Η ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Η αρχιερατική προσευχή παρουσιάζεται ως το επιστέγασμα του λόγου της Διαθήκης και αποτελεί την φυσική κατάληξη του Μυστικού Δείπνου. Ο Κύριος προσέφερε το σώμα του και το αίμα του και στην ομιλία, που στη συνέχεια εκφωνεί, επεξηγεί και αναλύει το μέγα μυστήριο. Ο λόγος στο 6ο κεφάλαιο για τον άρτο τον εκ του ουρανού καταβαίνοντα και η διδασκαλία με την παραβολή της αμπέλου (15,1-13), όπως και άλλα χωρία, φανερώνουν την άμεση συσχέτιση θείας ευχαριστίας και αποχαιρετιστήριου λόγου. Με την προσευχή, που ακολουθεί, ο Ιησούς στοχεύει να τονίσει τον τέλειο σύνδεσμο ανάμεσα στην θεία ευχαριστία, τη διδασκαλία, την προτροπή και την προσευχή και να θέσει τις βάσεις της λατρείας, κατά την οποία αυτός ο ίδιος ο Κύριος προσφέρει την ευχαριστιακή προσευχή.
Ο Κύριος ως αρχιερέας ιερουργεί τη θυσία του, διδάσκει και προσεύχεται∙ γίνεται ο ιδρυτής και ο μεσίτης της νέας πίστεως. Το ευχαριστιακό υπόβαθρο της αρχιερατικής προσευχής μαρτυρείται ιδιαίτερα: α) στην περίοδο των στίχων 20-23, κατά την οποία ο Ιησούς υπόσχεται σ’ αυτούς που μετέχουν στο μυστικό δείπνο την πραγματοποίηση της θεανθρώπινης ενότητας και της δωρεάς της δόξας, και β) στους λόγους της αναφοράς της θυσίας του, st. 17-19, υπέρ του αγιασμού των δικών του. Η προσευχή του Ιησού έχει ένα έντονο ευχαριστιακό χρώμα. Η προσευχή αυτή έγινε ο τύπος της ευχαριστιακής λατρείας στην πρώτη Εκκλησία. Παράδειγμα χαρακτηριστικό αποτελεί η «Διδαχή, των Δέκα Αποστόλων» στα κεφάλαια 9-10, η οποία κινείται στη γραμμή της αρχιερατικής προσευχής με ευχαριστιακή βάση.
Ο Κύριος ανεβαίνει στο σταυρό και προσφέρει την υπέρτατη θυσία του για τη σωτηρία όλου του κόσμου, του παρόντος και του μέλλοντος. Παρουσιάζεται «συνδοτήρ και συγχορηγός» των αγαθών∙ είναι ο μοναδικός μεσίτης ο οποίος καταλλάσει τον άνθρωπο με τον Θεό και χαρίζει στον κόσμο την υιοθεσία και τη λύτρωση προσφέροντας τον εαυτό του θυσία αληθινή.
(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Η ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Πρόλογος εκδοτών
Συντομογραφίες
Βιβλιογραφία
Εισαγωγή
Α’ ΜΕΡΟΣ: Ερμηνευτικό υπόμνημα
Δέηση υπέρ του σχεδίου της θείας οικονομίας 17, 1-5
Δέηση υπέρ των μαθητών 17, 6-19
Δέηση υπέρ της Εκκλησίας 17, 20-26
Β’ ΜΕΡΟΣ: Θεολογικό Υπόμνημα
Η σωτηριολογική ελπίδα στην πορεία του χρόνου
1.- α) Η βιβλική διάσταση του χρόνου, β) Η ώρα του Ιησού
2.- α) Η ελπίδα του τέλους και της αρχής, β) Η εμπειρία του παρόντος και του μέλλοντος στην Εκκλησία, γ) Μία αναγκαία διασάφηση
Προορισμός του ανθρώπου η ζωή
1.- Η έννοια της ζωής στον Ιουδαϊκό κόσμο
2.- Η ζωή στην πορεία του κατά Ιωάννη ευαγγελίου
3.- Η σαρκωμένη αυτοζωή
4.- Η ζωή στη νέα πίστη
5.- Ο ορισμός της αιώνιας ζωής
6.- Προϋποθέσεις ζωής
Δόξα
1.- Η έννοια της δόξας
α) Η δόξα στην Παλαιά Διαθήκη
β) Η δόξα στην Καινή Διαθήκη
2.- Η δόξα του Ιησού
3.- Η αποκάλυψη της θεϊκής δόξας
α) Ο δοξασμός του ένσαρκου Λόγου και Θεού
β) Ο δοξασμός του Θεού Πατέρα
4.- Η δόξα της Αγίας Τριάδος
α) «Η του Υιού δόξα του Πατρός εστι»
β) Η Τριάς υφ’ εαυτής δοξάζεται»
5.- Οι μαθητές φορείς της θεϊκής δόξας
Όνομα
1.- Η έννοια τοϋ ονόματος
2.- Το όνομα του Θεού στην Παλαιά Διαθήκη
3.- Το όνομα του Θεού στην Καινή Διαθήκη
4.- Η συμβολή του Ιησού στη γνώση του ονόματος (17, 6.26)
5.- Το ομοούσιο Πατρός – Υιού (17,10)
Κόσμος
1.- Η έννοια του κόσμου
2.- Η διαλεκτική στάση του ευαγγελίου ως προς τον κόσμο
3.- Ο κόσμος στην αρχιερατική προσευχή, Ιω. 17.
α) Η σχέση του Ιησού με τον κόσμο
β) Μαθητές και κόσμος
γ) Το ενδιαφέρον του Ιησού για τον κόσμο
δ) Η προοπτική της εκκλησίας έναντι του κόσμου
Αγιότητα
1.- Ο άγιος Θεός της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης
2.- Η έννοια του αγιάζειν
α) Οι διαστάσεις του «αγιάζειν» στον Παλαιοδιαθηκικό χώρο
β) Ο ορός αγιάζειν μέσα από την προοπτική της Καινής Διαθήκης
γ) Η αναγκαιότητα του αγιασμού του Θεού
3.- Ο αγιασμός του Λόγου
α) Μία προσέγγιση του «αγιάζω εμαυτόν»
β) Η συνεργεία του Πατρός και του Αγίου Πνεύματος στον αγιασμό του Λόγου
γ) Η αγιαζόμενη Εκκλησία
Ενότητα
1.- Ιστορία ενότητας
2.- «Συνημμένοι Θεώ»
3.- Θεολογία ενότητας
α) «Η τριαδική ενάς»
β) «Το επί Χριστώ μυστήριον»
4.- «Μίαν ενότητα υιοθεσίας διά την του Πατρός και Yιoύ και αγίου Πνεύματος ευδοκίαν»
Επίλογος