Από τους Αγίους Τόπους πέρασαν αμέτρητοι προσκυνητές και θα περάσουν και άλλοι. Οι περισσότεροι εντυπωσιάζονται από τους περίλαμπρους ναούς των προσκυνημάτων, τα κτιριακά συγκροτήματα των μονών μας, καθώς η ευλάβειά τους ξεδιπλώνεται χωρίς επιφύλαξη στους τόπους όπου περπάτησε Εκείνος που άλλαξε την πορεία όλου του κόσμου.
Παράλληλα γράφηκαν κατά καιρούς και διάφορα «Προσκυνητάρια» ή «Οδοιπορικά» της Αγίας Γης, στα οποία περιγράφονται οι Άγιοι Τόποι και σε κάποια από αυτά γίνεται αναφορά στην Ιστορία των προσκυνημάτων, στις δοκιμασίες της διαδρομής τους μέσα στους αιώνες που πέρασαν.
Διαπιστώνω όμως ότι στα περισσότερα παραλείπεται η αναφορά στο ανθρώπινο στοιχείο, τα πρόσωπα δηλαδή που πέρασαν, που έζησαν, που δημιούργησαν, που συνέχισαν, που φύλαξαν, που παρέδωσαν και που κρυφά από τα αδιάκριτα βλέμματα των περαστικών προσκυνητών κάποιοι αγίασαν.
Μιλώ βέβαια για την Αγιοταφική Αδελφότητα· την ιδιότυπη αυτή μικρή στρατιά των ανθρώπων που μέσα, βαθειά στην ψυχή τους υπάρχουν τα στοιχεία της πίστεως και της γενναιότητος, γιατί χωρίς αυτά είναι αδύνατο να ζήσει αληθινά κανείς σ’ αυτόν τον τόπο. Αυτός που αποφασίζει να υπηρετήσει την Εκκλησία του Χριστού στην Παλαιστίνη έχει αποφασίσει ταυτόχρονα και να πεθάνει σ’ αυτήν την ευλογημένη από τον Θεό γη. Ταυτόχρονα έχει αποφασίσει για όλη του τη ζωή να είναι στρατιώτης· δύο φορές στρατιώτης και για πάντα στρατιώτης. Μαθαίνει να ζει στον καύσωνα της ιουδαϊκής ερήμου, στις υγρασίες της Μεσογείου, στην απαράκλητη ζωή της Λαύρας του αγίου Σάββα, που φέτος γιορτάζονται τα 1500 χρόνια από την ίδρυσή της. Πρέπει ακόμα να μάθει να ζει μέσα σε εμπόλεμες καταστάσεις, να αντέχει στην κακουχία και την πείνα, να υπομένει προσευχόμενος για την ειρήνη του κόσμου, να φυλάττει ό,τι του παραδόθηκε, να φέρει την ευθύνη να κυματίζουν πάνω στα ρωμαιόκαστρα των μοναστηριών μας οι σημαίες του Παναγίου Τάφου και της Ελλάδος.
Είναι η παρουσία μας εδώ σαν μία φωνή που λέει σ’ όλο τον κόσμο: Είμαστε εδώ, οι λίγοι και δυνατοί φύλακες των ιερωτέρων και οσιωτέρων κειμηλίων του γένους και της πίστης. Θα μείνουμε εδώ μέχρι το τέλος μας, γιατί εμείς γίναμε μοναχοί, διάκονοι, ιερείς, αρχιερείς στον Πανάγιο Τάφο, στην ύψιστη αυτή τιμή που συμβαδίζει με τους όρκους της αφιέρωσής μας. Όχι μιας ρομαντικής αφιέρωσης, άλλα μιας αφιέρωσης που σημαίνει κόπο, πόνο, στέρηση και τέλος τον θάνατο.
Αυτό σημαίνει να είναι κανείς Αγιοταφίτης. Να ζει μόνο με την προσδοκία της προσωπικής του ανάστασης. Απ’ αυτήν να παίρνει το θάρρος και το κουράγιο για να διέλθει τον μικρό και πρόσκαιρο δίαυλο της ματαιότητας του κόσμου, ν’ αγωνίζεται για την προσωπική του διάβαση από την επίγεια στην Άνω Ιερουσαλήμ.
Μπορώ, παλαιότερος πλέον στην Αδελφότητα, να ομολογήσω με παρρησία την ύπαρξη οσίων ανδρών που ανάλωσαν την επί γης βιοτή τους στην άσκηση, την προσευχή, την αγρυπνία, την ελεημοσύνη. Ανάμεσα τους ένα πρόσωπο που με τη χάρι του Θεού διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην προσωπική μου ζωή και συνδέθηκε με σημαντικές της στιγμές: ο π. Σεραφείμ, ο Γέροντας ηγούμενος της ιστορικής μονής του αγίου Σάββα του Ηγιασμένου (1900-2002). Ένα πρόσωπο που έχει την αναγνώριση της Αδελφότητος, των προσκυνητών άλλα και του αραβικού ποιμνίου.
Πιστεύω στην πρόνοια τον Θεού. Θεωρώ ότι η στιγμή που ο Μακαριότατος Πατριάρχης μας κ. Ειρηναίος προέτρεψε τον συγγραφέα του πονήματος αυτού, πρωτοπρεσβύτερο π. Νικηφόρο Καλαϊτζίδη, ήταν στιγμή πρόνοιας. Ίσως γιατί δεν είναι σωστό να κρύπτεται το φως «υπό τον μόδιον», αλλά γιατί πρέπει να τοποθετηθεί στη λυχνία και να λάμπει «πάσιν τοις εν τη οικία» .
Αυτή η εργασία, την οποία έχω την τιμή να προλογίζω, θεωρώ ότι είναι η απαρχή ενός νέου «Προσκυνηταρίου», το οποίο αναφέρεται στα πρόσωπα που έζησαν οσιακά και που σήμερα βρίσκονται κοντά στον Θεό.
Εύχομαι να είναι πνευματικά ωφέλιμο στους ευσεβείς χριστιανούς και ιδιαίτερα στους ευλαβείς προσκυνητές, οι οποίοι, ερχόμενοι στους Αγίους Τόπους, θα πρέπει να γνωρίζουν πως μέχρι και σήμερα στην Έρημο εξακολουθούν να ανθίζουν «τα άνθη του Καλού». (Από τον πρόλογο του Αρχιεπισκόπου Ιόππης κ. Δαμασκηνού, που περιέχεται στην έκδοση)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΙΟΠΠΗΣ κ. ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΣΑΒΒΑΪΤΗ
- Η γέννηση, τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια
- Στην Αυστραλία – Η μεγάλη απόφαση
- Το οδοιπορικόν ενός ταπεινού προσκυνητή
- Ρασοφόρος στον Άγιο Σάββα
- Μοναχός στα Καστέλλια
- Μεγαλόσχημος στον Άγιο Σάββα
- Η προσωπικότητα του Γέροντος
- Το έργο του Γέροντος
- Το ανακαινιστικό έργο στη Λαύρα
- Η ανέγερση του ναού του αγίου Λαζάρου στη Βηθανία
- Το ιερό προσκύνημα των αγίων Ποιμένων
- Περί της επανακομιδής του ιερού λειψάνου του αγίου Σάββα
- Μαρτυρίες ζωής
- Το οσιακό τέλος
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
- Εκ του Μοναχολογίου της Αγιοταφικής Αδελφότητος
- Έγγραφο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων
- Λόγος επικήδειος του Μητροπολίτου Κωνσταντίνης κ. Αρίσταρχου
- Λόγος επικήδειος του π. Χρήστου Μούσλεχ
Χειρόγραφες σελίδες από το Ημερολόγιο του Γέροντος