ΚΙΒΩΤΟΣ ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑΣ

Αγαπητοί αναγνώστες, κρατάτε στα χέρια σας μία Κιβωτό Πατριδογνωσίας, που κατασκεύασε με τα άξια χέρια του και το κοφτερό μυαλό του ένας μαχητής του έθνους από τις επάλξεις της δημιουργικής δημοσιογραφίας, ο Γιώργος Παπαθανασόπουλος,

Στην Κιβωτό πήραν την θέση τους δεκάδες επιφυλλίδες στον Ελεύθερο Τύπο, που μας έκαναν γνωστά ισάριθμα ονόματα, την δράση και το έργο τους, αγωνιστών και διδασκάλων του γένους, ονόματα συχνά πολύ λίγο ή και καθόλου γνωστά, παρά την σπουδαία συμβολή τους στην αναγέννηση του έθνους.

Η κατάταξη στον παρόντα τόμο είναι πολύ διαφωτιστική και καλύπτει τέσσερις ενότητες «Οι σπορείς της Επανάστασης του 1821» (9 άνδρες με ιστορικής σημασίας έργο) – οι πρωταγωνιστές της Επανάστασης (42 πολύ γνωστοί αλλά και λιγότερο αναγνωρισμένοι, όλοι όμως ένδοξοι «με την κόψη του σπαθιού την τρομερή»). Η μεγάλη αυτή ενότητα υποδιαιρείται εύκολα: Εκκλησιαστικοί άνδρες (Κληρικοί), θαλασσομάχοι και ναυτικοί, Έλληνες του Εξωτερικού, Φιλέλληνες κλπ. Πολύ επιτυχημένη η προσθήκη στην Συλλογή 15 ποιητών, λογίων και ιστορικών, που αποτελούν αναγκαία και αξιόπιστη μαρτυρία για την Επανάσταση και ακόμη 4 Μεγάλων Ευεργετών του Νέου Κράτους.

Από τις αρετές των 70 επιφυλλίδων, που διασώζει και προβάλει η δημοσίευση του τόμου πρέπει να εξαρθούν η ιστορική πληρότητα με προφανή την καλή χρήση των πηγών, η βιβλιογραφική κάλυψη των θεμάτων με σύγχρονη και παλαιότερη ιστοριογραφική παραγωγή, η έξαρση των κυρίαρχων για την εποχή τους ιστορικών γεγονότων αλλά και η επί μέρους πρωταγωνιστική συμβολή των ανθολογούμενων προσώπων.

Στα παραπάνω να προστεθεί η πολύ μεγάλη αρετή του έργου, ο πνευματικός προσανατολισμός της αξιολόγησης και παρουσίασης του μεγάλου εθνικού γεγονότος, η χριστιανική πίστη των υποδούλων και ο ρόλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, οι ρίζες της ελληνικής παιδείας και ο ρόλος των ανωτέρων ελληνικών σχολών και των σοφών λογίων τους, το ήθος των αγωνιστών και η βαθειά πίστη στην ελληνική ελευθερία. […]

(Απόσπασμα από τον πρόλογο του Λίνου Γ. Μπενάκη που περιέχεται στο βιβλίο)

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Πρόλογος, Λίνου Γ. Μπενάκη (τ. Διευθυντή του Κέντρου Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών)

Εισαγωγή

 

Α’. ΣΠΟΡΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821

 

Ο ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ.

• Ο φωτιστής των σκλάβων
• Ο αγ. Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Ρήγας και ο Κοραής
• Κοσμάς ο Αιτωλός ο Παύλος του 18^ου αιώνος

 

ΡΗΓΑΣ ο ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ

• Ο σπορέας τη; Ελευθερίας των Ελλήνων
• Ρήγας ο Βελεστινλής και ο Γαλλικός Διαφωτισμός

 

ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ

• Αυτοί που πέτυχαν το αδύνατο
• Λήθη και εγκατάλειψη η αμοιβή των Φιλικών

 

ΟΙ ΣΟΥΛΙΩΤΙΣΣΕΣ Η ΔΕΣΠΩ ΚΑΙ Η ΜΟΣΧΩ

• Και οι άλλες ηρωίδες του Σουλίου

 

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ

• Πνευματικός ευεργέτης των Ελλήνων

 

ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΤΣΩΝΗΣ

• Ο αδάμαστος ήρωας

 

ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ Αρχιεπίσκοπος Σλαβινίου και Χερσώνος

• Κορυφαίος δάσκαλος και γνήσιος πατριώτης
• Ο Ευγένιος Βούλγαρης και η Μεγάλη Αικατερίνη

 

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΘΕΟΤΟΚΗΣ Αρχιεπίσκοπος Αστραχανίου και Σταυρουπόλεως

• Ζηλωτής Παιδείας και Ορθοδοξίας

 

ΠΑΠΑ – ΘΥΜΙΟΣ ΒΛΑΧΑΒΑΣ

• Ο Επαναστάτης και μάρτυρας

 

ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΕΣ

• Με το αίμα τους διατήρησαν ζωντανό τον Ελληνισμό
• Η Αγία Φιλοθέη

 

Β’ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821

 

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

• Ο πολιτικός εθνομάρτυρας
• Ανθολόγηση κειμένων Ιωάννου Καποδίστρια Υπέρ των δικαίων των Ελλήνων

 

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ

• Η ψυχή, το μυαλό και το σπαθί της Επανάστασης
• Ανθολόγηση κειμένων του

 

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ

• Ο ηγέτης, ο ήρωας, ο εθνομάρτυρας
• Ανθολόγηση κειμένων Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος

 

ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΡΩΓΩΝ ΙΩΣΗΦ

• Ο Εθνομάρτυρας της Εξόδου του Μεσολογγίου
• Ανθολόγηση κειμένων

 

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε’ Οικουμενικός Πατριάρχης

• Πάσχα και αγχόνη
• Ανθολόγηση κειμένων

 

ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ

• Δωρόθεος Πρώιος, Ιωσήφ Θεσσαλονίκης και άλλοι, θύματα της τουρκικής θηριωδίας

 

ΓΕΝΝΑΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ

• Ο γενναίος αγωνιστής στη σκιά του πατέρα του

 

ΛΟΡΔΟΣ ΜΠΑΪΡΟΝ

• Θυσία στην ελευθερία της Ελλάδος
• Ανθολόγηση κειμένων

 

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΙΑΚΟΣ

• Ο μεγαλοεθνομάρτυρας
• Ανθολόγηση κειμένων

 

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ

• Το γνήσιο τέκνο της Επανάστασης
• Από την συκοφαντία στην καταξίωση

 

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ

• Ο ακραία αδικημένος ήρωας του 21
• Η δολοφονία του ήρωα – Η τύχη των δολοφόνων του
• Το τέλος των εκτελεστών του Ανδρούτσου
• Ανθολόγηση κειμένων

 

ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑΣ

• Ένας από τους πρωτεργάτες της Επανάστασης
• Ανθολόγηση κειμένων

 

ΝΙΚΗΤΑΡΑΣ

• Ο ανιδιοτελής ήρωας
• Ανθολόγηση κειμένων
• Ο ήρωας θύμα της αγαθότητάς του

 

ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ

• Η πρώτη Ελληνίδα υποναύαρχος

 

ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΑΝΑΡΗΣ

• Η ζωντανή σημαία του Γένους στα χρόνια της Επανάστασης
• Η ναυτική του δράση
• Υπόδειγμα ευπατρίδη πολίτη
• Εγγύηση στις κρίσιμες εθνικές περιστάσεις

 

Ο ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΥΠΡΟΥ ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ

• Ο σωτήριος άγγελος του Έθνους
• Η ενάτη Ιουλίου 1821

 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ

• Ο εκφραστής της συνείδησης του λαού
• Μια ζωή με ιδανικά και αξίες
• Λόγια του Μακρυγιάννη

 

ΜΑΝΤΩ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ

• Πρότυπο αυταπάρνησης και θυσίας

 

ΠΑΛΑΙΩΝ ΠΑΤΡΩΝ ΓΕΡΜΑΝΟΣ

• Ο Ιεράρχης σύμβολο της Επανάστασης
• Άξιος ποιμένας χαρισματικός ηγέτης
• Προσφορά και προκατάληψη

 

Αρχιμανδρίτης ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ ΦΡΑΝΤΖΗΣ

• Άλωση και Επανάσταση

 

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΛΕΤΤΗΣ

• Ο αμφιλεγόμενος πολιτικός της Επανάστασης

 

ΜΑΡΚΟΣ ΜΠΟΤΣΑΡΗΣ

• Ο Λεωνίδας του 1821

 

ΒΡΕΣΘΕΝΗΣ ΘΕΟΔΩΡΗΤΟΣ

• Αγωνιστής άξιος Πατρίδας και Εκκλησίας

 

ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΙΑΟΥΛΗΣ

• Ο «ατρομητότατος» ναυμάχος

 

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ

• Ο μέχρις αυτοθυσίας πατριώτης
• Η προσφορά της οικογένειας Υψηλάντη
• Ανδρείος μαχητής έως το τέλος

 

ΙΑΚΩΒΟΣ ΜΑΓΕΡ

• Ο Ελβετός ήρωας του Μεσολογγίου

 

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΥΡΟΚΟΡΔΑΤΟΣ

• Υπονομευτής ή ευεργέτης της Ελλάδος;
• Ο πολιτικός που εισήγαγε στην Ελλάδα την «ρεάλ πολιτίκ»
• Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και η Δύση

 

ΚΑΠΕΤΑΝ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΑΚΗΣ

• Ο Κολοκοτρώνης της Τσακωνιάς

 

ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ

• Ο πολύπλευρος ηγέτης της Σάμου
• Ο Λυκούργος και ο εμπαιγμός των «συμμάχων»

 

ΣΑΜΟΥΕΛ ΧΑΟΥ

• Ο φιλέλληνας φιλάνθρωπος γιατρός

 

ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΟΛΥΖΩΙΔΗΣ

• Άνθρωπος γενναίος ψυχής

 

ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΚΗΣ

• Ένας αφανής ήρωας της Επανάστασης

 

ΣΠΙΡΙΔΩΝ ΤΡΙΚΟΥΠΗΣ

• Η πολυσχιδής φυσιογνωμία της Επανάστασης

 

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΣ ο εξ ΟΙΚΟΝΟΜΩΝ

• Διαπρεπής διδάσκαλος του Έθνους

 

ΚΑΠΕΤΑΝ ΑΝΤΩΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

• Ο αδικημένος εθνομάρτυρας

 

ΒΕΝΙΑΜΙΝ ΛΕΣΒΙΟΣ

• Πολύτιμος και εθνωφελής

 

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΠΥΡΡΟΣ

• Ο ιατροφιλόσοφος αγωνιστής της Επανάστασης

 

ΝΕΟΦΥΤΟΣ ΔΟΥΚΑΣ

Ο κληρικός που εξέδωσε πρώτος στην Ελλάδα τον Αριστοφάνη

 

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΣ

• Ο ακατάβλητος δάσκαλος και πατριώτης

 

ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ ΦΑΡΜΑΚΙΔΗΣ

• Ο λόγιος αγωνιστής
• Ο Θεόκλητος Φαρμακίδης και η Εκκλησία της Ελλάδος
• Ο Θεόκλητος Φαρμακίδης και το Αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Ελλάδος

 

Γ’ ΕΥΕΡΓΕΤΕΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

 

ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΑΚΗΣ

• Γενναίος ναυμάχος και μέγας ευεργέτης

 

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ

• Ο αγωνιστής και ευεργέτης τραπεζίτης

 

ΕΫΝΑΡΔΟΣ

• Ο φιλέλληνας που δυσαρέστησε τον Μέτερνιχ

 

ΑΔΕΛΦΟΙ ΖΩΣΙΜΑΔΕΣ

• Οι γίγαντες της ευποιίας

 

Δ’ ΠΟΙΗΤΕΣ, ΛΟΓΙΟΙ, ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΓΡΑΦΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟ 1821

 

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ

• Ο Εθνικός μας ποιητής
• Ανθολόγηση κειμένων

 

ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΛΒΟΣ

• Ο Πίνδαρος του 1821

 

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΣ

• Ο λογοτέχνης ο Ελληνισμός και η Παιδεία

 

Μ. ΧΟΥΡΜΟΥΖΗΣ

• Ο ιδεολόγος πατριώτης συγγραφέας

 

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΑΘΑΣ

• Ο αφοσιωμένος στην Πατρίδα ιστορικός

 

ΣΩΤΗΡΙΑ ΑΛΙΜΠΕΡΤΗ

• Η πρώτη γυναίκα ιστορικός της Επανάστασης

 

ΚΛΩΝΤ ΦΟΡΙΕΛ

• Ο εκ των μεγίστων φιλελλήνων

 

ΕΝΤΟΥΑΡΝΤ ΜΠΙΝΙΟΝ

• Ένας πραγματικός φιλέλληνας πολιτικός

 

ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ

• Ο Διδάσκαλος του Έθνους

 

ΙΩΑΝΝΗΣ ΖΑΜΠΕΛΙΟΣ

• Ο πρώτος δραματουργός της Επανάστασης

 

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΕΡΤΣΕΤΗΣ

• Ο αγωνιστής των εθνικών ιδανικών

 

Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΕΤΣΑΛΗΣ-ΔΙΟΜΗΔΗΣ και η εθνική μνήμη

 

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΠΗΛΙΑΔΗΣ

• Ο αυθεντικότερος ιστορικός της Επανάστασης

 

ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ

• Εκκλησία και Επανάσταση του 1821

 

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ

• Ο ποιητής του 20^ου αιώνα για το 1821

 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

 

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

• Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, Ποιήματα για τον ήρωα Κωνσταντίνο Κανάρη
• Αλεξάνδρου Δουμά πατρός, Διθύραμβος στον Κανάρη
• Γεώργιου Στρατήγη, «Ο Ματρόζος»

 

ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ

• ΠΗΓΕΣ
• ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ
• ΓΕΝΙΚΑ ΕΝΤΥΠΑ

 

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ