Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΑΓΩΝΑ
Είναι αναμφισβήτητα μαρτυρημένο και βεβαιωμένο, ότι στις 29 Μαΐου 1453 που αλώθηκε η Κωνσταντινούπολη από τους Τούρκους, άρχιζε κιόλας ο αγώνας της Ορθοδόξου Εκκλησίας για τη διατήρηση αλώβητης της αυτοσυνειδησίας των Ελλήνων, με απώτερο στόχο την επανάκτηση της εθνικής και θρησκευτικής ελευθερίας τους.
Τα ανωτέρω δηλοποιούνται και από τη γέννηση των θρύλων: Το «σώπασε, κυρά-Δέσποινα, και μη πολυδακρύζεις / πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θα’ ναι» και ο θρύλος για τη «μισοτελειωμένη Λειτουργία στο ναό της Αγια-Σοφιάς» που επιζούν πέντε ολόκληρους αιώνες, τι άλλο σημαίνουν παρά το ότι τις στιγμές σχεδόν του ολέθρου, γεννήθηκαν οι προσδοκίες του Γένους για την ανάστασή του; Και ποιος δημιούργησε, συντήρησε, ανέπτυξε και άνδρωσε αυτές τις προσδοκίες; Και άλλες, φυσικά, δυνάμεις∙ κυρίως όμως η Εκκλησία με τον Κλήρο και το Μοναχισμό της. […]
(Απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΑΓΩΝΑ
Πρόλογος
Ο Πανσλαβισμός. Η «μεγάλη» Βουλγαρία-Το σχίσμα
Εξαπολύουν τρομοκρατία
Ο πατριάρχης Ιωακείμ Γ’ για τη Μακεδονία
Η προσφορά των Μοναστηριών
Στέφανος Νούκας, ο φωτιστής της Μακεδονίας
Ήρωες ιερείς
Η δράση των Αρχιερέων στη Δυτ. Μακεδονία
Η δράση των Αρχιερέων στην Ανατ. Μακεδονία
Η δράση των Αρχιερέων στην Κεντρική Μακεδονία
Η επανάσταση του «Ιλίν-Ντέν»
Οι Βούλγαροι αποθρασύνονται
Ο Π. Μελάς και τα παλικάρια του στη Μακεδονία
Η οριστική αποστολή του Π. Μελά ως αρχηγού του Αγώνα, στη Μακεδονία
Το τραγικό τέλος του Π. Μελά
Ο Μητροπολίτης Γερμανός ουσιαστικός αρχηγός του Αγώνα
Το φούντωμα του Αγώνα
Ο Αγώνας το 1905
Νέοι ηρωισμοί ιερέων
Αφοσίωση Μητροπολιτών στον Αγώνα
Η προσφορά της Θεσσαλονίκης
Το δράμα της Γραδέσνιτσας
Το τέλος του ηρωικού Κώτα
Άλλοι ηρωισμοί ιερέων
Ο Αγώνας το 1906
Το τραγικό τέλος του ήρωα παπα-Τσάμη
Το ολοκαύτωμα της Ανατολικής Ρωμυλίας
Ο εθνομάρτυρας Μητροπολίτης Κορυτσάς Φώτιος
Στην ιερή Πολιτεία του Άθω
Η μήνις Βουλγάρων και Τούρκων κατά των Μητροπολιτών
Το κίνημα των Νεοτούρκων
Ο εθνομάρτυρας Μητροπ. Γρεβενών Αιμιλιανός