Στον περιεκτικό πρόλογο αναφέρονται οι αιτίες και τα σφάλματα των εκάστοτε ελληνικών κυβερνήσεων για το θέμα της Βορείου Ηπείρου. Επιστρατεύονται παραλείψεις και ιστορικά γεγονότα καυτηριάζοντας τις αποφάσεις των «ταγών» της Ελλάδας. Ξεχειλίζει η πικρία του Βορειοηπειρώτη για τη στάση της Ελληνικής Πολιτείας, η οποία, στην πιο κρίσιμη καμπή του βορειοηπειρωτικού, υποχώρησε στις απαιτήσεις των τότε Μεγάλων Δυνάμεων, με συνέπεια την παραχώρηση του Βόρειου Τμήματος της Ηπείρου στους Αλβανούς με αποτέλεσμα οι Έλληνες Βορειοηπειρώτες να υπαχθούν σε νέο αφέντη. […] […] στο Πρώτο Μέρος παρακολουθούμε σύντομη ιστορική αναδρομή για το Αργυρόκαστρο και την Περιφέρειά του και ειδικότερα για την Περιοχή της Δ(ε)ρόπολης και του Πωγωνίου.
Είναι εμφανής η ερευνητική προσπάθεια του Τηλέμαχου Λαχανά να αναδείξει ή καλύτερα να «ξεθάψει» ήρωες αγωνιστές του βορειοπειρωτικού χώρου, οι οποίοι, με τη ζωή και τη δράση τους κατά την Περίοδο της Ελληνικής Επαναστάσεως, απέδειξαν τα πατριωτικά τους αισθήματα και την προσφορά τους στον υπέρ της ανεξαρτησίας αγώνα των Ελλήνων. Παραθέτει σειρές αγωνιστών, αξιωματικών, υπαξιωματικών και οπλιτών, από την Περιφέρεια Αργυροκάστρου, Δελβίνου, Κορυτσάς, Πρεμετής και από αλβανικές περιοχές που συμμετείχαν στον αγώνα του 1821.
Στα υπόλοιπα τρία μέρη του πονήματός του μνημονεύονται και βιογραφούνται αγωνιστές και η δράση τους, όπως ο Χατζημιχάλης Νταλιάνης, Κυριακούλης Αργυροκαστρίτης, ο Μητροπολίτης Ευρίπου Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης, ο Σταύρος Βασιλείου (καπετάν Χαλάστρας), ο Γιάννης Κώστας (καπετάν Γιαννικώστας). Ιδιαίτερη σημασία δίνει στο Χόρμοβο (χωριό ανάμεσα στο Αργυρόκαστρο και στο Τεπελένι) και στην ιστορία του. Παραστατικά βιογραφούνται οι: Διαμαντής Χορμόβας, Κωνσταντίνος Δαλλαρόπουλος (Λαγουμιτζής), ο Λαμποβίτης Ευαγγέλης Ζάππας, εκτός από Μεγάλος Ευεργέτης του Έθνους, αρίστευσε σε όλους τους αγώνες υπέρ ανεξαρτησίας από το 1821 μέχρι το 1830. […]
(Απόσπασμα από το περιεχόμενο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΑΦΙΕΡΩΣΗ
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ! (Χαιρετισμός Νίκου Θ. Υφαντή)
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ερωτώ – Αναρωτιέμαι – Ερμηνεύω – Διεκδικώ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ – Αργυρόκαστρο
Περιήγηση στα χωράφια της ιστορίας!
Δυο λόγια για την περιφέρεια Αργυροκάστρου
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
Αγωνιστές του 1821 από την άλλοτε Άνω Ήπειρο (την μετέπειτα Βόρεια Ήπειρο)
Αγώνες και θυσίες Βορειοπειρωτών στην Επανάσταση του Εικοσίενα
Ονοματεπώνυμα αγωνιστών
- Από την Χιμάρα
- Από το Αργυρόκαστρο
- Από το Χόρμοβο
Αγωνιστές από άλλες περιοχές
- Από το Βυθκούκι
- Από τη Δάρδα
- Μέσα από την πόλη της Κορυτσάς
- Από τη Μοσχόπολη
Αγωνιστές από την Πρεμετή
Αγωνιστές από τη Φράσσαρη Πρεμετής
Αγωνιστές από τη Χιμάρα (πέρα των ήδη αναφερθέντων)
Η Οικονομική Συμβολή των Άνω Ηπειρωτών στον Αγώνα του Εικοσιένα
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ
Χατζημιχάλης Νταλιάνης Αργυροκαστρίτης
Κυριακούλης Αργυροκαστρίτης
Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης (Μητροπολίτης Ευρίπου 1799 – 1827)
Σταύρος Βασιλείου ή Καπετάν Χαλάστρας
Καπετάν Γιαννικώστας (Ο αγωνιστής και Φιλικός Γιαννικώστας)
Χορμοβίτες Αγωνιστές στην Επανάσταση του 1821 (Διαμαντής Χορμόβας – Κωνσταντίνος Δαλλαρόπουλος)
Ευαγγέλης Ζάππας ( Ο Λαμποβίτης)
Από τους Αιακίδες του Αργυροκάστρου στους Σταυραετούς της Χιμάρας (Για την Δυναστεία Μιλίων Χιμάρας)
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ