Ο ΑΝΑΡΧΙΚΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ
Αυτό θα μπορούσε να μοιάζει παράδοξο σε όποιον πιστεύει ακόμη, αφελώς ότι υπάρχουν παράδοξα σε τούτο τον κόσμο. (ΦΕΡΝΑΝΤΟ ΠΕΣΣΟΑ)
Είναι δυνατόν να είναι κάποιος συγχρόνως πλούσιος και δαιμόνιος τραπεζίτης κι ένας ολοκληρωμένος αναρχικός που πολεμά για την απελευθέρωση της κοινωνίας; Σύμφωνα με τον Πεσσόα, ναι.
«Ένα μεγάλο τμήμα των διαλόγων τραπεζίτη-συνομιλητή αφιερώνεται στους πολλούς και εναλλακτικούς ορισμούς των εννοιών αναρχία, τυραννία και ελευθερία. Ο αναγνώστης διαλέγει και παίρνει ανάμεσα σε ορισμούς που συχνά – όπως στη ζωή – αλληλοαναιρούνται. Από την στιγμή που ο «τραπεζίτης» πείθεται ότι η αναρχία είναι ένα όνειρο που υλοποιείται άμεσα μόνο στο προσωπικό επίπεδο, αποφασίζει να ριχτεί στη μάχη του κέρδους. Όπως υποστηρίζει, η ελευθερία είναι το κυριότερο αγαθό ενός αναρχικού. Τα χρήματα επομένως θα τον λυτρώσουν από τις δουλείες και τις υποχρεώσεις του μέσου αστού που είναι αναγκασμένος να συντηρήσει την οικογένειά του, να σπουδάσει τα παιδιά του, και να κρατήσει κατά κάποιον τρόπο μια θέση στον ήλιο». (Θόδωρος Κουλουμπής)
[Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου]
Όταν ο Πεσσόα δημοσιεύει, το 1922, τους Πέντε διαλόγους για την τυραννία και τον Αναρχικό Τραπεζίτη, στον κόσμο συμβαίνουν τα εξής, κυρίως, ιστορικά γεγονότα:
Ο Μουσολίνι παίρνει την εξουσία στην Ιταλία, οι σοβιετικές δημοκρατίες σχηματίζουν την Σοβιετική Ένωση και η Αίγυπτος ανακηρύσσεται ανεξάρτητη.
Είχαν προηγηθεί, λίγα χρόνια πριν:
Η Ανακωχή μεταξύ των Συμμάχων και των Γερμανών, που έβαζε τέλος στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Συνθήκη των Βερσαλλιών, η εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, η δημιουργία της Κοινωνίας των Εθνών, ο εμφύλιος πόλεμος στην Ιρλανδία, η αναγγελία από τον Χίτλερ του προγράμματός του σε πέντε σημεία: Hoffbrahaous, η διάσπαση του σοσιαλιστικού κόμματος σε δύο φατρίες στο Συνέδριο της Tour στη Γαλλία, η διακήρυξη του Ganhdi για την «πολιτική ανυπακοή» κι η νέα οικονομική πολιτική στη Ρωσία. […]
(Απόσπασμα από την εισαγωγή του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ: «Φερνάντο Πεσσόα»
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ο ΑΝΑΡΧΙΚΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ
Αποσπάσματα για μια διορθωμένη έκδοση
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
The Anarchist Banker (c. 1928)
ΠΕΝΤΕ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΥΡΑΝΝΙΑ
Εισαγωγή
Σημειώσεις για τους Πέντε διαλόγους για την τυραννία
Πρώτος Διάλογος: Ορισμός της έννοιας της τυραννίας
Δεύτερος Διάλογος: Τύποι τυραννιών
Τρίτος Διάλογος: Αντιδράσεις ενάντια στην τυραννία
Τέταρτος Διάλογος: Εξέλιξη της τυραννίας
Πέμπτος Διάλογος: Φιλοσοφικά συμπεράσματα