Τα τελευταία εκατό περίπου χρόνια, η ιστορική έρευνα που αφορά στην εποχή κατά την οποία προετοίμασε, αγωνίσθηκε και κέρδισε ο νεότερος Ελληνισμός την πνευματική και πολιτική ανεξαρτησία του, εμφανίζεται να συγκινεί πολλούς ειδικούς επιστήμονες. Αυτό πρέπει ιδιαίτερα να ενθουσιάζει όλους, όσοι ενδιαφέρονται να αποκτήσουν μία ακριβή και τεκμηριωμένη γνώση για τα πεπραγμένα του πρόσφατου παρελθόντος μας, για τα ρεύματα, τους αγωνιστές και τα κατορθώματα που επανέφεραν την Ελευθερία στον τόπο αυτό. Γιατί η προσπάθεια να προσεγγίσουμε, να γνωρίσουμε απαραχάρακτα, να ερμηνεύσουμε και να αποκαλύψουμε τον πραγματικό χαρακτήρα προσώπων και γεγονότων εκείνης της εποχής, υπόσχεται να οδηγήσει στον σωστό δρόμο την πορεία και τα αιτήματά μας. Η γνώση της Αλήθειας είναι η μόνη που χαρίζει την Ελευθερία κατά τον λόγο του Κυρίου: «Γνώσεσθε την αλήθειαν και η αλήθεια ελευθερώσει, υμάς».
Αυτή την αλήθεια επιδιώκει να αναζητήσει και να τη χαρίσει ακέραια η απόφαση της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος με τη σειρά των Συνεδρίων που κάθε χρόνο, από το 2012, οργανώνει με τίτλο: «1821-2021: 10 ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΓΙΑ ΤΑ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ».
Η μελέτη της Τουρκοκρατίας και του 1821 έχει πέσει κατά καιρούς θύμα μονομερών και μη τεκμηριωμένων θεωρήσεων.
Καθώς λοιπόν ο πιο σοβαρός κίνδυνος για την αλήθεια είναι η μονομέρεια και η στράτευση σε οποιαδήποτε ιδεολογία, μία διερεύνηση, η οποία δεν αποκλείει καμιά φωνή και άποψη, στόχο έχει να ρίξει περισσότερο φως.
Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας, περιέχει τις εισηγήσεις των Ομιλητών, οι οποίοι συμμετείχαν στο Όγδοο Συνέδριο υπό τον τίτλο: «Οι μεγάλες Προσωπικότητες της Ελληνικής Επαναστάσεως. Ομοψυχία και διχόνοια κατά την Επανάσταση». (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ
Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ
Σεβ. Μητροπολίτου Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνατίου, Πρόεδρο της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος
Α’ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
«Μεγάλες Προσωπικότητες του Αγώνος»
Επίσκοπος Λήδρας, Ηγούμενος Ιεράς Μονής Μαχαιρά ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ
Κύπρου Κυπριανού: Δογματική συνείδησις και εκκλησιαστικό ήθος
ΕΛΕΝΗ Μ. ΠΑΛΙΟΥΡΑ
Ιωσήφ Ανδρούσης: «Ο της Θρησκείας» πρώτος Υπουργός
Πρωτ. ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ Α. ΜΟΥΡΤΖΑΝΟΣ
Γρηγόριος Κωνσταντάς: Ένας κληρικός που διαφώτισε Ορθόδοξα. Η συνεισφορά του στην παιδεία του Αγώνος
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ.-Α. ΝΙΑΡΧΟΣ
Ο λόγος και το εξώλογον εις τας επαναστατικάς εθνεγερτικάς πράξεις του Αρχιμανδρίτου Γρηγορίου Δικαίου-Παπαφλέσσα
ΑΘΗΝΑ KONTAΛH
Γυναικείες μορφές της Ελληνικής Επανάστασης: Οι αγωνίστριες Λασκαρίνα Πινότση-Μπουμπουλίνα και Μαντώ Μαυρογένους
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΙΕΛΛΑΣ
Η διαμόρφωση του ιδεότυπου του «πεπαιδευμένου πατριώτη» κατά την Ελληνική Επανάσταση: ο Γεώργιος Γλαράκης ως δημόσιος λειτουργός
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Σ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ
«…combattendo un Greco contro di 15. Egiziani almeno…»: Ο Γρηγόριος Δίκαιος (Παπαφλέσσας) και η μάχη στο Μανιάκι (20 Μαΐου 1825)
ΜΑΝΟΛΗΣ Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗΣ
Πρωταγωνιστικές μορφές της σαμιακής επανάστασης του 1821: Χριστόδουλος Μπαρμπούνης (+1822)
Β’ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
«Μεγάλες Προσωπικότητες του Αγώνος»
ΦΩΤΙΟΣ ΛΑΜΠΙΡΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΑΡΑΝΤΑΚΗΣ
Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος: Από την δράση του στο Βουκουρέστι μέχρι την Α’ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου 1812-1822
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΑΤΣΟΣ
Γεράσιμος Παγώνης, αρχιεπίσκοπος Αργολίδος (1790 – +1867). Η δράση του μέχρι την ανάδειξή του ως Μητροπολίτη Αργολίδος
ΙΩΑΝΝΗΣ Π. ΜΠΟΥΓΑΣ
Ο Επίσκοπος Μεσσήνης Ιωσήφ (ο από Ανδρούσης). Ο πρώτος μινίστρος της Θρησκείας της ελευθέρας Ελλάδος
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Β. ΣΤΕΡΓΙΟΥΛΗΣ
Η σκιαγράφηση της προσωπικότητας του Σπυρίδωνα Τρικούπη μέσα από τους σωζόμενους πανηγυρικούς λόγους του
ΚΩΣΤΑΣ ΣΠΑΝΟΣ
Ο Επίσκοπος των ελεύθερων πολιορκημένων Ιωσήφ των Ρωγών (Τσαριτσανιώτης και όχι Αμπελακιώτης)
Πρωτ. ΗΛΙΑΣ ΔΡΟΣΙΝΟΣ
Ο Αγωνιστής, Φιλικός κα Ιατρός Χρονίας Ι. Δροσινός (Αμπελάκια 1792 – Πόρος 1866). Η συμβολή του στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΩΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ
Το Πολιτικό Όραμα του Ρήγα Φεραίου. Η περίπτωση της «Νέας Πολιτικής Διοίκησης»
ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ
Ιωσήφ Ρωγών, ο ματωμένος επίσκοπος. Στην πολιορκία του Μεσολογγίου
ΓΙΑΝΝΗΣ Σ. ΚΑΡΓΑΚΟΣ
Λάμπρος Κατσώνης
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑΣ
Η Κωνσταντινούπολη και η Φιλική Εταιρεία
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΑΝΑΓΑΚΗ
Η εισβολή του Ιμπραήμ πασά στη λακωνική γη και η θυσία των κατοίκων στο Παλαιομονάστηρο του Βρονταμά
Γ’ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
«Από την ομοψυχία στη διχόνοια»
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Β. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ
Η διχόνοια ως βασική αρνητική σταθερά του Ελληνισμού
ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΧΑΤΖΗΣ
Έλληνες και Φιλέλληνες Φιλελεύθεροι: Συμβολή στη μελέτη μιας άγνωστης σύγκρουσης
ΝΙΚΟΣ ΤΟΜΠΡΟΣ
Η πολεμική δράση του Παναγιώτη Καρατζά στον απελευθερωτικό Αγώνα. Το πρώτο θύμα των εμφύλιων ερίδων στην Αχαΐα
ΙΩΑΝΝΗΣ Γ. ΝΕΡΑΝΤΖΗΣ
«ΙΣΤΟΡΙΑ της ΔΥΤΙΚΗΣ Χ:[ΕΡΣΟΥ] ΕΛΛΑΔΟΣ-ΠΟΙΗΜΑ ΑΠΛΟΥΝ, εν Μεσολογγίω 1824», Ανωνύμου ποιητού: Πρόταση ταυτοποίησης του Ανωνύμου ποιητού· αφ’ ετέρου διερεύνηση περί της προπαγανδιστικής σκοπιμότητας που εξυπηρετούσε η έκδοση του «απλού ποιήματος» ανωνύμως, κατά την εσωτερική διαμάχη μεταξύ του πολιτικού Αλεξάνδρου Μαυροκορδάτου και του στρατηγού Γεωργίου Βαρνακιώτη
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΛΕΣΗΣ
Η οργάνωση του ενόπλου αγώνα (1821-1827): Προτεραιότητες και εμφύλιες διαμάχες
ΚΩΣΤΑΣ ΔΑΝΟΥΣΗΣ
Κοινωνικές, πολιτικές και θρησκευτικές αντιπαραθέσεις στην Τήνο της Επανάστασης (1821 – 1827)
ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Π. ΠΕΡΡΩΤΗΣ
Η ερμηνεία και η «αποδόμηση» του Εμφυλίου Πολέμου στα Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη και η συμμετοχή του σ’ αυτό το γεγονός
ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΘ. ΤΣΟΥΤΣΟΣ
Όψεις της διχόνοιας των Ελλήνων για τον χαρακτήρα του νέου Ελληνικού κράτους πριν από τον Εμφύλιο Πόλεμο 1823-1825
ΕΥΑΝΘΙΑ ΜΠΕΝΤΕΒΗ – ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
Οι στρατηγικές και πολιτικές αντιπαραθέσεις του Ανδρέα Λόντου, με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τον Ιωάννη Καποδίστρια και τον βασιλέα Όθωνα
ΣΟΦΙΑ ΚΑΡΥΜΠΑΛΗ – ΚΥΡΙΑΖΗ
Οι εμφύλιες διαμάχες κατά την Επανάσταση του 1821 και η αποτύπωση τους στα κείμενα των ιστοριογράφων και απομνημονευματογράφων του Αγώνα
ΟΛΓΑ ΔΑΣΙΟΥ
Ομοψυχία και Διχόνοια. Διαχρονικές αλληλοπεριχωρούμενες ιδιότητες της ιδιοπροσωπίας του Γένους μας: Ναυμαχία της Σαλαμίνας και μάχη στα Δερβενάκια. Θεμιστοκλής και Ευρυβιάδης, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και Πετρομπέης Μαυρομιχάλης