Το πρόβλημα της δικαιοδοσιακής πολυφωνίας στο χώρο της ορθόδοξης Διασποράς, δηλαδή της ύπαρξης περισσοτέρων του ενός Επισκόπων σε έναν τόπο επί τη βάσει του κριτηρίου της εθνικής καταγωγής, αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ορθόδοξος κόσμος όχι μόνο διότι προκαλεί αρρυθμίες στις διορθόδοξες σχέσεις, αλλά και διότι δημιουργεί μια αρνητική εικόνα της σύγχρονης Ορθοδοξίας έναντι των υπολοίπων χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών.
Το όλο πρόβλημα τροφοδοτείται από το ιδεολόγημα του εθνοφυλετισμού, το οποίο έχει ρητά καταδικαστεί από τη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης του 1872 ως ετεροδιδασκαλία διασπαστική της ενότητας της Εκκλησίας. Παρά τη σαφή καταδίκη του, όμως, ο εθνοφυλετισμός εξακολουθεί να ασκεί τη διαβρωτική επίδρασή του στις διορθόδοξες σχέσεις. Ο χώρος της ορθόδοξης Διασποράς έχει εξελιχθεί σε πρόσφορο περιβάλλον για την αναβίωσή του και την καθιέρωσή του ως κριτηρίου διοικητικής οργάνωσης, δημιουργώντας προσκόμματα στην εμβάθυνση της διορθόδοξης συνεργασίας.
Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος περιέβαλε με το κύρος της το σχήμα των Επισκοπικών Συνελεύσεων, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα την προσωρινότητα της συγκεκριμένης λύσης και προτρέποντας τις κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες να εργαστούν συστηματικά, ώστε να διαμορφωθούν οι συνθήκες εκείνες που θα επιτρέψουν την οριστική διευθέτηση του προβλήματος με βάση τις αρχές του κανονικού δικαίου και της ορθόδοξης εκκλησιολογίας. (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Συντομογραφίες
Πρόλογος
Εισαγωγή
1.- Το εκκλησιαστικό φαινόμενο της Διασποράς γενικά
2.- Η ετεροδιδασκαλία του εθνοφυλετισμού
3.- Η παρούσα μελέτη
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’
Το ζήτημα της ορθόδοξης Διασποράς υπό το φώς των ιερών κανόνων, της ιστορίας και της σύγχρονης εκκλησιαστικής πράξης
1.- Ο 28ος κανόνας της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου. Ερμηνευτικές διασταυρώσεις
2.- Μία ιδιαίτερη ιστορική στιγμή: Η εκχώρηση του 1908 και η ανάκλησή της το 1922
3.- Η σύγχρονη κατάσταση στην ορθόδοξη Διασπορά. Μία «χαρτογράφηση»
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’
Καθ’ οδόν προς την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο
1.- Το Πανορθόδοξο Συνέδριο της Κωνσταντινούπολης (1923) και η εν Αγίω Όρει Προκαταρκτική Επιτροπή των Ορθοδόξων Εκκλησιών (1930)
α) Το Πανορθόδοξο Συνέδριο της Κωνσταντινούπολης (1923)
β) Η εν Αγίω Όρει Προκαταρκτική Επιτροπή των Ορθοδόξων Εκκλησιών (1930)
2.- Οι Πανορθόδοξες Διασκέψεις και οι Προσυνοδικές Πανορθόδοξες Διασκέψεις
α) Οι Πανορθόδοξες Διασκέψεις
β) Οι Προσυνοδικές Πανορθόδοξες Διασκέψεις
3.- Η Δ’ Προσυνοδική Πανορθόδοξη Διάσκεψη (Chambesy, 2009)
α) Οι συνελεύσεις της Διορθόδοξης Προπαρασκευαστικής Επιτροπής των ετών 1990 και 1993
β) Το έργο της Δ’ Προσυνοδικής Πανορθόδοξης Διάσκεψης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’
Οι περί Διασποράς αποφάσεις της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου
1.- Εισαγωγικά περί της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου
2.- Οι περί Διασποράς αποφάσεις της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου
α) Το βασικό κείμενο περί Διασποράς
β) Ο Κανονισμός λειτουργίας των Επισκοπικών Συνελεύσεων
γ) Το ζήτημα της Διασποράς στα υπόλοιπα κείμενα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου
Συμπεράσματα
Conclusions
Παράρτημα κειμένων
Βιβλιογραφία
Πίνακας Ονομάτων
Πίνακας Όρων