Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΑΡΕΤΗ ΤΗΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΣ
Το ουσιαστικό όνομα «διάκρισις» είναι λεκτικό στοιχείο γνωστό ήδη από την Παλαιά Διαθήκη, αλλά και τον Όμηρο όπου και έχει τη βασική έννοια της διαφοροποιήσεως. Και το ρήμα διακρίνειν, επίσης, συναντάται κατ’ επανάληψη στην Π.Δ. και πολλαχού με την ίδια έννοια, αλλά και τις παράλληλες της κρίσεως, της αξιολογήσεως, της δια διεισδύσεως αποκάλυψης δυσδιάκριτων διαφορών, κ.λπ. Στην ελληνική, πέρα της εννοίας της διαφοροποιήσεως δύο προσώπων, αντικειμένων ή καταστάσεων κ.λπ., έχει χρησιμοποιηθεί και με τις έννοιες: αμφιβαλλόμενον, άπιστον, χωριστόν.
Το ίδιο αυτό λεκτικό στοιχείο στον χριστιανικό, και ιδίως στον Πατερικό και Μοναστικό λόγο, κατέστη ιδιώνυμος όρος, με πρωτοτύπως σημαίνουσα ερμηνεία. Κατέκτησε ρόλο χαρακτηρισμού κατ’ ουσίαν ψυχικών ικανοτήτων∙ δυνατοτήτων κατανόησης προσώπων, πραγμάτων ή καταστάσεων. Απέβη, συνεπώς, ένας κεφαλαιώδης όρος με διαστάσεις θεολογικές και ψυχολογικές.
Έτσι, ο όρος διάκρισις περιέλαβε την ψυχική (διαισθητική) και διανοητική (λογική) ικανότητα του φορέα να αποκτά επίγνωση του ορθού και της διάστασής (διαφορισμού) του από το μη ορθόν. Του καλού από το μή καλόν. Να γνωρίζει μετά λόγου πότε και πως πρέπει και δύναται να αγωνόιζεται εναντίον ηθικοπνευματικών αντιξοοτήτων∙ και όχι μόνο. Πότε να υποχωρεί και πώς να αντιεμτωπίζει την πανουργία του αντιθέου, του αντικοινωνικού ή του μηδενιστικού και κάθε λογής και/ή πρακτικώς ασύμφορου.
Οι Μοναστικές παραδόσεις επικαλούνται τη διάκριση στη συσχέτισή της με την προσπάθεια απαλλαγής από πάθη, ή με τον φωτισμό της συνειδήσεως, αλλά και με την τελειοποίηση της ίδιας της διακρίσεως, όπου είναι εμφανής προϋπόθεση ή λογική σκοπιμότητα υπέρ του κοινωνικού οφέλους. […]
(Απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΑΡΕΤΗ ΤΗΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΣ
Πρόλογος
Εισαγωγικά
Ορθόδοξη Χριστιανική Αγωγή και η Χριστιανική αρετή της διακρίσεως
- Πρόσωπο και άτομο. Ερμηνευτική προσέγγιση
Ιστορικά
Η αρετή της διακρίσεως. Περιεχόμενο
- Η αυτοσυναίσθηση στελεχώνει τη διάκριση
- Ανεκτικότητα και διάκρισις
Διάκρισις και γνώση (μόρφωση)
Διάκρισις και ευπρέπεια
Διάκρισις και αυτεπίγνωση
Η διάκρισις ως κριτική στάση
Συμπεράσματα – Προτάσεις
Διδακτικολογική πρόταση
Πηγές – Βιβλιογραφία
Ευρετήρια:
- Ονομάτων
- Ξένων Ονομάτων
- Εννοιών και Πραγμάτων