«Η ιστορία της ορθόδοξης ιεραποστολής περιλαμβάνει ηρωικές σελίδες της ιστορίας του Χριστιανισμού, που δεν είναι πολύ γνωστές στο ευρύτερο κοινό… Οι φάσεις της αναπτύξεως μιας νέας ορθόδοξης λατρευτικής κοινότητος, η ζωή των πρωταγωνιστών της, δεν είναι απλώς «ιστορία», αλλά πείρα της Εκκλησίας, «θεολογία», η οποία αποτελεί το θετικότερο θεμέλιο για την καλλιέργεια της ορθόδοξης ιεραποστολικής συνειδήσεως στην εποχή μας».
«Η προσεκτική μελέτη των διαφόρων φάσεων της ιστορίας της ιεραποστολής… καταδεικνύει ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν αδιαφόρησε για την ιεραποστολή, όπως υποστήριξαν μερικοί Δυτικοί συγγραφείς, και ότι ο τονισμός του καθήκοντος της εξωτερικής ιεραποστολής δεν αποτελεί επίδραση Δυτικών, όπως ψιθύρισαν ορισμένοι ημέτεροι, αλλά επανασύνδεση με την παράδοση της Εκκλησίας μας».
Με το βιβλίο αυτό, ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, μέσα από τα ιστορικά ιεραποστολικά μελετήματά του, μας ξεναγεί στον πλήρη αγώνος και μαρτυρίου κόσμο της ορθόδοξης ιεραποστολής, φέρνοντας στο φως τη μακραίωνη ιεραποστολική παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου Β’
Προλεγόμενα
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΠΟΧΗ
1.- ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΙΟΣ. ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΟΡΕΙΑΣ (1966)
Συναίσθηση του ευρύτερου εκκλησιαστικού και ιστορικού χρέους
Συγκρότηση και πνευματικές προϋποθέσεις
Νηφαλιότητα και σύστημα. Σεβασμός στην οντότητα του λαού στον οποίο αποστέλλονται. α) Προετοιμασία, β) Μεταφράσεις, γ) Δημιουργία στελεχών
Άρση σταυρού. Η μετέπειτα καρποφορία
2.- ΜΟΝΑΧΟΙ ΚΑΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 4ο ΑΙΩΝΑ (1966)
Η ζωτικότητα της ειδωλολατρίας μετά την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου
Ο ρόλος των μοναχών στη διάδοση του Χριστιανισμού
Μοναχοί της Αιγύπτου
Μοναχοί Παλαιστίνης, Συρίας και Μεσοποταμίας
Διάσταση μεταξύ ασκήσεως και ιεραποστολής
Συμπέρασμα
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΤ’ ΕΠΙΛΟΓΗΝ
3.- ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ (1964)
Α’ Περίοδος (4ος-6ος αιώνας)
Προσπάθειες για τον εκχριστιανισμό των εντός της αυτοκρατορίας ειδωλολατρών. α) Ιλαρίων, β) Ιωάννης Χρυσόστομος
Ιεραποστολή στα πέριξ της αυτοκρατορίας. Βάρβαρα έθνη. α) Γότθοι. Έρουλοι, β) Ούννοι, γ) Φύλα Κολχίδος, δ) Ίβηρες, ε) Αβασγοί, στ) Τζάνοι, ζ) Πέρσες, η) Άραβες, θ) Αιθίοπες, ι) Φυλές Νουβίας, ια) Μαυρούσιοι
Περίοδος υφέσεως (7ος και 8ος αιώνας)
Ιεραποστολικό έργο Αυγουστίνου και Θεοδώρου στη Βρετανία
Διάδοση του Ευαγγελίου στα σλαβικά φύλα
Β’ Περίοδος μεγάλων ιεραποστολικών επιτευγμάτων (9ος-11ος αιώνας)
Εκχριστιανισμός των Βουλγάρων
Διάδοση του Χριστιανισμού στη Μοραβία. Κύριλλος και Μεθόδιος
Εκχριστιανισμός των Νοτιοσλάβων και Ούγγρων
Ιεραποστολικές προσπάθειες σε Χαζάρους και Αλανούς
Εκχριστιανισμός των Ρώσων
Τελευταίες ανταύγειες (12ος-13ος αιώνας)
Συμπέρασμα
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΤ’ ΕΠΙΛΟΓΗΝ
4.- Η ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΉ ΑΣΙΑ (Κατά τους Μέσους Χρόνος) (1961)
Οι Βυζαντινοί
Οι χριστιανοί της Συρίας και της Περσίας. α) Στην Κίνα, β) Στην Κεντρική Ασία
Διαχρονικά διδάγματα
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
5.- Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ (1962)
Πρώτες διεισδύσεις. α) Ιεραποστολή των αιχμαλώτων, β) Σε εποχή κρίσιμη, γ) Πνευματικό προγεφύρωμα
Προσπάθεια για συστηματικότερη ιεραποστολική δράση. α) Ορθή θεμελίωση της ιεραποστολής, β) Αναζωπύρωση της ιεραποστολικής εργασίας
Περίοδος ακμής (Ι. Φιγκουρόφσκυ). α) Με πίστη και σκέψη μεθοδική, β) Η δοκιμασία, γ) Μετά την καταιγίδα, δ) Μερικοί αριθμοί
Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. α) Άφιξη των φυγάδων από την Σοβιετική Ένωση
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. α) Η Ορθόδοξη Κινεζική Εκκλησία γίνεται αυτόνομη
Διδάγματα για κάθε ορθόδοξη ιεραποστολή. α) Δυσάρεστα γεγονότα παράγοντες ιεραποστολής, β) Ιεραποστολή και πολιτική, γ) Ο κίνδυνος της μονομέρειας και της αναβολής, δ) Τα θεωρητικώς «αυτονόητα» και η πράξη, ε) Ανάγκη επαρκών δυνάμεων και οργανώσεως, στ) Κατάλληλοι ηγέτες, ζ) Αξιοποίηση των μεταναστών, η) Μοναχισμός και ιεραποστολή, θ) Η μόνη «πολιτική»
ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΙΝΑ
6.- Ο ΟΡΘΡΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΠΩΝΙΑ (1971)
Εισαγωγικά
Το πολιτικό και πνευματικό κλίμα στην Ιαπωνία κατά την άφιξη του π. Νικολάου Κασάτκιν
Υπομονητική προετοιμασία και «μαρτυρία»
Αυτοδύναμη ανάπτυξη του πρώτου πυρήνα των σαμουράι
Μετάβαση του π. Νικολάου στη Ρωσία. Η ιδιοτυπία του μικρού ποιμνίου
Μεταφορά του ορθόδοξου ιεραποστολικού κέντρου στο Τόκιο
Διωγμοί στη Σεντάι και το Χακοντάτε
Συμπερασματικά σχόλια για τη θεολογία της ιεραποστολής
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
7.- Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ «ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΑΝΑΤΕΛΛΟΝΤΟΣ ΗΛΙΟΥ» (Οι επόμενες ώρες μετά τον όρθρο) (1964)
Α’. Περίοδος καρποφόρου αποστολικού έργου. α) Η έναρξη συστηματικής ιεραποστολικής εργασίας, β) Προσαρμογή του Χριστιανισμού στην ιαπωνική πραγματικότητα, γ) Το μυστικό της επιτυχίας του
Β’. Συντήρηση και αναζωογόνηση. α) Οργάνωση, β) Εκδόσεις – Ανοικοδόμηση ναών, γ) Ιεραποστολική δραστηριότητα – Διεκκλησιαστικές σχέσεις
Σημειώσεις (2007)
8.- Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΗ «ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΤΟΥ ΜΕΣΟΝΥΚΤΙΟΥ» (ΑΛΑΣΚΑ) (1963)
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΑΣΚΑ
Η πρώτη διείσδυση. α) Ο ρόλος των πρώτων αποίκων, β) Η πρώτη ιεραποστολική ομάδα, γ) Δύσκολα χρόνια. Ένας ερημίτης
Περίοδος ακμής (Ι. Βενιαμίνωφ, 1797 – 1879). α) Στα νησιά των Αλεουτών, β) Ιερέας στη Σίτκα, γ) Για μια συστηματική προσπάθεια, δ) Ο ακαταπόνητος επίσκοπος
Περίοδος κάμψεως. α) Διεισδύσεις ετεροδόξων, β) Βαθμιαία απομόνωση
Η περί το 1960 κατάσταση. α) Οι δυσκολίες, β) Νέες ιεραποστολικές προσπάθειες
Διδάγματα για τη σύγχρονη ιεραποστολική προσπάθεια
ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΑΠΟ ΕΝΑ ΣΥΝΤΟΜΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΑΣΚΑ
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (1963)
Αδιαφορία για την ιεραποστολή σημαίνει άρνηση της Ορθοδοξίας
Το ρίγος της Προηγιασμένης
Ορθόδοξη ιεραποστολή και Θεία Ευχαριστία
Διαφορά αντιλήψεων
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ