Στις 29 Μαΐου 1453 έπεσε στα χέρια των Τούρκων η Κωνσταντινούπολή, η «βασιλίδα των πόλεων», η πρωτεύουσα του Βυζαντίου, και καταλύθηκε το Βυζαντινό κράτος.
Την ημερομηνία αυτή, μπροστά στην Πύλη του Ρωμανού, έπεσε ηρωϊκά μαχόμενος εναντίον μυριάδων αλλοφύλων, ο τελευταίος Αυτοκράτορας της Κωνσταντινουπόλεως, ο Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος και μπήκαν νικητές οι Μωαμεθανοί και ερήμωσαν τα πάντα και τη μετέβαλαν σε «τόπο κλαυθμώνος».
Όμως ο Πορθητής Μωάμεθ, πριν κλείσει χρόνος από την κατάληψη της Κωσνταντινουπόλεως, αναγκάστηκε να παραδεχθεί τη δύναμη της Εκκλησίας και κάλεσε τον Γεννάδιο και τον έκανε Πατριάρχη με όλους τους εκκλησιαστικούς τύπους. Μάλιστα του έδωσε και δικαιώματα, που τον κατέστησαν «Εθνάρχη των Ελλήνων». Ταυτόχρονα θέσπισε και διάφορα μέτρα που προστάτευαν τις εκκλησίες, τα μοναστήρια, τους κληρικούς.
Είναι, βέβαια γνωστό, πως συχνά τούτα τα μέτρα καταπατήθηκαν από τους κατακτητές. Κι ήρθαν εποχές, στα τετρακόσια χρόνια της δουλείας, που ο Αγαρηνός για να πολεμήσει τη χριστιανική πίστη, γκρέμιζε εκκλησίες, λεηλατούσε μοναστήρια, φυλάκιζε και βασλανιζε Επισκόπους, ιερείς, μοναχούς και λαϊκούς. […] (Από την εισαγωγή του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Εισαγωγή
Εθναπόστολοι και Εθνεγέρτες
- Γεώργιος Γεννάδιος Σχολάριος
- Μάξιμος ο Γραικός
- Ιωαννίκιος και Σωφρόνιος Λειχούδης
- Μελέτιος Πηγάς
- Ευγένιος Γιαννούλης ο Αιτωλός
- Αναστάσιος Γόρδιος
- Νεκτάριος Τέρπος
- Χρύσανθος ο Αιτωλός (αδελφός του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού)
- Ηλίας Μηνιάτης
- Νικηφόρος Θεοτόκης
- Αθανάσιος Πάριος
- Μακάριος Νοταράς
- Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης
- Άνθιμος Γαζής
- Νεόφυτος Δούκας
- Αθανάσιος Ψαλλίδας
- Νεόφυτος Βάμβας
- Κωνσταντίνος Κούμας
- Επίσκοπος Παλαιών Πατρών Γερμανός
- Κωνσταντίνος Οικονόμος εξ Οικονόμων
Μαρτύρια και αίμα
- Κύριλλος Λούκαρις
- Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε’
- Αρχιεπίσκοπος Φαναρίου και Νεοχωρίου Σεραφείμ
- Γρηγόριος Μητροπολίτης Δέρκων
- Επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας
- Επίσκοπος Ρωγών Ιωσήφ
- παπα-Ευθύμιος Βλαχάβας
- Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός
- Μοναχός Σαμουήλ
- Αγία Φιλοθέη η Αθηναία Κυρά
- Νεομάρτυρας Μιχαήλ Μαυρουδής
- Νεομάρτυρας Δούκας ο Μυτιληναίος
- Νεομάρτυρας Νικόλαος Μπασδάνης
- Απόστολος ο Νέος
- Αγία Ακυλίνα
- Νεομάρτυρας Μιχαήλ Πακνανάς
Βιβλιογραφική επιλογή