Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ
Είναι κοινός ιστορικός τόπος ότι το θέμα του παπικού πρωτείου ήταν η βασικότερη αιτία του Μ. Σχίσματος, καθώς και του περαιτέρω κατακερματισμού του Χριστιανισμού στη Δύση με τη Μεταρρύθμιση, και παραμένει μέχρι σήμερα ένα από τα δυσεπίλυτα προβλήματα για την ειλικρινή και εν αληθεία επανένωση του Πατριαρχείου της Ρώμης με την Εκκλησία του Χριστού.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία σε πανορθόδοξες αποφάσεις της έχει προτείνει και ταυτόχρονα έχει αυτοδεσμευτεί ότι ο μόνος τρόπος για την υπέρβαση των διαφορών δεν μπορεί να είναι άλλος από την επιστροφή στις εκκλησιολογικές αρχές και την κανονική πράξη της αρχαίας Εκκλησίας. Στα πλαίσια αυτά αναμφισβήτητα ο ασφαλέστερος οδηγός και κανόνας πίστεως είναι οι πράξεις και οι αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων, στις οποίες η ίδια η Εκκλησία με τον πλέον επίσημο, σαφή και κατηγορηματικό τρόπο έχει εκφράσει την αυτοσυνειδησία της και κυριαρχικά έχει αποφανθεί.
Η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος στην ιστορική της συνεδρία στις 15-16.10.09 απεφάνθη συνοδικώς δίνοντας «κατεύθυνση στους εκπροσώπους της Εκκλησίας μας να υποστηρίξουν, ώστε να εγγραφεί στο τελικό κείμενο η κανονική θέση του πρωτείου του πάπα Ρώμης κατά την πρώτη χιλιετία σε σχέση προς τις Οικουμενικές Συνόδους και σε αναφορά προς τον 3ον Κανόνα της Β’ Οικουμενικής Συνόδου και τον 28ον Κανόνα της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου».
Αυτή τη βασική εκκλησιολογική αρχή που διέπει ολόκληρη την ορθόδοξη θεολογία ακολουθούμε και στην παρούσα εργασία που διαπραγματεύεται το ζήτημα του ρόλου της Εκκλησίας της Ρώμης και του επισκόπου της στα πρακτικά και στις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων.
(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ
Πρόλογοι
Σεβ. Μητρ. Πατρών κ.κ. Χρυσοστόμου
Πρωτοπρεσβυτέρου Θεοδώρου Ζήση
Συγγραφέως
Περιεχόμενα
Βραχυγραφίες
Εισαγωγή
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΩΝΥΜΟΥ ΡΩΜΗΣ ΣΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ
1.- Από τον επίσκοπο στον Μητροπολίτη – Τα «πρεσβεία τιμής»
2.- «Πρώτος» ή «Μητροπολίτης»;
α) «Πρώτος» ή «Μητροπολίτης»;
β) «Ο Πρώτος» της ανά την οικουμένην Εκκλησίας ή «προεστώς επίσκοπος» συγκεκριμένης συνόδου;
γ) Εκκλησιολογικός ή κανονικός λόγος; De jure divino ή de jure canonico;
δ) Ο Αποστ-34 και το «παγκόσμιο πρωτείο» σύμφωνα με το Κείμενο της Ραβέννας
3.- Η Εκκλησία της μεγαλωνύμου πρεσβυτέρας Ρώμης
α) Ρώμη: «τῆς οἰκουμένης προκαθημένη»
β) Ρώμη: «Κοσμεῖ δὲ αὐτὴν διαφερόντως ἡ πίστις»
γ) Ρώμη: «καθέδρα Πέτρου» – «Οὗτος τῶν ἀγαθῶν τῶν ὑμετέρων ὁ κολοφὼν»
4.- Η αρχή της αποστολικότητας στην Ανατολή και τη Δύση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’
Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΡΩΜΗΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ
1.- Ο Απ. Πέτρος και ο επίσκοπος Ρώμης
2.- Τα «πέτρεια» χωρία στα πρακτικά των Οικουμενικών Συνόδων
3.- Ο επίσκοπος Ρώμης σύμφωνα με τις παπικές επιστολές και τις δηλώσεις των Ρωμαίων λεγάτων κατά τις συνεδριάσεις των Συνόδων
4.- Ο επίσκοπος Ρώμης σύμφωνα με τις δηλώσεις των ανατολικών Πατέρων και τις επίσημες επιστολές των Οικουμενικών Συνόδων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΡΩΜΗΣ ΣΤΙΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΕΣ ΣΥΝΟΔΟΥΣ
1.- Η προετοιμασία των Οικουμενικών Συνόδων και ο επίσκοπος Ρώμης
2.- Η παρουσία του επισκόπου Ρώμης στις Οικουμενικές Συνόδους
3.- Η προεδρία των Οικουμενικών Συνόδων και ο επίσκοπος Ρώμης
4.- «Ουκ έσχεν συνεργόν τον της Ρωμαίων πάπαν… ούτε συφρονούντας αυτή τους πατριάρχας της έω»
5.- Ο ρόλος του επισκόπου Ρώμης κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων των Οικουμενικών Συνόδων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’
ΟΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ ΚΑΙ Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΡΩΜΗΣ
1.- Η εν Αληθεία ενότης της Εκκλησίας
2.- Η Γ’ Οικουμενική Σύνοδος. Καταδίκη του Κωνσταντινουπόλεως Νεστορίου
3.- Η Δ’ Οικουμενική Σύνοδος
Κρίσεις αφορώσες σε Επισκόπους
α) Παρουσία και συμμετοχή του Διοσκόρου στη Σύνοδο
β) Παρουσία και συμμετοχή του Θεοδωρήτου Κύρου στη Σύνοδο
γ) Υπόθεση Βασιανού και Στεφάνου επισκόπων Εφέσου
Ο «Τόμος» του πάπα Αγ. Λέοντος Α’
Σύνταξη νέου Όρου πίστεως της Συνόδου
4.- Η Ε’ Οικουμενική Σύνοδος.
Καταδίκη και συμμόρφωση του πάπα Βιγιλίου
5.- Η Στ’ Οικουμενική Σύνοδος
Καταδίκη του πάπα Ονωρίου επί αιρέσει
Η καταδίκη του Ονωρίου και το παπικό αλάθητο
Έλεγχος της αναφοράς του πάπα Αγάθωνος
6.- Η Ζ’ Οικουμενική Σύνοδος.
Έλεγχος της αναφοράς του πάπα Αδριανού
7.- Ο επίσκοπος Ρώμης στις υπογραφές και τους καταλόγους μελών
8.- Πρωτείο θρόνου και πρωτείο αληθείας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε’
ΟΙ ΙΕΡΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΡΩΜΗΣ
1.- Κανόνες περί των πρεσβειών τιμής
Κανόνας 6ος της Α’ Οικουμενικής Συνόδου
Κανόνας 3ος της Β’ Οικουμενικής Συνόδου. Η αξιοποίηση του Β-3 στην Δ’ Οικουμενική Σύνοδο
Κανόνας 28ος της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου
α. Η γένεση του Δ-28
β. Ο Δ-28 και ο πάπας Άγ. Λέων
γ. Ο Δ-28 στη ζωή της Εκκλησίας
δ. Ο Δ-28 στη μετά το Μ. Σχίσμα Δυτική «Εκκλησία»
Κανόνας 36ος της Στ’ Οικουμενικής Συνόδου
2.- Κανόνες της Στ’ εν Τρούλλω (Πενθέκτης) Οικουμενικής Συνόδου
Κανόνας 1ος της Στ’ Οικουμενικής Συνόδου
Κανόνας 3ος της Στ’ Οικουμενικής Συνόδου
Κανόνας 13ος της Στ’ Οικουμενικής Συνόδου
Κανόνας 55ος της Στ’ Οικουμενικής Συνόδου
Κανόνας 67ος της Στ’ Οικουμενικής Συνόδου
Κανόνας 82ος της Στ’ Οικουμενικής Συνόδου
3.- Κανόνες Τοπικών Συνόδων και Πατέρων
Κανόνας 3ος της εν Σαρδική Συνόδου
Κανόνας 4ος της εν Σαρδική Συνόδου
Κανόνας 5ος της εν Σαρδική Συνόδου
Κανόνας 9ος της εν Σαρδική Συνόδου
Αποφάσεις της εν Καρθαγένη Συνόδου (419 μ.Χ.)
Κανόνας 57ος της εν Καρθαγένη Συνόδου (419 μ.Χ.)
Κανόνας 68ος της εν Καρθαγένη Συνόδου (419 μ.Χ.)
Κανόνας 97ος της εν Καρθαγένη Συνόδου (419 μ.Χ.)
Κανόνας 101ος της εν Καρθαγένη Συνόδου (419 μ.Χ.)
Κανόνας 106ος της εν Καρθαγένη Συνόδου (419 μ.Χ.)
Κανόνας Αγ. Κυπριανού (Συνόδου Καρχηδόνος 255 μ.Χ.)
Κανόνας 47ος Μ. Βασιλείου
Κανόνας 1ος Αγ. Διονυσίου Αλεξανδρείας
Κανόνας 9ος Αγ. Πέτρου Αλεξανδρείας
Επιλεγόμενα
Βιβλιογραφία