Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΚΛΗΡΟΥ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΙΝ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΟΣ
[…] Η υπεροχική παρουσία του Ελληνισμού στη ζωή της Εκκλησίας δηλώνεται από τη θέση της ελληνικής γλώσσας στις γραπτές πηγές της χριστιανικής πίστης (Αγία Γραφή, ολόκληρη η Καινή Διαθήκη, μετάφραση των Ο’ για την Παλαιά Διαθήκη), στην Λατρεία και την Πατερική Γραμματεία. Η Ελληνική σ’ όλες τις ιστορικές φάσεις της, σώζεται στον εκκλησιαστικό πατερικό λόγο, μέσω δε της λατρείας και των πατέρων, έγινε γλώσσα όλης της Ορθοδοξίας, σε σημείο που να μη μπορεί να νοηθεί πια η Ορθοδοξία χωρίς την Ελληνική γλώσσα. Για την εκκλησία δε της Ελλάδος η γλώσσα της Εκκλησίας είναι συγχρόνως γλώσσα επικοινωνίας όλου του Έθνους, ώστε η Εκκλησία του Ελληνικού λαού να βρίσκεται αβίαστα στο επίκεντρο του εθνικού βίου. Η διασύνδεση βέβαια, Ελληνικής γλώσσας και Εκκλησίας πρέπει να μένει έξω από κάθε έννοια φυλετισμού, διότι στην Ορθοδοξία δεν τέθηκε ποτέ θέμα «ιερών γλωσσών», όπως στη Λατινική Δύση, ισχύει δε πάντα ο λόγος του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού: «να σπουδάζετε τα παιδιά σας να μανθάνουν Ελληνικά, διότι και η Εκκλησία μας είναι εις την Ελληνικήν, και αν δεν σπουδάξεις εις τον Ελληνικόν, αδελφέ μου, δεν ημπορείς να καταλάβεις εκείνα, όπου ομολογά η Εκκλησία μας». Η προοπτική του Πατροκοσμά –που κωδικοποιεί και στο σημείο αυτό την μακραίωνη πατερική στάση- δεν είναι «εθνοκεντρική», αλλά εκκλησιοκεντρική. Ο Ελληνισμός σώζεται και μεγαλύνεται μέσα στην Εκκλησία, διακονώντας το Ευαγγέλιο. […](Απόσπασμα από το περιεχόμενο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΚΛΗΡΟΥ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΙΝ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΟΣ
Πρόλογος, Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Δημητριάδος και Αλμυρού, κ. Ιγνατίου
Πρόγραμμα λειτουργίας του «Λαϊκού Πανεπιστημίου» της Εκκλησίας της Ελλάδος
Προσφώνησις, Γραμματέως της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος Αρχιμανδρίτης Κλήμης Κοτσοσμύτης
Η Ορθόδοξη Εκκλησία και η επίδρασή της στη νεοελληνική κοινωνία και στην ελληνική έννομη τάξη, Σπυρίδωνος Ν. Τρωιάνου
Ορθοδοξία και Νεοελληνική Ταυτότητα, Πρωτοπρεσβύτερου Γεωργίου Μεταλληνού
Η συμβολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας εις την παιδείαν του Γένους, Πρωτοπρεσβύτερου Γεωργίου Χρ. Ευθυμίου
Σημειώσεις
Το Κρυφό Σχολειό∙ μύθος ή πραγματικότητα, Κωνσταντίνου Γανωτή
Η Ορθόδοξη Εκκλησία κατά τους αγώνες του Έθνους, Αθανασίου Ε. Καραθανάση
Η επιβίωση της Ελληνορθόδοξης Ταυτότητας εντός της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, Επισκόπου Αχαΐας κ. Αθανασίου
Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός και Ελληνορθόδοξη Παράδοση, Κωνσταντίνου Σβωλόπουλου