ΕΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΙΣ ΕΥΛΟΓΕΙΤΕ ΤΟΝ ΘΕΟ

Η οφειλετική άσκηση της Ποιμαντορικής διακονίας είναι η αιτία της συγγραφής του παρόντος πονήματος. Πολλοί ιερείς αλλά και λαϊκοί έθεταν κατά καιρούς ποικίλα ερωτήματα σχετικά με την τάξη της λατρείας της Εκκλησίας και τα κατ’ αυτήν τελούμενα. Έτσι έγινε μία προσπάθεια και συνετάχθησαν τα κείμενα αυτά.

Σκοπός της συγγραφής, αποκλειστικώς και μόνον, είναι μία ελάχιστη συμβολή στην επίλυση ορισμένων ζητημάτων, την παρουσίαση άλλων με την θεολογική σημασία τους, την ερμηνευτική προσέγγιση άλλων θεμάτων που θεωρούνται συνηθισμένα στη λατρεία μας, αλλ’ όμως καλύπτονται από την άγνοια του πνευματικού τους βάθους το οποίο κρύπτουν. Βασική δε γραμμή πάνω στην οποία πορευθήκαμε ήταν η θεόπνευστη εντολή του Αποστόλου των Εθνών Παύλου «πάντα ευσχημόνως και κατά τάξιν γινέσθω» (Α’ Κορ. 14,40).

Τα θέματα του πονήματος είναι τριάντα τρία (33) και η κατανομή της ύλης έχει ως εξής: Αρχίζουμε από τη ζωή των πρώτων χριστιανών και παρουσιάζουμε τα ιερά σύμβολα των κατακομβών και στη συνέχεια εισερχόμεθα στον Ιερό Ναό και γράφουμε περί αυτού ως και για τα ιερά αντικείμενα. Τρία θέματα στη συνέχεια είναι αφιερωμένα στους τρεις βαθμούς της ιερωσύνης, του διακόνου, του ιερέως και του Επισκόπου. Η τέλεση της Θείας Λειτουργίας από τον ιερέα είναι βασικό θέμα. Μέσα στην ευχαριστιακή σύναξη είναι το θέμα της Θ. Μεταλήψεως, η Μεγάλη Συναπτή, τα Πληρωτικά και οι μικρές λέξεις και φράσεις της Θ. Λειτουργίας, τις οποίες πολλές φορές επαναλαμβάνουμε χωρίς ίσως να γνωρίζουμε τη σημασία τους. Αλλά στον Ιερό Ναό έχουμε και τους ιερόπαιδες και τους ιεροψάλτες, γι’ αυτό αφιερώνουμε άλλα δύο κείμενα γι’ αυτούς. Ιδιαίτερη μνεία κάμνουμε και στο Κήρυγμα ως αναπόσπαστο μέρος της Θείας Λειτουργίας, όπως επίσης αναφέρουμε και τα Λειτουργικά βιβλία και κάμνουμε λόγο για τις Ιερές Εικόνες μέσα στο Ναό. Συχνά επιτελούνται στους Ναούς μας Ιερά Μνημόσυνα και Αρτοκλασίες. Γράφουμε γι’ αυτά τα θέματα. Στη συνέχεια έχουμε αναφορές στις άλλες Ιερές Ακολουθίες (Εσπερινός – Όρθρος) καθώς και για τα κυριώτερα Μυστήρια της Εκκλησίας. Ιδιαίτερο λόγο έχουμε για τη Νεκρώσιμο Ακολουθία και για την τέλεση της μοναχικής κουράς. Κατακλείουμε με αναφορά στους ιερούς κανόνες σε σχέση με την λειτουργική τάξη, τους εκκλησιαστικούς ενοριακούς επιτρόπους, την αξία της Κυριακής και ως επιστέγασμα παραθέτουμε ένα μικρό εκκλησιαστικό γλωσσάριο. Ενδιαμέσως υπάρχουν και άλλα θέματα.

Έχουμε την αίσθηση ότι εργασθήκαμε φιλοπόνως και με πνεύμα ταπεινοφροσύνης, ως εργάτες στον Αμπελώνα του Κυρίου, αλλά και αγάπη προς τους αδελφούς μας κληρικούς και λαϊκούς. […]

(Από την εισαγωγή του βιβλίου)

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή

1. Τα ιερά σύμβολα των χριστιανικών κατακομβών
2. Ο ιερός ναός
3. Τα σημαινόμενα των ιερών σκευών και των αμφίων
4. Περί του ιερού λειτουργήματος του διακόνου
5. Περί του ιερατικού αξιώματος
6. Περί του επισκοπικού αξιώματος
7. Η τέλεση της Θ. Λειτουργίας από τον ιερέα
8. Η Μεγάλη Συναπτή και τα Πληρωτικά
9. Μικρές λέξεις και φράσεις στη Θ. Λειτουργία
10. Περί της Θείας Μεταλήψεως
11. Το θείο κήρυγμα
12. Ένα υπόδειγμα κηρύγματος για παιδιά σε Προηγιασμένη Θ. Λειτουργία
13. Οι ιερόπαιδες
14. Το έργο του ιεροψάλτου
15. Τα ιερά Μνημόσυνα
16. Περί της Αρτοκλασίας
17. Τα Λειτουργικά βιβλία
18. Οι Ιερές Εικόνες
19. Ο Εσπερινός
20. Ο Όρθρος
21. Η μοναχική κουρά
22. Περί της νεκρωσίμου Ακολουθίας
23. Το Βάπτισμα
24. Η Εξομολόγηση
25. Ο Γάμος
26. Ονόματα γυναικών στις Ευχές του Γάμου
27. Το Κατηχητικό Σχολείο
28. Εκκλησιαστικοί Ενοριακοί Σύμβουλοι
29. Περί της αξίας της ημέρας της Κυριακής
30. Λύσεις λειτουργικών αποριών
31. Ιεροί Κανόνες και λατρευτικά ζητήματα
32. Άγιοι προστάτες επαγγελματιών
33. Μικρό εκκλησιαστικό γλωσσάριο

Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν