Ομιλώντας ο Γέροντας περί παθών, μας βοηθεί να ανακαλύψουμε ότι ο άνθρωπος είναι «η ωραιοτέρα», όπως γράφει, «αποκάλυψις του Θεού, της φιλανθρωπίας, της αγάπης και της δυνάμεώς του».
Τα πάθη, σαν κινητήριες δυνάμεις, είναι μέσα στον άνθρωπο. Η άρνηση του Θεού, η αυταρέσκεια και αυτοθεοποίηση διαστρέφουν τις δυνάμεις αυτές και τις κάνουν, από ζωοποιές, ψυχοφθόρες. Ο άνθρωπος γίνεται ένα αυτοείδωλο, αυτοθαυμαζόμενος.Η μοναξιά και η στέρηση της συντροφιάς-κοινωνίας γίνεται η αμαρτία του. Η αμαρτία γίνεται η αναπνοή του αυτοειδώλου. Η παραμονή στην αμετανοησία του καθίσταται τελικώς η μόνιμη αορασία της αγάπης του Θεού.
Τα πάθη, σύμφωνα με τον Γέροντα, από την πρώτη αποστασία του Αδάμ έως σήμερα είναι τα εκδηλώματα μιας αρνήσεως, της επαναστάσεως δηλαδή κατά της σωστικής βουλής του Θεού και αποτελούν την κατ’ εξοχήν έκφραση μιας «αντανακλαστικής», νοητικής και καρδιακής κινήσεως του ανθρώπου, που προσπαθεί να επιβεβαιώσει ότι ακόμα ζει, αν και μακριά από τον πλάστη του, και ότι ορίζει ο ίδιος, αν και ετεροκρατούμενος, τον εαυτό του.
Ο ριζοτόμος λόγος του Γέροντος Αιμιλιανού στον πόλεμο κατά των παθών δεν είναι αποθαρρυντικός, αλλ᾽ αντίθετα είναι αποκαλυπτικός, λυτρωτικός, παρήγορος, χαροποιός και ελπιδοφόρος. Με σαφήνεια αναλύει την ασθένεια της ανθρωπίνης βουλήσεως, αλλά και με διάκριση μας δείχνει το μονοπάτι της επιστροφής στον Θεό και μας προτείνει τους τρόπους εκείνους, με τους οποίους μέσα στην τύρβη και την καθημερινότητα του βίου βρίσκουμε τον δρόμο προς το φως και την ελευθερία, «ως τέκνα φωτός και υιοθεσίας».
Η επιθυμία της απορρίψεως του πάθους, η εν μέτρω άσκηση και ησυχία είναι η αρχή και η ετοιμασία της οδού για την κάθαρση και για το χάρισμα της απαθείας, τα οποία είναι δώρα και δωρεά του Θεού στον άνθρωπο που μιμείται του τελώνου το παράδειγμα. […]
(Απόσπασμα από τον πρόλογο του Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας Αρχιμανδρίτη Ελισαίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ του Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας Αρχιμανδρίτη Ελισαίου
ΠΕΡΙ ΠΑΘΩΝ