ρήση του: «Και το των Ελλήνων όνομα πεποίηκε μηκέτι του γένους, αλλά της διανοίας δοκείν είναι, και μάλλον Έλληνας καλείσθε τους της παιδεύσεως της ημετέρας ή τους της κοινής φύσεως μετέχοντας».Σήμερα η παιδεία αναγνωρίζεται σε παγκόσμια επίπεδο ως υπέρτατο αγαθό. Από ειδήμονες και μη ομολογείται, ότι μόνο η παιδεία μπορεί να αποτελέσει αντίρροπη δύναμη στη βαθύτατη κρίση που βιώνει σήμερα η ανθρωπότητα σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Αλλά και η μόνη που μπορεί να αποτρέψει τον κίνδυνο να βυθισθεί και πάλι ο κόσμος στο σκοτάδι της βαρβαρότητας.
Ως ελάχιστο αφιέρωμα προς το θείο αυτό αγαθό, την παιδεία, ας θεωρηθεί το μικρό αυτό πόνημα, στο οποίο περιλαμβάνονται μελέτες, άρθρα, διηγήσεις και αναφορές του συγγραφέα, σε επί μέρους θέματα, που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το βαθύτερο νόημα της παιδείας.
(Απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
(ΜΕΛΕΤΕΣ – ΑΡΘΡΑ – ΔΙΗΓΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΕΣ)
I.
1.- Παιδεία γνώσεων, αλλά και παιδεία γνώσης
2.- Το σχολείο ως ίδρυμα ηθικοθρησκευτικής αγωγής και μόρφωσης
3.- Η εξομολόγηση ως παιδαγωγικό μέσο ψυχικής αποφόρτισης και πνευματικής ανασυγκρότησης
4.- Σχέση δασκάλου και μαθητή
II.
5.- Η παιδευτική αξία των Ομηρικών επών
6.- Ο Πλούταρχος ως άνθρωπος και ως παιδαγωγός
III.
7.- Στη Θράκη
8.- Στιγμές περισυλλογής
9.- Περιοδεύοντας στις Πρέσπες
IV.
10.- Ο Επίσκοπος Αυγουστίνος
11.- Στο φως της αλήθειας
V.
12.- Επίμετρο
- Ο δάσκαλος μου
- Γράμμα στο Δάσκαλο
- Στο Δάσκαλο, Κωστής Παλαμάς