Ήταν, θυμάμαι, Νοέμβριος του 1975. Είχαν περάσει λίγοι μήνες που είχα γίνει καλόγερος, και καθώς ανέβαινα από τη Μονή Σταυρονικήτα στην Αθωνιάδα Σχολή, πέρασα -όπως συνήθιζα- από το καλυβάκι του Τιμίου Σταυρού, του πατρός Παϊσίου.
Εκεί βρήκα τον Γέροντα να κάθεται στο ασκητικό του κελλάκι και να γράφη. Έγραφε ασταμάτητα· οπότε κάποια στιγμή τον ρωτώ με το φτωχό μου το μυαλό: «Καλά, Πάτερ, δεν σκέφτεσθε καθόλου;». Και μου έδωσε όντως θαυμάσια απάντηση: « Ο Λόγος του Θεού γεννάται, δεν φτιάχνεται!». Έτσι είναι, αυτή είναι η Θεολογία μας.
Είναι ο λόγος του Θεού, που συλλαμβάνεται από τις αγνές, τις ταπεινές, τις αναγεννημένες πνευματικά ψυχές, και προσφέρεται πάλι στις καλοπροαίρετες ψυχές από αγάπη και μιλάει και ηχοί και ενεργεί στις καρδιές των ανθρώπων.
Έτσι έγραψαν οι Άγιοι Πατέρες μας και έτσι εθεολόγησαν. Και στη συνέχεια έτσι γράφουν όσοι συγγενεύουν με αυτούς, όπως και ο δικός μας Πατήρ, ο Άγιος Παΐσιος.
Επειδή έβγαλε από μέσα του τη μία ιδέα του εαυτού του, του έρχονταν άνωθεν οι πολλές θείες ιδέες, τόσο που πολλές φορές να μην προλαβαίνη να σκεφθή πώς γράφονται κάποιες λέξεις (ορθογραφικά).
Έτσι λοιπόν, ανάμεσα στα άλλα, του χάρισε ο Θεός και το χάρισμα της διδασκαλίας, την οποία αφθόνως μετέδιδε ο Γέροντας στους προσερχόμενους εις αυτόν όσο ζούσε, και μετά την κοίμησή του μας άφησε τον γραπτό του λόγο προς παραμυθίαν, προς επανόρθωσιν, προς παιδείαν, τον δυνάμενον σοφίσαι ημάς εις σωτηρίαν. (Βλ. Β’ Τιμ. Γ’ 15, 16)
Βλέπει κανείς με τι σαφήνεια είναι γραμμένα τα βιβλία του. Απλά, ξεκάθαρα, κατανοητά, κρύβοντας νοήματα βαθειά. Όντως γραμμένα με το Πνεύμα Θεού, που συμπεραίνεται από την ανάπαυση που αισθάνεται κανείς με την ανάγνωση.
Είναι ακόμη και καθρέπτης μέσα στον οποίο βλέπουμε την αμορφία μας· πόσο δηλ. απέχουμε από αυτά που διαβάζουμε, όταν τα παραβάλλουμε με την δική μας κατάσταση.
«Η άνωθεν σοφία αγνή εστίν, ειρηνική, επιεικής, μεστή ελέους και καρπών αγαθών» (Ιακ. Γ’, 17)
Καθώς διαβάζεις τον Γέροντα, άλλοτε αισθάνεσαι μία αγαλλίαση ν’ απλώνεται μέσα σου, και άλλοτε πάλι νοιώθεις ένα τράνταγμα, που θέλει να μας ξυπνήση από την ραστώνη στην οποία επαναπαυόμαστε, και ένα διακριτικό έλεγχο να μας επαναφέρη στο σωστό δρόμο. Υπάρχουν και περιπτώσεις που δεν μπορείς να συνεχίσης από την γλύκα που διαποτίζει όλο σου το είναι και τότε φωνάζεις απαλά: «Ε, Γέροντα, έλα λίγο πιο κοντά!»
Και πάντοτε βέβαια ο Γέροντας είναι αυτός: Σοφός και απλός, επίκαιρος και προφητικός, ατελείωτος και συνοπτικός, χαρίεις και γλυκύς διαπαντός. […] (Από τον πρόλογο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος
Απολυτίκιον, Κοντάκιον, Μεγαλυνάρια
Οι δύο κρυπτομοναχές
Η Τίμια Ελληνοπούλα
Ο Νηστευτής Νέος
Ο Λαϊκός Ασκητής
Ο πιστός Χριστιανός και καλός Οικογενειάρχης
Ο δια Χριστόν κλέφτης
Η Παναγία οικονομάει τον πιστό Πολύτεκνο
Ο διεστραμμένος Δικηγόρος
Ο Καλός Δικηγόρος
Ο άδικος πλούτος που πλούτισε τους γιατρούς
Η Ηρωΐδα Μάνα
Πως Λειτούργησαν οι πνευματικοί νόμοι στον Ιατρό
Οι δύο φιλότιμοι φτωχοί
Ο Δίκαιος ανταμείβεται και σε τούτη τη Ζωή
Αντί επιλόγου