ΕΙΚΩΝ ΤΩΝ ΜΕΛΛΟΝΤΩΝ

ΕΙΚΩΝ ΤΩΝ ΜΕΛΛΟΝΤΩΝ

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

«Οι ερευνητικές μας αναζητήσεις στο χώρο της ιστορίας και θεολογίας της Λατρείας έχουν ήδη διαγράψει πορεία σαράντα χρόνων. Στη διάρκεια αυτής της πορείας εκπονήθηκαν και δημοσιεύτηκαν μελέτες μας, οι οποίες είναι πλέον δυσπρόσιτες για τους ενδιαφερόμενους αναγνώστες, διότι καταχωρίζονται είτε σε επιστημονικά περιοδικά ή σειρές που κυκλοφορήθηκαν σε στενό θεολογικό περιβάλλον (επετηρίδες, αφιερωματικοί και συνεδριακοί τόμοι), είτε σε τόμους που δεν κυκλοφορούν και που δύσκολα εντοπίζονται ακόμα και σε θεολογικές βιβλιοθήκες….

Ως προς τον τίτλο, επιλέξαμε να μαθητεύσουμε στη λειτουργική θεολογία του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού, σύμφωνα με τον οποίο η “εικόνα” (κατά την ερμηνεία της θείας Λειτουργίας) προσεγγίζει -ως όρος- περισσότερο από τον “τύπο” την εσχατολογκή αλήθεια… και μας εισάγει στα “έσχατα”, εφόσον δεν αποτελεί εγκόσμια θρησκευτική τελετουργία, αλλά “ουράνια” πραγματικότητα… Έτσι, ολόκληρη η θεία Λατρεία (σε όλες τις πτυχές της· τα Μυστήρια, τις Ακολουθίες και τις ευχές της) είναι εισαγωγή του μετέχοντος στη Βασιλεία του Θεού και ευστόχως προσδιορίζεται ως “εικών των μελλόντων”».

Ο Καθηγητής-συγγραφέας περιλαμβάνει στον παρόντα τόμο το «απόσταγμα» μιας πολυετούς ιστορικο-θεολογικής προσεγγίσεως στις πολυποίκιλες (και ενίοτε δαιδαλώδεις) πτυχές της χριστιανικής Λατρείας. Η θεματική ταξινόμηση των μελετών υποδηλώνει το τεράστιο εύρος των θεμάτων, αποτυπώνοντας τον ερευνητικό μόχθο του παρελθόντος και προτυπώνοντας τις ερευνητικές προοπτικές του μέλλοντος. Υπό την έννοια αυτή, ο παρών τόμος αποτελεί σύνοψη και, ταυτόχρονα, υποθήκη: συνοψίζει μία ερευνητική πορεία και προτρέπει για την ανάληψη της σκυτάλης από τους επιγενόμενους.

(Από την παρουσίαση του εκδότη)

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΕΙΚΩΝ ΤΩΝ ΜΕΛΛΟΝΤΩΝ

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

 

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΕΙΚΩΝ ΤΩΝ ΜΕΛΛΟΝΤΩΝ

 

ΤΜΗΜΑ Α

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗ ΘΕΙΑ ΛΑΤΡΕΙΑ

-ΤΟ ΑΓΙΑΣΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ

-ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΜΑΤΑ

-ΘΕΙΑ ΛΑΤΡΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

-ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

-ΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΣΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

-ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ

-ΤΟ ΑΣΚΗΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΛΑΤΡΕΙΑ

 

ΤΜΗΜΑ Β

ΘΕΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ

-ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΝ ΤΕΤΑΡΤΟ ΑΙΩΝΑ

-EUCHARISTIE ET PRIERES DIVERSES AU NOM DE JEAN CHRYSOSTOME DANS LA TRADITION LITURGIQUE DE L’EGLISE ORTHODOXE

-L’ EPICLESE EUCHARISTIQUE A JESUS-LOGOS (CONTRIBUTION A LA CHRISTOLOGIE DE LA LITURGIE)

-ΜΕΛΩΔΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ

-Η ΘΕΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ ΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ, ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΟ (Εισαγωγικά σχόλια στην «Μυσταγωγία» του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού)

-ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΘΕΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ

-ΠΤΥΧΕΣ ΤΗΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΚΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ (Σχόλια με αφορμή την ευχαριστιακή επίκληση στις Λειτουργίες Βασιλείου του Μεγάλου και Γρηγορίου του Θεολόγου)

-Η ΣΥΝΑΦΕΙΑ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΕΥΧΩΝ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

-Η ΣΥΡΟΧΑΛΔΑΪΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΑΔΔΑΙΟΥ ΚΑΙ ΜΑΡΙΟΣ

-Η ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ, ΠΗΓΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΥΤΟΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ

-Η ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ

-ΣΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΚΛΗΡΟΥ ΚΑΙ ΛΑΟΥ

-«Ο ΜΟΣΧΟΣ Ο ΑΜΩΜΟΣ, Ο ΜΗ ΔΕΧΟΜΕΝΟΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ ΖΥΓΟΝ ΚΑΙ ΤΥΘΕΙΣ ΔΙ’ ΗΜΑΣ ΕΚΩΝ» (ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ)

 

ΤΜΗΜΑ Γ

ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ

-Ο ΓΑΜΟΣ ΩΣ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑΣ

-Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΛΟΙΠΩΝ ΙΕΡΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ

-Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΕΙΣ ΔΙΓΑΜΟΝ

-ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΥΧΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ

-Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΕΥΧΕΛΑΙΟΥ ΣΤΟ ΒΑΡΒΕΡΙΝΟ ΕΥΧΟΛΟΓΙΟ 336 (CODEX VATICANUS BARBERINIANUS GRAECUS 336) ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΧΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ J. GOAR

-Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΛΗ ΑΛΕΙΨΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΕΛΑΙΟ ΣΤΗΝ ΕΥΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΛΑΙΟΥ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΕΙΨΗ (Συμβολή στη μελέτη του Μυστηρίου του Ευχελαίου)

-Ο ΤΕΛΩΝ ΚΑΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΤΕΛΕΣΕΩΣ ΤΟΥ ΕΥΧΕΛΑΙΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ

-Η «ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΠΑΝΤΟΣ ΜΟΛΥΣΜΟΥ ΣΑΡΚΟΣ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ»: ΠΤΥΧΕΣ ΤΗΣ ΣΧΕΣΕΩΣ ΤΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ ΕΥΧΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ

-ΟΙ ΕΥΧΕΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΓΩΝ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΜΕΤΑΝΟΥΝΤΩΝ (Προς μία διερεύνηση του τελετουργικού της Μετανοίας κατά τους τέσσερεις πρώτους αιώνες)

-Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΟΡΘΡΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΤΡΙΩΔΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΑΡΙΟΥ

-ΤΑ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΤΡΙΩΔΙΟΥ ΚΑΙ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΑΡΙΟΥ

-ΟΙ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΤΟΥ ΝΥΧΘΗΜΕΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΤΕΣΣΕΡΕΙΣ ΠΡΩΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ

-ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ Μ. ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

-ΤΑ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΝΕΚΡΩΣΙΜΗ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ

 

ΤΜΗΜΑ Δ

ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΘΕΜΑΤΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ

-Η ΤΙΜΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ

-Η ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ (Ιστορία και θεολογία)

-ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΛΑΤΡΕΙΑ (σχόλια στο έργο του Ιωνά Κινγκ «Τελεταί θρησκευτικαί της Αποστολικής Εκκλησίας», Αθήναι 1851)

-ΟΙ ΕΞΟΡΚΙΣΜΟΙ ΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

-H ΘEOΛOΓIA TOY ΠONOY

-ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΕΞΟΡΚΙΣΤΙΚΩΝ ΕΥΧΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΝΕΡΓΟΥΜΕΝΟΥΣ ΑΠΟ ΑΚΑΘΑΡΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ

-Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΜΟΝΑΣΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΒΙΩΝ

-ΟΙ ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΣΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ

-«ΕΥΧΗ ΕΙΣ ΤΟ ΑΝΑΔΗΣΑΣΘΑΙ ΚΕΦΑΛΗΝ ΓΥΝΑΙΚΟΣ» (Κριτική έκδοση και ιστορικοθεολογική προσέγγιση)

-ΤΟ ΒΑΡΒΕΡΙΝΟ ΕΥΧΟΛΟΓΙΟ 336 (CODEX VATICANUS BARBERINIANUS GRAECUS 336)

 

ΤΜΗΜΑ Ε

ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ

-ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΛΑΤΡΕΙΑ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Ι. ΦΟΥΝΤΟΥΛΗ

-Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΖΩΗ ΚΑΙ Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΙΩΣΗΦ Ο ΗΣΥΧΑΣΤΗΣ

-Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ π. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΜΕΜΑΝ ΣΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

-ΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΤΟΥ ΠΗΔΑΛΙΟΥ

-ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΕΙΣ ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΠΙΦΑΝΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΙΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΣ

-ΑΓΙΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΓΡΑΙΚΟΥ, ΛΟΓΟΙ (τόμ. Γ´)

 

ΤΜΗΜΑ ΣΤ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

-ΤΑ ΜΗΝΑΙΑ

-ΠΡΟΦΗΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΗ

-Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΤΟΣ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΒΑΠΤΙΣΜΑΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

-ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ «ΑΝΑΝΕΩΣΗ» ΤΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ (Προς μία συνθετικὴ θεώρηση)

-Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΚΑΤΗΧΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΙΕΡΕΙΣ-ΠΟΙΜΕΝΕΣ

 

ΤΜΗΜΑ Ζ

ΚΗΡΥΓΜΑ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΤΙΑΣΤΙΚΗ ΡΗΤΟΡΙΚΗ

-Ο ΙΕΡΕΑΣ ΩΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

-Η ΣΥΝΑΦΕΙΑ ΤΟΥ ΚΗΡΥΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΙΣ «ΜΥΣΤΑΓΩΓΙΚΕΣ ΚΑΤΗΧΗΣΕΙΣ»

-ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΡΗΤΟΡΙΚΗΣ

-Η «ΙΕΡΟΥΡΓΙΑ» ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ: Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΚΗΡΥΓΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΘΕΙΑ ΛΑΤΡΕΙΑ

 

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ

ΕΙΚΩΝ ΤΩΝ ΜΕΛΛΟΝΤΩΝ