Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, προλογίζοντας την Α’ έκδοση (1982), ως Γενικός Διευθυντής της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος τότε, έγραφε μεταξύ των άλλων ότι με την έκδοση του παρόντος πατερικού έργου η Αποστολική Διακονία «πιστεύει ότι, φέρνοντας πλησιέστερα στο ελληνικό κοινό τον ουσιαστικό αυτό και ιδιαίτερα επίκαιρο ελληνοπατερικό σχολιασμό, συμβάλλει στην συνειδητοποίηση της πνευματικής ταυτότητος της χώρας μας, η οποία, καθώς κινείται όλο και περισσότερο στο δυτικό πνευματικό χώρο, αντιμετωπίζει σειρά προβλημάτων αυτοσυνειδησίας».
Από την άλλη πλευρά, στο δυτικό χριστιανικό κόσμο παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες ένα έντονο ενδιαφέρον προς το δικό μας Ανατολικό Χριστιανισμό, όχι μόνο για την πατερική σκέψη και θεολογία, αλλά και για το ιδιότυπο ήθος της Ορθόδοξης πνευματικότητας που διαμορφώνεται κυρίως στη μυστηριακή και λατρευτική ζωή της Εκκλησίας μας, με κέντρο πάντοτε την ευχαριστιακή σύναξη και τη θεία Λειτουργία. Το κήρυγμα και η κατήχηση, η θεολογία και η πνευματική αγωγή, το δόγμα και η καθημερινή πράξη, πλουτίζονται και ανανεώνονται στο δικό μας χώρο κυρίως μέσα στη μυσταγωγική ατμόσφαιρα της μετοχής στα Μυστήρια της Εκκλησίας. Έχει λεχθεί ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία σημαίνεται στα Μυστήρια, αλλά και η μετοχή μας στη χάρη των Μυστηρίων, θα προσθέταμε κι εμείς, ότι νοηματοδοτεί την Ορθόδοξή μας πνευματική ιδιαιτερότητα. Εκεί ακριβώς αποκτούμε τη δική μας πνευματική αυτογνωσία και αυτοσυνειδησία. Αλλά, στην ευχαριστιακή σύναξη και κοινωνία με τους άλλους πιστούς, συνειδητοποιούμε και τη δική μας εσχατολογική στάση έναντι των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος κόσμος σε Ανατολή και Δύση.
Το παρόν κείμενο των Μυσταγωγικών Κατηχήσεων του αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων, με την ανάλογη εκτενή ιστορική και θεολογική Εισαγωγή και τα θεολογικά Σχόλια επί του κειμένου, είναι ένα εκφραστικό «δείγμα» της λειτουργίας και ουσιαστικής παρέμβασης της ιεράς κατήχησης στη διαμόρφωση της πνευματικής ζωής των πιστών. Ο λειτουργικός και λατρευτικός χώρος, στην αρχέγονη Εκκλησία, εξέφραζε τη δυναμική της ιστορίας και της ζωής για κάθε ανανέωση και εξέλιξη σε όλα τα επίπεδα του θρησκευτικού και πνευματικού βίου.[…]
(Απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος Γ’ έκδοσης
Εισαγωγικό σημείωμα Α’ έκδοσης, Παναγιώτης Νέλλας
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
1.- Βιογραφική στοιχεία του αγίου Κυρίλλου
2.- Οι Κατηχήσεις του αγίου Κυρίλλου και η διδασκαλία του
Προκατήχηση
Κατηχήσεις Α’ – Ε’
Κατηχήσεις ΣΤ’ – ΙΗ’
3.- Οι Μυσταγωγικές Κατηχήσεις και η θεολογική τους αξία
Το ιερό Βάπτισμα
Το Χρίσμα
Η θεία Ευχαριστία
Η θεία Λειτουργία
ΜΥΣΤΑΓΩΓΙΚΕΣ ΚΑΤΗΧΗΣΕΙΣ
Κείμενο – μετάφραση – σχόλια
Προς τους Νεοφώτιστους
Περί Βαπτίσματος
Περί Χρίσματος
Περί Σώματος και Αίματος
[Περί θείας Λειτουργίας]
Πίνακας αγιογραφικών χωρίων
Πίνακας θεολογικών εννοιών
ΑΥΤΟΤΕΛΗ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ