Λέγουν πολλοί: Τι είναι κόλαση και που είναι η κόλαση; Η απάντηση είναι πολύ εύκολη: Κόλαση είναι η αδυναμία κοινωνίας με τον άλλο. Η αυτοεξορία, η μοναξιά, διακοπή σχέσεων με τον «άλλο». Γιατί και μόνη η παρουσία του αλλού γεμίζει χαρά, δίνει αίσθημα ασφάλειας, νόημα στην ύπαρξη μας. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός, ότι όλες οι εκφραστικές ενέργειες μας, καλές ή κακές, συγκεντρώνονται στο πρόσωπο, στα μάτια, στο μειδίαμα. Όταν αγαπάμε κάποιον, θέλουμε να τον δούμε στο πρόσωπο. Γι’ αυτό και έχουμε τη φωτογραφία του, ως ενθύμιο. Κάνουμε μεγάλα ταξίδια, μόνο και μόνο για ν’ απολαύσουμε ένα πρόσωπο, να το δούμε. Μόνο τα γράμματα του δε μας ικανοποιούν.
Αντιθέτως, όταν δεν αγαπάμε κάποιον, τότε αποφεύγουμε συστηματικά να τον συναντήσουμε. Δε θέλουμε να δούμε το πρόσωπο του. Περνάμε στο άλλο πεζοδρόμιο. Αραιώνουμε τις προσωπικές συναντήσεις. Περιοριζόμαστε να του στέλνουμε γράμματα, κι αν ακόμη είναι γείτονας μας. Ακριβώς για να μη δούμε τα μούτρα του!
Αυτή η απρόσωπη συμπεριφορά χαρακτηρίζει την εποχή μας. Και μεταβάλλει τη ζωή σε κόλαση, σε ακοινωνησία σε απομόνωση. Στα μοντέρνα σπίτια είμαστε στοιβαγμένοι, για να μη ξέρεις ποιος είναι ο αντικρινός σου, για να μην έχουμε σχέσεις. Με τις «ράχες κολλημένες», όπως διηγείται το κρανίο στο γέροντα ερημίτη. Οι νεότεροι άθεοι υπαρξιστές, όπως ό Jean P. Sartre και ο Albert Camus βλέπουν την κόλαση στον «άλλον». Ο «άλλος» είναι ό Θεός. Και μόνο η σκέψη ότι ο Θεός υπάρχει, ενοχλεί, ταράσσει, δεσμεύει την ελευθερία. Εάν εκείνος δεν υπάρξει, τότε εγώ θα υπάρξω. Γι’ αυτό είναι ανάγκη εκείνος να φύγει, να σβήσει, να μην υπάρχει. Με αποτέλεσμα, το παν να συγκεντρώνεται στον ασύδοτο άνθρωπο, στο εγώ. Το εγώ γίνεται το πάν, «μέτρον πάντων». Από τη στιγμή όμως αυτή πού εξαφανίζεται ο «άλλος», τότε αποκαλύπτεται το κέντρο, ο φόβος, το μηδέν. Φυγή από τη συνάντηση με τον «άλλο» είναι φυγή από το φυσιολογικό τρόπο ζωής, από την ευτυχία. Αρχίζουν τότε να επικρατούν τα ζιζάνια των αδυναμιών, των παθών του κακού, η φιλαυτία, η φιληδονία, η φιλοχρηματία. Γίνονται όλα αυτά τα απόλυτα, υπάτες αξίες. Και όλα αυτά δεν είναι τίποτε άλλο παρά παραμορφωμένες εκδηλώσεις της αναζητήσεως του «άλλου».
Ό Θεός μας είναι «Πρόσωπο». Δεν είναι κάτι. Είναι κάποιος. Κάθε φορά δε που υποβιβάζεται ο Θεός, υποβιβάζεται και ο άνθρωπος. Χάνει τη θέση του στο κόσμο. Ζει με παραισθήσεις, με συμπλέγματα βασανιστικά. Καταντά κατάμονος στο αχανές αυτό σύμπαν. Ό κλειστός τύπος που δε θέλει να βλέπει τον «άλλον», αμέσως ξεχωρίζει, φαίνεται ότι δεν κατοικεί ο «άλλος». Γιατί όλοι έχουμε έναν ένοικο. Εξαρτάται όμως ποιος είναι.
Και όμως ο «άλλος» ταυτόχρονα άλλους μεν ελκύει, άλλους δε απωθεί. Εδώ, ψυχές γαλήνιες, γεμάτες έρωτα για Εκείνον, θυσιάζουν εγκόσμιες απολαύσεις, πλούτη, για να εξασφαλίσουν την «μετ’ Εκείνου αγάπη και κοινωνία». Άλλοι αντιθέτως, υψώνουν τεράστια τείχη, για να μην τους ενοχλεί. Κωφεύουν στη φωνή του. Προσπαθούν να ζουν χωρίς Θεό, χωρίς κοινωνία. Διότι κάθε τί πού γίνεται στη Λειτουργία, αποβλέπει σε κοινωνία.Άλλοι τόσο πολύ την παρεξηγούν, ώστε το μυστήριο της Κοινωνίας να το κάνουν αντικείμενο αντί υποκείμενο. «Πήρα Κοινωνία» λέγουν, σαν να είναι πράγμα και όχι πρόσωπο.
Τι θα ήταν η ζωή μας χωρίς τον «άλλον»; Χωρίς τον άλλον παραμορφώνω αφάνταστα και την περί του εαυτού μου ιδέα. Χωρίς τον άλλον είμαι αδιανόητος. Φαντασθείτε κάποιον σε μια έρημο όπου ψυχή δεν συναντά επί χρόνια. Θα τρελαθεί. Το ίδιο συμβαίνει και στις σχέσεις μας με την Εκκλησία. Στη Θ. Ευχαριστία ο Θεός δε μας δίνει κάτι, αλλά ο ίδιος δίνεται, προσφέρεται. Και επίσης ο άνθρωπος δεν του προσφέρει κάτι, αλλά του προσφέρεται ολόκληρος. Είναι παραχάραξη οικτρή όταν νομίζουμε, ότι σε κάθε Λειτουργία κάτι δίνουμε και κάτι παίρνουμε. Δεν πρόκειται περί προσφοράς πραγμάτων, αλλά περί του όλου είναι μας.
Η κραυγή για «κοινωνία» και για πληρότητα, μαρτυρεί ότι δεν αρκεί να γίνεται μια παροδική και περιοδική συνάντηση, αλλά να είναι συνεχής, σταθερή και ανανεούμενη. […}
(Απόσπασμα από το περιεχόμενο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος
ΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΚΑΙ Η ΛΥΣΗ ΤΟΥ
ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΕΙ Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ
Οι κίνδυνοι Νεστοριανών αποκλίσεων στη σύγχρονη Εκκλησία
Μαρξισμός και απολυτοποίηση
ΟΤΑΝ ΣΕ ΚΑΘΕ ΑΝΘΡΩΠΟ ΑΝΤΙΚΡΥΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ ΜΑΣ
Η μοναξιά του σύγχρονου ανθρώπου
Ο Θεός είναι πρόσωπο
ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ «ΑΛΛΟΙ»
ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΝΕΔΑΦΙΚΟΙ Ή ΕΔΑΦΙΚΟΙ;
ΦΙΛΟΙ ΚΑΙ ΕΧΘΡΟΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΣ
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ
Λειτουργία και Ζωή
Συνάξεις – Ο χαρακτήρας τους
Ενσωμάτωση στην Εκκλησία διά μέσου των δύο Μυστηρίων
Συμβολισμός του άρτου και του οίνου
Ο αντίκτυπος στην κοινωνική ζωή
Η Λειτουργία κέντρο της Ενορίας
Η ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΝΟΝΑΣ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ
Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΝΗΣΤΕΙΑ ΜΕΣΟΝ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΥΡΙΩΣ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΜΑΣ
Α. Οι επιπτώσεις, τα προβλήματα και η σωστή αντιμετώπισή τους
Β. Τα προβλήματα της εποχής
ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΙΟ ΕΝΤΟΝΗ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ
ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ
ΠΙΣΤΗ ΚΑΙ ΟΡΘΟΠΡΑΞΙΑ
Η πίστη επιστρέφει αμαρτωλούς
Η δύναμη της πίστεως
ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΑΓΗ
Η ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ
ΕΝ ΟΨΕΙ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΥΡΩΠΗΣ