ΓΙΑ ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΚΑΙ ΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ…

ΓΙΑ ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΚΑΙ ΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ…

Μία πρωτότυπη προσέγγιση στα αντιμαχόμενα σημεία μεταξύ Ορθοδόξων και Λατίνων μέσα από ανέκδοτα χειρόγραφα

Τι είναι το Filioque και γιατί αποτελεί ανυπέρβλητο πρόβλημα στην ένωση των δύο Εκκλησιών Ανατολής και Δύσης; Γιατί οι Ορθόδοξοι χρησιμοποιούν ένζυμο άρτο κατά την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας ενώ οι Λατίνοι άζυμο; Γιατί στην Ορθοδοξία επιτρέπεται ο γάμος των κληρικών ενώ στη δυτική παράδοση επιβάλλεται αγαμία του κλήρου; Γιατί οι Ορθόδοξοι κληρικοί αφήνουν γένια ενώ στη Δύση απαγορεύεται; Γιατί οι Λατίνοι δεν τιμούν τις ιερές εικόνες στους ναούς τους και γιατί επιτρέπουν την είσοδο των γυναικών στο ιερό θυσιαστήριο;

Αυτά και άλλα θέματα δογματικού, λειτουργικού και λατρευτικού περιεχομένου βρίσκουν τις απαντήσεις τους σε αυτό το βιβλίο, καθώς γίνεται μία εις βάθος ιστορική και κανονική προσέγγιση στα αντιμαχόμενα σημεία μεταξύ Ορθοδόξων και Λατίνων μέσα από χειρόγραφα του 13ου αιώνα, τα οποία παραμένουν μέχρι σήμερα ανέκδοτα. Τα έργα αυτά είναι από τη γραφίδα του Νικολάου εξ Υδρούντος, Ορθοδόξου συγγραφέα και ηγούμενου της Μονής του Αγίου Νικολάου Κασούλων στο Ότραντο της Κάτω Ιταλίας, ο οποίος έζησε την Δ’ Σταυροφορία και την άλωση της Πόλης από τους Δυτικούς, πήρε μέρος στις αρχικές συζητήσεις για την ένωση των Εκκλησιών στην Κωνσταντινούπολη και με σθένος αντιστάθηκε στην επιβολή του παπισμού στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ιταλίας.

Ένα έργο που αποτελεί βασική πηγή για τους σύγχρονους μελετητές: θεολόγους, ιστορικούς, παλαιογράφους, αλλά και για κάθε πιστό που επιθυμεί να γνωρίσει τη δογματική διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας καθώς και την ιστορική διαμόρφωση της λατρευτικής παράδοσής της.

(Από την παρουσίαση του εκδότη)

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΓΙΑ ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΚΑΙ ΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ…

Μία πρωτότυπη προσέγγιση στα αντιμαχόμενα σημεία μεταξύ Ορθοδόξων και Λατίνων μέσα από ανέκδοτα χειρόγραφα

 

Προλογικό σημείωμα της Α.Π.Θ. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου

Προλεγόμενα Ιωάννη Παναγιωτόπουλου

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

Σύντομη βιογραφία του Νικολάου εξ Υδρούντος

 

Α’ ΜΕΡΟΣ

ΕΡΓΑ

Α’. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ

Γενικό πλαίσιο, Χειρόγραφη παράδοση, Περιεχόμενο, Χρονολόγηση, Εκδόσεις

Β’. ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΛΑΞΕΥΤΗΡΙΟΥ ΤΕΧΝΗΣ

Γενικό πλαίσιο, Χειρόγραφη παράδοση, Περιεχόμενο, Γλώσσα και Ύφος, Χρονολόγηση, Εκδόσεις

Γ’. ΨΕΥΔΟ-ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΕΙΑ ΔΩΡΕΑ

Γενικό πλαίσιο, Χειρόγραφη παράδοση, Περιεχόμενο, Χρονολόγηση, Εκδόσεις

Δ’. ΔΙΑΛΕΞΙΣ ΚΑΤΑ ΙΟΥΔΑΙΩΝ

Γενικό πλαίσιο, Χειρόγραφη παράδοση, Περιεχόμενο, Γλώσσα και Ύφος, Χρονολόγηση, Εκδόσεις

Ε’. ΤΡΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑ

Γενικό πλαίσιο, Γνησιότητα, Χειρόγραφη παράδοση, Περιεχόμενο, Γλώσσα και Ύφος, Χρονολόγηση,

Εκδόσεις

ΣΤ’. ΠΡΟΣΘΗΚΕΣ ΣΤΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑ

Γενικό πλαίσιο, Γνησιότητα, Χειρόγραφη παράδοση, Περιεχόμενο, Γλώσσα και Ύφος, Χρονολόγηση,

Εκδόσεις

Ζ’. ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Γενικό πλαίσιο, Χειρόγραφη παράδοση, Περιεχόμενο, Γλώσσα και Ύφος, Χρονολόγηση, Εκδόσεις

Η’. ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Χειρόγραφη παράδοση, Περιεχόμενο. Χρονολόγηση, Γλώσσα και Ύφος, Εκδόσεις

 

Β΄ ΜΕΡΟΣ

Η ΚΑΤΑ ΛΑΤΙΝΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΕΞ ΥΔΡΟΥΝΤΟΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο

Η ΕΚΠΟΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

Α. Η εισαγωγή του Filioque στη δυτική θεολογική παράδοση και η θέση του Νικολάου έναντι αυτού

Β. Η αντίθεση της προσθήκης του Filioque προς την εκκλησιαστική παράδοση

Γ. Η μοναρχία του Πατρός

Δ. Η εκ μόνου του Πατρός εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος

Ε. Η διά του Υιού πέμψη του Αγίου Πνεύματος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο

ΤΑ ΑΖΥΜΑ

Α. Ιστορικά στοιχεία περί αζύμου άρτου

Β. Οι Ευαγγελικές μαρτυρίες περί άρτου

1. Ο χρόνος τελέσεως του Μυστικού Δείπνου
2. Η καθαρότητα της ζύμης

Γ. Η ασυνέπεια της λατινικής τακτικής

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο

Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ

Α. Ιστορική θεμελίωση της νηστείας

Β. Τετάρτη και Παρασκευή οι ημέρες της εβδομαδιαίας νηστείας

Γ. Η αντικανονικότητα της νηστείας του Σαββάτου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο

Η ΤΕΛΕΣΗ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗ Μ. ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ

Α. Τέλεια θεία Λειτουργία κατά τη Μ. Τεσσαρακοστή

Β. Το άτοπο της λατινικής συνήθειας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο

Ο ΓΑΜΟΣ ΤΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ

Α. Γενικά τινά

Β. Ιστορική και κανονική εδραίωση του γάμου των κληρικών

Γ. Η ιερότητα του γάμου

Δ. Επιπτώσεις από την αγαμία των ιερέων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο

ΤΑ ΓΕΝΙΑ ΤΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ

Α. Ιστορικά στοιχεία περί γενίων

Β. Θεμελίωση της απαγορεύσεως ξυρίσματος των γενίων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο

Η ΤΙΜΗ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ

Α. Γενικά τινά

Β. Σχέση εικόνος – πρωτοτύπου

Γ. Ιουδαϊσμός, η θεώρηση των ιερών εικόνων ως ειδώλων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο

Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΟ ΙΕΡΟ ΘΥΣΙΑΣΤΗΡΙΟ

Α. Κατευθυντήρια ιδέα της «προσθήκης»

Β. Διάσταση ανατολικής και δυτικής αντιλήψεως περί εισόδου των γυναικών στο ιερό θυσιαστήριο

 

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ

 

ZUSAMMENFASSUNG

 

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ

1. Ελληνόγλωσσες συντμήσεις περιοδικών και βιβλίων
2. Ξενόγλωσσες συντμήσεις περιοδικών και βιβλίων
3. Συντμήσεις έργων του Νικολάου εξ Υδρούντος
4. Ειδικές συντμήσεις χειρογράφων

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Α. ΚΥΡΙΕΣ ΠΗΓΕΣ

Β. ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΓΛΩΣΣΩΝ

Γ. ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΩΝ

 

ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ

 

ΓΙΑ ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΚΑΙ ΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ…