Στην εποχή μας είναι ισχυρή η τάση να αποτιμώνται με οικονομικούς όρους όχι μόνο τα αγαθά και οι υπηρεσίες, αλλά και ολοένα και περισσότερες πτυχές και δραστηριότητες της ζωής. Από την εμπορευματοποίηση φαίνεται ότι δεν εξαιρείται το ανθρώπινο σώμα, καθώς η μεγάλη πρόοδος της βιοτεχνολογίας επέτρεψε πολλές νέες δυνατότητες διάθεσης και χρησιμοποίησης του σώματος, ακόμα και στα αρχικό στάδια της ζωής. Η εμπορευματοποίηση όμως του σώματος δεν είναι μόνο σύγχρονο φαινόμενο, αφού η δουλεία και η πορνεία αποτελούν ευρύτατα διαδεδομένες πρακτικές από την αρχαιότητα. Η δουλεία καθιστά τον άνθρωπο εμπόρευμα, του οποίου η κυριότητα ανήκει στον ιδιοκτήτη του, ενώ η πορνεία καθιστά το γυναικείο σώμα αντικείμενο που προσφέρεται επ’ αμοιβή για τη σεξουαλική ικανοποίηση του πελάτη.
Τα δυο αυτό θέματα παρουσιάζουν πολλές ομοιότητες ως προς τους ηθικούς προβληματισμούς που εγείρουν, οι οποίοι αφορούν, μεταξύ άλλων, στην αξιοπρέπεια, στην ελευθερία του ανθρώπου, στην ισοτιμία των δύο φύλων και στην κοινωνική ωφέλεια, ενώ η μελέτη τους είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και χρήσιμη, τόσο για την ευρύτερη προσέγγιση των εν λόγω θεμάτων όσο και για την καλύτερη κατανόηση των σύγχρονων μορφών εμπορευματοποίησης του σώματος, όπως είναι η διακίνηση ανθρώπων με σκοπό την πορνεία. Στη συνάφεια της παρούσας μελέτης γίνεται αναφορά στο ιστορικό πλαίσιο που επέτρεψε την εφαρμογή τους, στην πρόσληψή τους στο θρησκευτικό, πολιτιστικό και κοινωνικό περιβάλλον της αρχαιότητας και των νεότερων χρόνων, όπως επίσης και στην αντιμετώπισή τους από την έννομη τάξη. Ο προβληματισμός όμως επικεντρώνεται στην ηθική διάσταση της δουλείας και την πορνείας, με την εξέταση τόσο της φιλοσοφικής όσο και της θεολογικής προσέγγισης. Σε αυτή προβάλλονται οι θέσεις του φεμινιστικού κινήματος, η καντιανή επιχειρηματολογία για την αξιοπρέπεια του ανθρώπου, καθώς και η διδασκαλία της ορθόδοξης ηθικής για τον άνθρωπο ως πρόσωπο κατ’ εικόνα Θεού και για την ιερότητα του μυστηρίου του γάμου. Λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε ζητήματος, τίθενται τα επιμέρους ερωτήματα και εξετάζεται διεξοδικά η σχετική ηθική επιχειρηματολογία.
(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Συντομογραφίες
Πρόλογος
Εισαγωγή
Μέρος Α’
ΔΟΥΛΕΙΑ
Ι Αποτελεί η δουλεία ηθικό ζήτημα;
ΙΙ Η δουλεία στον αρχαίο ελληνικό και ρωμαϊκό κόσμο
ΙΙΙ Η αποδοχή της δουλείας από τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη
IV Οι μαρτυρίες της Αγίας Γραφής για τη δουλεία
1.- Παλαιά Διαθήκη
2.- Καινή Διαθήκη
V Οι απόψεις των Πατέρων της Εκκλησίας για τη δουλεία
Μέρος Β’
ΠΟΡΝΕΙΑ
Ι Ορολογία, μορφές πορνείας και σύγχρονος προβληματισμός
1.- Η χρησιμοποιούμενη ορολογία
2.- Μορφές πορνείας κατά το παρελθόν και το παρόν
ΙΙ Νομική και κοινωνική προσέγγιση
1.- Η επιχειρηματολογία υπέρ της ποινικοποίησης
α) Η πορνεία αποτελεί ιδιαιτέρως επιβλαβή δραστηριότητα
β) Κριτική και αντίλογος
2.- Η επιχειρηματολογία υπέρ της νομιμοποίησης
α) Η πορνεία αποτελεί έκφραση της ελευθερίας του ανθρώπου στη σεξουαλικότητά του
β) Κριτική και αντίλογος
ΙΙΙ Ηθική προσέγγιση
1.- Η επιχειρηματολογία υπέρ της ηθικής αποδοχής
α) Η πορνεία δεν διαφέρει ουσιωδώς από τις άλλες μορφές εργασίας
β) Η πορνεία είναι χρήσιμη στην κοινωνία
γ) Η πορνεία δεν διαφέρει ουσιωδώς από το περιστασιακό σεξ, που θεωρείται κοινωνικά αποδεκτό
2.- Η επιχειρηματολογία υπέρ της ηθικής απόρριψης
α) Η φεμινιστική κριτική: η πορνεία υποτιμά τη γυναίκα
β) Η καντιανή κριτική: η πορνεία θίγει την αξιοπρέπεια των ανθρώπων
γ) Η θεολογική κριτική: η πορνεία αποτελεί αμαρτία
Συμπεράσματα
Βιβλιογραφία