ΓΝΩΣΕΙΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΓΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΟΥΣ

Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η περίθαλψη και η εν γένει φροντίδα των ασθενών ήταν και είναι ένα πολύ σημαντικό μέρος της χριστιανικής φιλανθρωπίας. Η εκκλησιαστική ιστορία έχει να μας παρουσιάσει περιστατικά απίστευτης αυταπάρνησης στον τομέα της φροντίδας των ασθενών. Ο λόγος του Χριστού «ησθένησα και επεσκέψασθέ με», επέδρασσε καθοριστικά στην όλη ζωή της Εκκλησίας. Οι ίδιοι οι κληρικοί και οι μοναχοί ήταν ιατροί και νοσηλευτές που φρόντιζαν για την περίθαλψη, θεραπεία και αποκατάσταση των ασθενών.

Η εποχή μας χαρακτηρίζεται, διεθνώς, από μεγάλο ποσοστό ατόμων τρίτης ηλικίας (για την Ελλάδα 20% του γενικού πληθυσμού, δηλαδή δύο εκατομμύρια άτομα) αλλά και γενικά ασθενών που χρειάζονται συνεχή φροντίδα. Οι δυνατότητες των μικρών, πλέον οικογενειών αλλά και του συστήματος υγείας είναι περιορισμένες. Οι εφημέριοι μπορούν να έχουν σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Το εγχειρίδιο προσφέρει τις απαραίτητες γνώσεις για μια ποιοτική φροντίδα.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

 

Πρόλογος Μητρ. Αργολίδος Νεκταρίου

Προλογικό σημείωμα, Αλέξανδρου Μ. Σταυρόπουλου, Ομότιμου καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Οδηγίες χρήσεως

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

• Η σχέση ιατρού-ασθενούς αντιστοιχεί στη σχέση ιερέα πιστού
• Η επικοινωνία

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ

2.1 Εισαγωγικές παρατηρήσεις

2.2 Εγκυμοσύνη (πρακτικές υποδείξεις, έγκυες HIV+, έγκυες με σκέψεις διακοπής εγκυμοσύνης)

2.3 HIV-AIDS: Σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (περί τίνος πρόκειται, επιδημιολογία, λόγοι που θα έπρεπε να οδηγήσουν σε έλεγχο για HIV, κοινωνική και ηθική προσέγγιση, θεραπεία, ιατρικό απόρρητο – φροντίδα από ιερείς, νομικό καθεστώς στην Ελλάδα)

2.4 Ασθενείς με ανοσοανεπάρκεια – ανοσοκαταστολή (Ορισμός – αιτίες, κίνδυνοι, πρόληψη λοιμώξεων)

2.5 Τι πρέπει να προσέχει ένας διαβητικός

2.6 Άστεγος

2.7 Αλλοδαποί – Πρόσφυγες

2.8 Τρίτη ηλικία (65+ έτη)

2.8.2 Επισκόπηση κεφαλαίων

2.8.2 Τι σημαίνει ο όρος «ανάλογα με την ηλικία»

2.8.3 Υπερδιαγνώσεις

2.8.4 Συνταξιοδότηση

2.8.5 Υποτίμηση ηλικιωμένων

2.8.6 Φόβοι ηλικιωμένων

2.8.7 Διακοπές ηλικιωμένων

2.8.8 Ενεργοποίηση ηλικιωμένων

2.8.9 «Υπό δικαστική απαγόρευση»

2.8.10 Φαρμακοθεραπεία στην Τρίτη Ηλικία

2.8.11 Λοιμώξεις σε ηλικιωμένους

2.8.12 Σε ηλικιωμένους δεν πρέπει να επιβάλλονται πολλές απαγορεύσεις

2.8.13 Η ηθική στη γηριατρική

2.8.14 Παράδοση διπλώματος οδήγησης στην 3^η ηλικία

 

ΚΕΦΑΛΑΙΑ 3: ΝΟΣΗΛΕΙΑ – ΦΡΟΝΤΊΔΑ

3.1 Μοναχικός ασθενής στο σπίτι

3.2 Η φροντίδα στο σπίτι

3.3 Δομές που προσφέρουν φροντίδα

3.4 Η επιβάρυνση των φροντιστών (αιτίες, προτεινόμενη βοήθεια, συμπτώματα στρες, αποδόμηση στρες)

3.5 Άνοια. Φροντίδα ανοϊκου

3.5.1 Πρόληψη ατυχημάτων στο σπίτι ανοϊκού. Γενικές αρχές

3.5.2 Παραισθήσεις – Ψευδαισθήσεις – Δυσκολίες όρασης ακοής και όσφρησης

3.6 Τυχαίες δηλητηριάσεις

3.7 Τι χρειάζεται σε κατάσταση ανάγκης

3.8 Περιορισμός της ανεξάρτητης κινητικότητας γενικά σε ασθενείς (αξιολόγηση, επιπλοκές, μείωση συντελεστών κινδύνου, μόνιμη παραμονή στο κρεβάτι – έλκη εκ κατακλίσεως – παράγοντες κινδύνου δημιουργίας ελκών, θεραπεία ελκών)

3.9 Ουροκαθετήρας

3.10 Εισαγωγή σε ίδρυμα

3.11 Οικογενειακό συμβούλιο

3.12 Μέτρα τα οποία περιορίζουν την προσωπική ελευθερία του ασθενή

3.13 Κακοποίηση κατάκοιτων ασθενών

3.14 Παρηγορητική θεραπεία (Palliative Therapie)

3.15 Επιπλοκές τελικού σταδίου

3.16 Ο Θάνατος (η φροντίδα και επίβλεψη του θνήσκοντος, Hospice, ευθανασία, η επίσημη θέληση του ασθενούς, Διαθήκη)

3.17 Η αυτοκτονία

3.18 Είναι εφικτή η ποιοτική φροντίδα; Η σημασία των κινήτρων

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΠΑΘΗΣΕΙΣ – ΦΑΡΜΑΚΑ

4.1 Το ιστορικό του ασθενούς

4.1.1 Προετοιμασία για εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις

4.2 Μεταλλική ταυτότητα

4.3 Η αλήθεια είναι εργαλείο και όχι στόχος

4.4 Μεταμόσχευση ιστών ή οργάνων

4.5 Ο ασθενής σε πρωτόκολλο έρευνας

4.6 Ο ορισμός της υγείας

4.7 Ακράτειες (ακράτεια ούρων, ακράτεια κοπράνων)

4.8 Υποσιτισμός – κακή διατροφή (και ισοζύγιο υγρών) σε ηλικιωμένους, άρνηση λήψης τροφής

4.9 Η σπουδαιότητα του να «ακούμε» το σώμα μας

4.10 Αποκατάσταση

4.11 Προβληματικές θεραπείες

4.12 Εναλλακτικές (συμπληρωματικές) θεραπείες

4.13 Οξείες συγχυτικές καταστάσεις

4.14 Διαταραχές ύπνου (ορισμός – αιτίες – φάρμακα που δημιουργούν αϋπνία, η υγιεινή του ύπνου, βενζοδιαζεπίνες)

4.15 Ψυχικές διαταραχές

4.15.1 Εισαγωγή

4.15.2 Άνοιες

4.15.3 Ψυχώσεις

4.15.4 Διαταραχές παθολογικού άγχους/φόβου

4.15.5 Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή

4.15.6 Κατάθλιψη

4.16 Σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις

4.17 Καρκίνος

4.17.1 Κύρια προβλήματα

4.17.2 Ψυχοκοινωνικές ιδιαιτερότητες ηλικιωμένων καρκινοπαθών

4.17.3 Οξείες καταστάσεις σε ογκολογικούς ασθενείς

4.17.4 Παράγοντες κινδύνου σε ανοσοκατασταλμένους ασθενείς

4.17.5 Τομείς προσοχής στη φροντίδα των καρκινοπαθών

4.17.6 Ογκολογικοί ασθενείς και πόνος

4.17.7 Εναλλακτικές θεραπείες

4.17.8 Τι θα μπορούσε να κάνει κανείς για τον ογκολογικό ασθενή

4.17.9 Πρόληψη στον καρκίνο

4.17.10 Ο καρκίνος «ως ευκαιρία»

4.18 Ιατρογενείς βλάβες

4.19 Χρόνιος πόνος

4.19.1 Ορισμός – είδη πόνου

4.19.2 Παράμετροι που επηρεάζουν τον πόνο

4.19.3 Αιτίες χρόνιου πόνου

4.19.4 Η αντιμετώπιση του πόνου γενικά

4.19.5 Η φαρμακευτική αντιμετώπιση του πόνου στον καρκίνο (Μη οπιοειδή αναλγητικά, οπιοειδή, βαθμίδες ΠΟΥ, συμπληρωματικά φάρμακα)

4.19.6 Αναλγησία σε παιδιά

4.20 Φάρμακα

4.20.1 Σωστή χρήση φαρμάκων

4.20.2 Κανόνες για ηλικιωμένους

4.20.3 Κανόνες για τον ασθενή

4.20.4 Φαρμακευτική μορφή χορήγησης

4.20.5 Ανεπιθύμητες ενέργειες (επιδημιολογία, πρόληψη)

4.20.6 Αλληλεπιδράσεις (επιδημιολογία, πρόληψη)

4.20.7 Φάρμακα αμφίβολης αποτελεσματικότητας

4.20.8 Χρόνια φαρμακευτική θεραπεία σε χρόνιες παθήσεις

4.20.9 Φάρμακα και οδήγηση

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

5.1 Εισαγωγή στο νοσοκομείο (ένδειξη εισαγωγής, κίνδυνοι εντός νοσοκομείου, προετοιμασία εισαγωγής). Τα 7 SOS εντός νοσοκομείου

5.2 Ηλικιωμένοι ασθενείς – Μοναχικά άτομα (απαραίτητα προσωπικά είδη)

5.3 Παιδί στο νοσοκομείο

5.4 Ασθενής στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ)

5.5 Πρακτική βοήθεια από συγγενείς και φίλους στη ΜΕΘ

5.6 Τι πρέπει να ρυθμίσει ο γιατρός πριν την έξοδο ασθενούς από το νοσοκομείο

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΠΡΟΛΗΨΗ

6.1 Η έννοια της πρόληψης

6.2 Γενικές στρατηγικές πρόληψης

6.3 Κύρια προληπτικά μέτρα

6.4 Ομάδες κινδύνου

6.5 Η δυσκολία της προληπτικής συμπεριφοράς

6.6 Ωφελεί πάντα η προληπτική συμπεριφορά;

6.7 Μερικές συγκεκριμένες οδηγίες

6.8 Πρόληψη ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης

6.9 Πτώσεις στο επίπεδο βάδισης (Επιδημιολογία, Αιτίες, Πτώσεις στο νοσοκομείο)

6.9.1 Post-Fall  Syndrom

6.9.2 Συνοπτικά οι επικίνδυνοι συντελεστές

6.9.3 Πρόληψη πτώσεων

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: ΒΙΑ

7.1 Βία σε γυναίκες

7.2 Κακοποίηση παιδιών (επιδημιολογία, μορφές κακοποίησης, ψυχική βία, σεξουαλική κακοποίηση, μέσω διαδικτύου)

7.3 Βία σε άνδρες

7.4 Βία σε ηλικιωμένους

7.5 Βία σε αναπήρους

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ (ΑΜΕΑ)

8.1 Βασική πληροφόρηση (ορισμός, ομάδες)

8.2 Βασικές ρυθμίσεις κατοικίας

8.3 ΑμεΑ και οδήγηση οχήματος

8.4 Εκ γενετής αναπηρία

8.5 Βοηθήματα για ΑμεΑ (και ηλικιωμένους)

8.6 Συνταγογράφηση σε ΑμεΑ

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΕΞΑΡΤΗΣΗ

9.1 Γενική πληροφόρηση

9.2 Ορισμοί – Απαραίτητες έννοιες

9.3 Νεογέννητο και σύνδρομο στέρησης

9.4 Εξάρτηση από ουσίες (Οπιοειδή, κατασταλτικά, διεγερτικά, ψευδαισθησιογόνα, υπνωτικά, εισπνεόμενες ουσίες, Designer-Drugs)

9.5 Συνέπειες (δεν είναι μόνο η εξάρτηση)

9.6 Βλάβες υγείας σε εξαρτώμενους

9.7 Αιτίες εξάρτησης

9.8 Εξάρτηση από (θεραπευτικά) φάρμακα

9.9 Εξάρτηση χωρίς ουσία

9.10 Πρόληψη

9.11 Θεραπεία εξάρτησης

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10: ΑΙΘΥΛΙΚΗ ΑΛΚΟΟΛΗ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΣΗ (ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΣ)

10.1 Εισαγωγικές γνώσεις

10.2 Πρώιμη διάγνωση

10.3 Αλκοόλ – δεϋδρογενάση (ένζυμο) και αλκοολισμός

10.4 Ανεκτά όρια λήψης

10.5 Αλκοολισμός και κακή χρήση

10.6 Κόστη αλκοολισμού

10.7 Δύο βασικές έννοιες (Σύνδρομο στέρησης – Αντοχή)

10.8 Αιτίες – φάση εξέλιξης

10.9 Βλάβες αλκοολισμού

10.10 Θεραπεία

10.11 Η φροντίδα του αλκοολικού

10.12 Πρόληψη

10.13 Αλκοόλ ή οδήγηση

10.14 Περιεκτικότητα αλκοολούχων ποτών

10.15 Σύντομη αναφορά στους ΑΑ (Ανώνυμους Αλκοολικούς)

 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι. Χρήσιμα τηλέφωνα

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ. Φωτογραφίες

Βιβλιογραφία

Γλωσσάρι

Ευρετήριο