Δεν είμεθα εξ εκείνων οι οποίοι φρονούν, ότι όλα εν τη Εκπαιδεύσει έχουν καλώς, και ότι συνεπώς ουδεμία μεταβολή πρέπει να γίνη εις το εκπαιδευτικόν σύστημα της χώρας. Νέαι ανάγκαι, αι οποίαι δημιουργούνται εν τη ζωή του Έθνους, επιβάλλουν όπως τα συστήματα μεταβάλλωνται και αναπροσαρμόζωνται. Η δε πρόοδος των επιστημών δεν δύναται παρά να αξιοποιήται επ’ αγαθώ της Εκπαιδεύσεως, όχι μόνον πλουτίζουσα το θησαυροφυλάκιον της γνώσεως, αλλά και παρέχουσα νέα μέσα προς ευκολωτέραν και πλέον επαγωγόν μετάδοσιν της γνώσεως. Δεν κλείομεν την θύραν του Σχολείου εις τας ευεργετικάς προόδους της επιστήμης. Η πρόοδος της επιστήμης είνε και πρόοδος τους σχολείου. Αλλά πρόοδος του σχολείου δεν είνε και η τάσις όπως εκ της σχολικής ζωής αποκλεισθή πάσα ιδέα αίρουσα τον άνθρωπον υπέρ την ύλην, περί την οποίαν ασχολούνται αι θετικαί λεγόμεναι επιστήμαι. Η ύλη δεν δύναται να τεθή ως σκοπός της Εκαπιδεύσεως. Η ύλη εινε μέσον προς πραγματοποίησιν υψίστου σκοπού της ζωής κειμένου πέραν της ύλης. Ύψιστος δε σκοπός είνε η θέωσις του ανθρώπου επιτυγχανομένη διά της ιεράς Θρησκείας του Έθνους ημών, της Θρησκείας Εκείνου, περί της οποίας ορθολογιστής των νεοτέρων χρόνων είπεν ότι, και αν εις τους άλλους πλανήτας κατοικούν λογικά όντα, δεν είνε δυνατόν να έχουν Θρησκείαν ανωτέραν της Θρησκείας την οποίαν εδίδαξεν ο Ιησούς παρά το φρέαρ της Συχάρ.
(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΑΦΙΕΡΩΣΙΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
1.- ΤΟ ΠΡΩΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
– Ο Λυκούργος
– Η Παιδεία εις τυφλούς
– Ο μεγάλος ασθενής
– Η γλώσσα
– Η τεχνική
– Εννεατής εκπαίδευσις
– Τις ο σκοπός; Ασάφεια
– Ο προορισμός του ανθρώπου
– Σεις τι πιστεύετε;
2.- ΔΕΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟΛΟΓΟΥΜΕΝ ΑΛΛ’ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝ
– Η εξέγερσις του λαού
– Δικτατορία εν τη εκπαιδεύσει
– Ποίον το κριτήριόν μας;
– Ειρωνείαι χρονογράφου
3.- ΟΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ
– Τείνει να γίνη καθεστώς
– Οι βουλευταί
– Βουλευταί αντιπολιτεύσεως
– Οι εκπαιδευτικοί
– Οι γονείς
– Η επίσημος Εκκλησία
4.- ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ
– Ο συρμός
– Ίδε ο άνθρωπος
– Η νίκη επί της φύσεως
– Η νίκη επί της διεφθαρμένης φύσεως του ανθρώπου
– Ανθρωπισμός αρνούμενος τον… άνθρωπον. Νοσταλγία Ιουλιανού
– Αναγέννησις
– Διαφωτισταί και άλλοι ανθρωπισταί
5.- ΠΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ;
– Τότε και τώρα
– Το «κατηγορώ» των μαθητών
– Οι εκλεκτοί
6.- ΠΟΥ ΜΑΘΗΤΗΣ;
– Η σημαία μας η τελευταία;
– Το ερώτημα εκ δύο επόψεων
– Αριστοτέλης – Αλέξανδρος
– Αλκοόλ – ποδόσφαιρον – κινηματογράφος
– Αφάνταστος η φθορά
– Μοντέρνα παιδαγωγική
– Υλιστική περί της ζωής αντίληψις
– Τα νέα τέρατα
7.- ΠΟΥ ΜΗΤΕΡΕΣ;
– Το ένστικτον της φυσικής στοργής
– Εκφυλισμός
– Χριστιαναί μητέρες
– Κοσμικαί μητέρες
– Αείμνηστοι μητέρες
– Αιώνιον πρότυπον μητρός
8.- ΣΧΟΛΑΙ ΜΗΤΕΡΩΝ
– Το παν εκ της ανατροφής
– Αθλιότης οικογενειακής αγωγής
– Κάτω η οικογένεια;
– Η αξία της μητρικής στοργής
– Αι Ελληνίδες νεάνιδες απροετοίμαστοι
– Ανάγκη ειδικής εκπαιδεύσεως των νεανίδων
9.- ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΑ
– Νέα ύπαρξις
– Αγωνία γονέων
– Νήπια της Βαβυλώνος
– Η πνευματική τροφή των νηπίων
– Ψυχικός κόσμος των μικρών
– Ανάγκη νηπιαγωγείων
– Οποία η νηπιαγωγός
– Ζητούμεν χριστιανικά νηπιαγωγεία
10.- ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΚΟΛΛΕΓΙΑ
– Ο Κασσιανός
– Ο πιστός διδάσκαλος σπάνιον
– Το σχολικόν και οικογενειακόν περιβάλλον
– Και ο πιστός μαθητής σπάνιον
– Η Εκκλησία άλλοτε
– Σήμερον;
11.- ΟΙ ΕΞΟΡΙΣΤΟΙ
– Η καρδιά της Ελλάδος
– Η πάλη μεταξύ Χριστιανισμού και ειδωλολατρίας
– Ο εμβολιασμός
– Η εορτή των Τριών Ιεραρχών
– Σήμερον;
12.- ΤΟ ΜΕΓΑ ΣΧΟΛΕΙΟΝ
– Πλήθος σχολείων
– Μικρά τα αποτελέσματα
– Τα παιδιά ηχώ της κοινωνίας
– Μαθήματα ψεύδους
– Μαθήματα αδικίας
– Μαθήματα ακολασίας
– Καπηλεία ιδεών
– Καπηλεία θρησκείας
– Όλοι διδάσκαλοι διαφθοράς
– Τα κενά δοχεία
13.- ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΙΣ
– Μόνο κλασσική παιδεία;
– Πληθώρα Γυμνασίων
– Υποτίμησις εργασίας
– Ο Χριστός ο πρώτος εργάτης
– Η Ελλάς έχει ανάγκην τεχνικών σχολών
– Ν’ ανθίσουν και πάλιν αι τέχναι
14.- Η ΨΥΧΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
– Η αξία της παιδείας
– Σύγχυσις
– Διάφοροι εκπαιδευτικαί θεωρίαι. Νους
– Άτομον και Κράτος
– Πολιτική-σεξουαλική αγωγή
– Κλασσικισμός
– Προκρούσται
– Το επιστημονικόν τέρας
– Το πρότυπον της Παιδείας. Ο παιδαγωγός
– Παιδεία χωρίς Χριστόν
ΠΙΝΑΞ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ