ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΓΚΙΑΛΑΣ (Γ. ΒΕΡΙΤΗΣ)
Σ’ ένα νησί της Δυτικής Ελλάδος γεννήθηκε ο εθνικός ποιητής που οραματίσθηκε την Ελλάδα ελεύθερη. Σ’ ένα νησί του Ανατολικού Αιγαίου γεννήθηκε ο ποιητής μας που οραματίσθηκε μιαν Ελλάδα του Χριστού.
Σ’ ένα άλλο νησί του Αιγαίου, πέντε χρόνια πριν γεννηθεί ο Γκιάλας, ξεψυχούσε ψάλλοντας «τα τραγούδια του Θεού» ο συνονόματός του Σκιαθίτης Αλέξανδρος, ο άγιος των νεοελληνικών γραμμάτων. Αυτά τα τραγούδια έμελλε να συνεχίσει με νέο ρυθμό ο Αλέξανδρος Γκιάλας, πνευματικό παιδί του Παπαδιαμάντη, πνευματικό εγγόνι του Σολωμού.
Το 1915 στο χωριό Ελάτα, -γράφει στο βιβλιαράκι του ο πατέρας του Ι. Μ. Γκιάλας «Ιστορικαί σημειώσεις περί Μεστών και Ελάτας Χίου», (Χίος, 1948)-, του μυρωμένου νησιού της Χίου, η «γλυκύτατη μάνα» Αμαλία (το γένος Μπιλίρη) γέννησε τον Αλέξανδρο, τρίτο παιδί του ευλαβικού παπα-Γιάννη Γκιάλα. Από πολύ νωρίς δυο αγάπες κατοίκησαν μέσα στην άδολη παιδική ψυχή. Η αγάπη στα γράμματα και η αγάπη στην Εκκλησία. Μικρός ακόμα, ο Αλέκος ζήτησε να παρακολουθήσει στο σχολείο τα δυο μεγαλύτερα αδέλφια του. Και την σφοδρή αυτή επιθυμία του διευκόλυνε η αγάπη των αδελφιών του, αλλά και η θέση του πατέρα του σαν δασκάλου στο σχολείο. Έτσι ο Αλέκος, πριν συμπληρώσει την κανονική ηλικία, γράφτηκε στο δημοτικό. Εκεί πια η ψυχή του άρχισε πιο πολύ να «οργά προς τα μαθήματα». Πολλές φορές παρακολούθησε και διόρθωνε μαθητές ανωτέρων τάξεων με τόση ευκολία, ώστε να προκαλεί την κατάπληξη και την ιδιαίτερη αγάπη των μεγαλυτέρων. […]
(Απόσπασμα από το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου «Πρωτάνθιστα λουλούδια»)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΓΚΙΑΛΑΣ (Γ. ΒΕΡΙΤΗΣ)
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
«Πρωτάνθιστα λουλούδια»
«Συντροφιά με το Χριστό»
«Όλοι εμπρός στον αγώνα»
«Στο φως μιας νέας ζωής»
«Την καινούργια ωδή θα ψάλλεις»
«Κι άλλοι απόηχοι»
«Το βιβλίο των λογισμών»
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α’
Επικήδειοι λόγοι
Επικήδειος λόγος – από τον αρχιμανδρίτη Σεραφείμ Παπακώστα
Επικήδειος λόγος – από τον καθηγητή Αλ. Τσιριντάνη
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β’
Ποιήματα και άρθρα αφιερωμένα στον Αλέξανδρο Γκιάλα
Ποιήματα
Ομιλία του Ανδρέα Καραντώνη
Μνήμη Βερίτη, του R. Milliex
Ομολογία Καθηγητού
Ποίηση και βιώμα στο έργο του Γ. Βερίτη, του Ν. Αρβανίτη
Νεανικές αναμνήσεις , του Μιχ. Γκιάλα
Το αισθητικό Μανιφέστο του, του Ν.Μ.
Αναμνήσεις από τέσσερα ποιήματα
Κατάλογος των έργων του