ΗΡΩΙΔΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΟΥΣ ΕΘΝΙΚΟΥΣ ΜΑΣ ΑΓΩΝΕΣ

Είναι κοινό μυστικό, πως οι ηρωικές μορφές, που έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στο κοσμοϊστορικό μεγαλούργημα του 1821, με τα κατορθώματα, με το αδάμαστο φρόνημά τους  και την ατσάλινη θέλησή τους ή να ζήσουν ελεύθεροι ή να πεθάνουν, έκαναν τον κόσμο να σαστίσει: «Μοιάζουν με παραμύθια, που κατά λάθος μπήκαν στην ιστορία», είπαν εκείνοι που παρακολούθησαν ή κατέγραψαν «τ’ άφθαστα κορυφώματα του ηρωισμού και της θυσίας» του επί 400 χρόνια ανυπόταχτου αυτού λαού, που πίστεψε τυφλά, υπέροχα κι ανυποχώρητα στο θαύμα: Ν’ αναστήσουν το φως, σ’ αυτήν εδώ την κοιτίδα του, σ’ όλη του την αίγλη.

Γράφτηκε πως «πάνω στα βράχια του Σουλίου και στα περιγιάλια της Πάργας ζουν τ’ απομεινάρια φυλής, που μονάχα οι μάνες των Δωριέων γεννούσαν. Υπάρχουν ίσως ακόμα οικογένειες, που δεν θα τις αποκήρυχνε το αίμα των Ηρακλειδών».

Ποιητικός ο λόγος, μα μόνο μ’ αυτόν μπορείς να προσεγγίσεις την ελληνική ψυχή, έτσι πως ξεδιπλώθηκε στον ηράκλειο εκείνο άθλο του ’21.

Πλούσια η πινακοθήκη από μορφές ηρωικές, μπαρουτοκαπνισμένες, μ’ αγονάτιστο φρόνημα, μ’ ατσαλένια θέληση, μ’ αψηφησιά μπροστά στον κίνδυνο, μπροστά στο θάνατο.

Άνδρες μ’ ονόματα που ντύθηκαν τη δόξα σ’ άνισο αγώνα. Αδάμαστος κόσμος από Κολοκοτρωναίους, Τζαβελαίους, Υδραίους, Σπετσιώτες, Μεσολογγίτες, σταυραετούς του Μοριά και της Ρούμελης.

Όμως δεν ήταν μόνο άνδρες οι πρωταγωνιστές στο μεγάλο ξεσηκωμό. Ήταν και οι γυναίκες: οι μάνες, οι γυναίκες, οι κόρες τους, αληθινές καπετάνισσες. Κι αν των πολεμάρχων τα κατορθώματα «μοιάζουν με παραμύθια, που κατά λάθος πέρασαν στην ιστορία», των γυναικών οι ηρωικές σελίδες αξίζουν πιο πολύ αυτό τον χαρακτηρισμό. […] (Από τον πρόλογο του βιβλίου)

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

 

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

 

1.- «ΑΥΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΩΤΟΣΠΕΙΡΑΝΕ ΤΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ ΤΟ ΣΠΟΡΟ»

Εισαγωγικά

Μόλις είχε αρχίσει η μεγάλη νύχτα

Στην ηρωΐδα της Κύπρου Μαρίαν την συγκλιτικήν

Η πρώτη Ελληνίδα τυπογράφος (Άννα Νοταρά – Παλαιολογίνα)

 

2.- ΣΟΥΛΙΩΤΙΣΣΕΣ

α) ΜΟΣΧΩ ΤΖΑΒΕΛΑ

«Θάνατος και όχι σκλαβιά»

Η Μόσχω αρχηγός των Τζαβελαίων

β) Ο ΧΟΡΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

Ελένη Μπότσαρη

Ο Χορός του Ζαλόγγου

γ) ΔΕΣΠΩ ΣΕΧΟΥ ΜΠΟΤΣΗ

δ) ΑΛΛΕΣ ΣΟΥΛΙΩΤΙΣΣΕΣ

Αγγελική Πάλλη – Μπαρτολομέι

 

3.- ΜΟΡΑΪΤΙΣΣΕΣ – ΜΑΝΙΑΤΙΣΣΕΣ

α) Η αρχαία Σπάρτη ξαναζεί (Κωνσταντίνα Ζαχαριά)

β) Αγγελίνα Νικηταρά

γ) Σταυριάνα Σάββαινα

δ) Ζαμπέτα Κολοκοτρώνη

ε) Τα ολοκαυτώματα και οι ηρωίδες τους

στ) Η Αναστασία από την Πάτρα

 

4.- ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΤΙΣΣΕΣ – ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΙΣΣΕΣ

α) «Ελεύθερες πολιορκημένες»

β) Οι γυναίκες της «Εξόδου»

γ) Τα κείμενα αδιάψευστοι μάρτυρες

δ) Το γράμμα ενός μελλοθανάτου

ε) Ονόματα που διασώθηκαν

στ) Στα βουνά και στα ρουμάνια της Ρούμελης

 

5.- ΜΑΚΕΔΟΝΙΣΣΕΣ

ΚΑΡΑΤΑΣΑΙΝΑ

ΜΑΝΑ ΗΡΩΩΝ: ΦΑΙΔΡΑ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΑΠΑ

 

6.- ΝΗΣΙΩΤΙΣΣΕΣ

ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ (Η κυρά της θάλασσας)

α) Θαλασσομάχος στη στεριά και στη θάλασσα

β) Πρώτη στον αγώνα

γ) Ορθή στο καράβι

δ) Του Δράμαλη

ΔΟΜΝΑ ΒΙΣΒΙΖΗ

α) Το βάπτισμα του πολέμου

β) Η Δόμνα «καπετάνισσα»

γ) «Παιδί μου στοχάσου»

ΜΑΝΤΩ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ

α) Από την Τεργέστη στην Τήνο

β) «Ξυπνάτε αλύτρωτοι ραγιάδες…»

γ) η Μαντώ αρχηγός

δ) «Η ηρωίδα της Μυκόνου»

ε) Μητέρα των ορφανών

ΦΩΤΙΑ ΣΤΑ ΠΕΛΑΓΑ

Χίος – Εύβοια – Κρήτη – Κάσος – Ψαρά

ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ

α) Η ατρόμητη εμψυχώτρια

β) Μπροστά στο καθήκον

 

7.- ΑΛΛΕΣ ΗΡΩΙΔΕΣ

α) Μία αρχόντισσα στο Κισνόβι

β) Η γυναικεία παρουσία στα δημοτικά μας τραγούδια

γ) Αυτές που κράτησαν το μεγάλο μυστικό

δ) Σχολάρχες του Γένους

 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ