ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ – ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ

ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ – ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ

 

Όσο και να προσπαθεί ο άνθρωπος να βρει τρόπους να ευτυχήσει (χρήμα, δόξα, ηδονές κ.ο.κ.), δεν θα καταφέρει τίποτα, αφού στην ευτυχία οδηγεί το αγαθό και το αγαθό είναι ο ίδιος ο Θεός και ό,τι Αυτός ορίζει και εντέλλεται.

Ως εκ τούτου, η ανάγνωση του «Γνώθι Σαυτόν» αποτελεί πολύτιμο βοήθημα σε μια εποχή όπου η ιδιότητα του χριστιανού είναι για πολλούς ένα έθιμο χωρίς απαιτήσεις ή αποτελεί θέμα γούστου. Μια υπενθύμιση ότι «ουδέ των καθευδόντων και βλακευόντων εστίν η βασιλεία του Θεού, αλλά βιασταί αρπάζουσιν αυτήν» (Κλήμης Αλεξανδρείας). Ο άγιος Νεκτάριος δεν ενδιαφέρεται να γράψει ένα έργο λογοτεχνικό, ξέρει ότι οι καλές διδασκαλίες δεν χρησιμεύουν σε τίποτε αν δεν σε βοηθήσουν να αλλάξεις τη ζωή σου ή έστω τον προσανατολισμό της.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

 

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ

ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ – ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ

ΜΕΡΟΣ Α’

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ

 

Α. ΠΕΡΙ ΠΙΣΤΕΩΣ

1.- Περί της θείας πίστης στον Χριστό

2.- Περί της πίστης στον Χριστό ως θείου δώρου

3.- Περί του συνδέσμου της πίστης και της γνώσης και περί του ότι η πίστη προηγείται της γνώσης

4.- Περί της ασφάλειας που προέρχεται από την πίστη και της πληροφορίας που αντλούν από αυτή οι πιστοί για όσα δεν γίνονται αντιληπτά μέσω των αισθήσεων

5.- Περί της αναγκαιότητας των έργων δηλαδή περί της ζωντανής πίστης

6.- Για τα γνωρίσματα της αληθινής πίστης

7.- Περί της γνώσης του Θεού μέσω της πίστης

8.- Περί της δύναμης και ενέργειας της πίστης στον Χριστό

9.- Η εικόνα αυτού που πιστεύει στον Χριστό

10.- Η εικόνα του άπιστου

11.- Η εικόνα της απιστίας

12.- Η εικόνα αυτού που γνωρίζει τον Θεό και πράττει το θέλημά του

13.- Η εικόνα εκείνου που δεν γνωρίζει τον Θεό και δεν πράττει το θέλημά του

14.- Η εικόνα αυτού που πλουτίζει εν Θεώ

15.- Η εικόνα αυτού που δεν πλουτίζει εν Θεώ, δηλαδή η εικόνα του υλιστή

16.- Ο άπιστος μέσα στην κοινωνία

17.- Η εικόνα του πνευματικού ανθρώπου

18.- Περί επιορκίας

19.- Μελέτη περί βλασφημίας

20.- Περί ευσέβειας και η εικόνα του ευσεβούς

21.- Περί ασέβειας και ασεβούς

22.- Περί φόβου Θεού

 

Β. ΠΕΡΙ ΕΛΠΙΔΟΣ

1.- Η εικόνα της ελπίδας

2.- Η εικόνα εκείνου που ελπίζει στον Θεό

3.- Η εικόνα της απελπισίας

4.- Η εικόνα της απόγνωσης

5.- Περί προσευχής

6.- Περί υπομονής

7.- Περί του πλούτου του θεοσεβούς

8.- Περί των καλών που προέρχονται από τις θλίψεις

 

Γ. ΠΕΡΙ ΑΓΑΠΗΣ

1.- Περί θείου έρωτα

2.- Περί θείας αγάπης

3.- Περί αγάπης Θεού, ότι είναι θείο ιδίωμα και ότι απ’ αυτήν πηγάζουν όλα τα αγαθά

4.- Εξομολόγηση πιστού

5.- Περί δεισιδαιμονίας και δεισιδαίμονα

6.- Περί ελλάμψεως

 

 

ΜΕΡΟΣ Β’

ΗΘΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ

 

Δ. ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΗΘΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ

1.- Ότι ο ηθικός νόμος είναι έμφυτος, ότι οδηγεί στην τελειότητα και ότι είναι το μέγιστο αγαθό

2.- Περί του ηθικού βίου του ανθρώπου και περί του ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση του ηθικό ον

3.- Περί του ανθρώπου, που σαν φύσει ηθικό ον είναι και φύσει θρησκευτικό ον

4.- Περί του κατά Χριστόν ηθικού βίου

5.- Περί του ανθρώπου, ο οποίος πλάσθηκε δυνάμει ηθικά ελεύθερο ον και ότι οφείλει να αποβείκαι ενεργώς ηθικά ελεύθερος

6.- Περί του καταλογισμού των πράξεων του ανθρώπου ως ηθικά ελεύθερης ύπαρξης

7.- Περί του αυτεξουσίου και της ηθικής ελευθερίας

8.- Περί της αληθινής ηθικής ελευθερίας και περί της επιφανειακής η ψευδούς ελευθερίας

9.- Ο χαρακτήρες του ηθικά ελεύθερου και του ηθικά δούλου

10.- Περί της ηθικής διαπλαστικής δύναμης της ηθικής ελευθερίας

11.- Περί της ηθικής ελευθερίας που αναπτύσσεται με την ταύτιση του προσωπικού θελήματος

με το θείο θέλημα

12.- Σχετικά με το απαραβίαστο του αυτεξουσίου

13.- Περί του τρόπου με τον οποίο μπορούμε να παραμείνουμε ηθικά ελεύθεροι

14.- Πώς ακολουθούμε τον Σωτήρα Χριστό

15.- Χαρακτήρας και επαγγελία του χριστιανισμού

16.- Περί αμαρτίας

17.- Ποιός ο λόγος για τον οποίο αμαρτάνουμε

18.- Για το ότι ο άνθρωπος, αφού πλάσθηκε κατ’ εικόνα Θεού, πλάσθηκε αγαθός και από τη φύση του ποθεί το αγαθό

19.- Για το ότι η πλάνη οφείλεται σε αμέλεια

20.- Περί μετανοίας

21.- Περί υποταγής στους νόμους

22.- Περί πειθαρχίας

23.- Περί παρακοής

24.- Περί συνείδησης

25.- Περί της συνείδησης της ψυχής

26.- Περί της συνείδησης του ανθρώπου που αθετεί τον ηθικό νόμο

27.- Περί πονηρής συνείδησης

28.- Περί πωρώσεως της καρδιάς

 

ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΕΣ

ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

1.- Περί δικαιοσύνης

2.- Η εικόνα του δίκαιου ανθρώπου

3.- Η εικόνα της αδικίας

4.- Η εικόνα του αδίκου

5.- Χαρακτήρας του αδίκου (κατά τη Σοφία Σολομώντος, κεφ. β )

6.- Περί πλεονεξίας και εικόνας του πλεονέκτη

7.- Περί κλοπής και αρπαγής και περί κλέφτη και άρπαγα

ΠΕΡΙ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

1.- Περί αληθείας

2.- Η εικόνα του αληθινού ανθρώπου

3.- Περί ψεύδους

4.- Η εικόνα του ψεύτη ανθρώπου

5.- Περί διαβολής

6.- Περί δολίου ανθρώπου

7.- Περί κατάκρισης

8.- Περί λοιδορίας

9.- Περί καταλαλιάς και καταλάλου

10.- Περί συκοφαντίας και συκοφάντη

 

Ε. ΗΘΙΚΕΣ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ

1.- Περί σοφίας

2.- Η εικόνα της φρόνησης

3.- Η εικόνα του φρόνιμου

4.- Η εικόνα του άφρονα

5.- Περί μετριοφροσύνης

6.- Περί ταπεινοφροσύνης

7.- α. Περί νηφαλιότητας, β. Περί μεγαλοπρέπειας και εικόνας μεγαλοπρεπούς

8.- Περί οίησης και οιηματία

9.- Περί τύφου και τετυφωμένου

10.- Περί υπερηφάνειας και υπερήφανου

11.- Περί υψηλοφροσύνης και υψηλόφρονα

12.- Περί αλαζονείας

13.- Περί κενοδοξίας

14.- Περί ισχυρογνωμοσύνης

15.- Περί μεγαλορρημοσύνης και μεγαλορρήμονα

16.- Περί αισχρολογίας και αισχρολόγου

17.- Για την περιαυτολογία

18.- Περί πονηρίας

19.- Περί χριστιανικής απλότητας

 

ΣΤ. ΗΘΙΚΕΣ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΘΥΜΙΚΟΥ, ΔΗΛΑΔΗ ΤΟΥ ΒΟΥΛΗΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΥ

ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΒΟΥΛΗΤΙΚΟΥ

1.- Περί της χριστιανικής ευγένειας, δηλαδή της ευαγγελικής ηθικής τελειότητας

2.- Η εικόνα του ευγενούς

3.- Περί ανδρείας

4.- Η εικόνα της ηθικής ανδρείας

5.- Περί ηθικής ανανδρίας

6.- Περί θάρρους και θράσους

7.- Περί δειλίας

8.- Περί ευτολμίας, τολμηρίας και ατολμίας

9.- Περί ακακίας

10.- Η εικόνα του άκακου

11.- Η εικόνα του αγαθού ανθρώπου

12.- Η εικόνα του κακού ανθρώπου

13.- Περί θυμού

14.- Η εικόνα του θυμώδους, ευέξαπτου και οργίλου ανθρώπου

15.- Περί αυταπάρνησης

16.- Περί ακεραιότητας

17.- Περί αγαθής δόξας

18.- Περί φιλοδοξίας και φιλόδοξου

19.- Περί κενοδοξίας και κενόδοξου

20.- Περί πάθους και εμπαθούς

21.- Περί καρτερίας

22.- Περί ανυπομονησίας

23.- Περί έχθρας και εχθρού

24.- Περί φθόνου

25.- Η εικόνα του φθονερού

26.- Περί μίσους

27.- α.Ο χαρακτήρας αυτού που μισεί, β. Περί αμνησικακίας και αμνησίκακου

28.- Περί μνησικακίας

29.- Η εικόνα του μνησίκακου

30.- Περί εκδίκησης

31.- Περί ύβρεως και υβριστή

32.- Περί έριδας και εριστή

33.- Περί ζήλου αγαθού

34.- Περί του κατ’ επίγνωση ζηλωτή

35.- Χαρακτήρας του μη κατ’ επίγνωση ζηλωτή

36.- Περί κακού ζήλου και του χαρακτήρα αυτού που έχει κακό ζήλο

ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΥ

1.- Περί της εν Κυρίω χαράς

2.- Περί της χαράς ως καρπού του Παναγίου Πνεύματος

3.- Περί αρετής

4.- Η εικόνα της αρετής του χριστιανού

5.- Η εικόνα του χριστιανού που τελειώθηκε στην αρετή

6.- Η εικόνα του ενάρετου

7.- Περί φιλίας

8.- Η εικόνα του φίλου

9.- Περί ανειλικρινούς φίλου

10.- Περί φίλου δόλιου, μοχθηρού και διεστραμμένου

11.- Περί κολακείας

12.- Περί έρωτα

13.- Περί ελέους

14.- Περί ελεημοσύνης

15.- Η εικόνα του ελεήμονα

16.- Η εικόνα του ανελεήμονα

17.- Περί βασκανίας και βασκάνου

18.- Περί ευγνωμοσύνης και ευχαριστίας

19.- Περί αγνωμοσύνης και αχαριστίας

20.- Περί επιείκειας και επιεικούς

21.- Περί ευσπλαχνίας

22.- Περί ειρηνοποιού

23.- Περί ειρήνης του Θεού

24.- Περί μακροθυμίας

25.- Περί πραότητας

26.- Περί ανεξικακίας

27.- Περί φιλαργυρίας

28.- Η εικόνα του φιλάργυρου

29.- Περί αυτάρκειας

30.- Περί ακτημοσύνης και ακτήμονα

31.- Περί φιλαυτίας

32.- Περί μεμψιμοιρίας

33.- Περί χαιρεκακίας

34.- Περί σεμνοπρέπειας

35.- Περί της ψευδοσεμνοπρέπειας

36.- Περί υποκρισίας

37.- Περί ανθρωπαρέσκειας

 

Ζ. ΗΘΙΚΕΣ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ EΠΙΘΥΜΗΤΙΚΟΥ

1.- Περί εγκρατείας

2.- Περί σωφροσύνης

3.- Περί προσοχής

4.- Περί απροσεξίας

5.- Περί απράγμονος ησυχίας

6.- Περί πνευματικής άσκησης

7.- Περί αμέλειας

8.- Περί επιμέλειας

9.- Περί του κατά Θεόν πολιτεύεσθαι

10.- Περί μοναχικής πολιτείας

11.- Περί νηστείας

12.- Περί αγιοσύνης

13.- Περί μέθης πνευματικής

14.- Περί μέθης

15.- Περί συνήθειας αγαθής και συνήθειας κακής

16.- Περί εμπαθούς και παράλογης επιθυμίας

17.- Περί ακρασίας

18.- Περί ασωτίας

19.- Περί ακολασίας και ακόλαστου

20.- Περί σιωπής

21.- Περί αργολογίας

22.- Περί γλωσσαλγίας

23.- Περί αδολεσχίας και αδόλεσχου

24.- Περί ευτράπελου

25.- Περί γελώτων

26.- Περί τρυφής και τρυφηλού

27.- Περί τρυφής πνευματικής

ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ – ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ

ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΣΕ ΜΟΡΦΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ ΠΡΟΣ ΕΥΣΕΒΙΑΝ ΜΟΝΑΧΗΝ

 

ΕΠΙΜΕΤΡΟ, Γιώργος Μπάρλας

ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ

ΤΟ ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ – ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ