Η καλύτερη γνώση των άλλων θρησκειών δεν αποτελεί πλέον γνωσιολογική πολυτέλεια, αλλά προϋπόθεση για να αντιληφθούμε το πολυσύνθετο θρησκευτικό φαινόμενο, για να δούμε τι οραματίσθηκε, τι πίστεψε ο άνθρωπος στη διαδρομή της ιστορίας του και να διευρύνουμε τις αντιλήψεις μας για την ανθρωπότητα, στην οποία οργανικά ανήκουμε.
Η παρούσα Συλλογή θρησκειολογικών μελετημάτων ενός διακεκριμένου Πανεπιστημιακού Καθηγητού της Ιστορίας των Θρησκευμάτων, προσφέρει στον αναγνώστη συνοπτική, έγκυρη ενημέρωση, βασισμένη σε υπεύθυνη προσωπική έρευνα και αξιοποίηση της διεθνούς επιστημονικής βιβλιογραφίας, για τα θέματα:
Αφρικανικά θρησκεύματα, Ινδουισμός, Τζαϊνισμός, Βουδδισμός, Ισλάμ, Σικκισμός, Θρησκεία, Θρησκειολογία, Ειδωλολατρία, Μυστικισμός, Κοράνιο, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι στην Ευρώπη σήμερα.
Πρωτοποριακές θρησκευτικές προσωπικότητες: Ζωροάστρης, Βούδδας, Λάο-Τσε, Κομφούκιος, Μένκιος, Μωάμεθ, Νάνακ.
Επισημάνσεις για βασικές διαφορές: Χριστιανισμού – Ινδουϊσμού – Βουδδισμού, Γιόγκα – Ορθόδοξου Ησυχασμού.
Μια Ορθόδοξη άποψη για τις άλλες θρησκείες.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Α’ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Συνοπτικό ορισμός. Καθολικότητα της θρησκείας. Έννοια και ουσία της θρησκείας. Τύποι της θρησκευμάτων. Η δυναμικότητα των θρησκειών στην εποχή μας. Θρησκεία και ηθική. Θρησκεία και επιστήμη. Θρησκεία και τέχνη.
ΘΡΗΣΚΕΙΟΛΟΓΙΑ
Έννοια. Ιστορία. Τάσεις.
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
Β’ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΕΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
ΖΩΡΟΑΣΤΡΗΣ
Βίος. Διδασκαλία.
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΒΟΥΔΔΑΣ
Προβληματική η σαφής βιογράφηση. Νεανικά χρόνια – Φωτισμός. Το κήρυγμα του Βούδδα. Δημιουργία μοναστικών κοινοτήτων. – Επίδραση. Μυθολογικοί κύκλοι. Χαρακτηρισμός.
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΛΑΟ-ΤΣΕ
Παραδόσεις για τον βίο του. Διδασκαλία.
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΚΟΜΦΟΥΚΙΟΣ
Βίος. Διδασκαλία. Επίδραση – Χαρακτηρισμός.
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΜΕΝΚΙΟΣ
Βίος. Διδασκαλία. Χαρακτηρισμός.
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΜΩΑΜΕΘ
Περίοδος ιδιωτικής ζωής. Προφητική δράση στη Μέκκα. Οριστική διαμόρφωση του Ισλαμισμού – Μεδίνα. Κυριαρχία στην Αραβία – Θάνατος. Χαρακτηρισμός.
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΝΑΝΑΚ
Βίος. Διδασκαλία. Χαρακτηρισμός.
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
Γ’ ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΠΙΒΙΩΝΟΥΝ
ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΑ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΑ
Έννοια – Εισαγωγικά
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ – Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΥΠΕΡΒΑΤΙΚΟΥ
Ύψιστος Θεός. Ιδιαίτερες θεότητες. Προγονικά πνεύματα. Απρόσωπες μαγικές δυνάμεις.
ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΙ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
ΛΑΤΡΕΙΑ
Ιερατεία. Βωμοί και Ιερά. Προσευχές. Αναίμακτες προσφορές. Θυσίες. Μαγικές πρακτικές. Πνευματοληψία. Μυήσεις.
ΤΕΧΝΗ
ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΙΝΔΟΥΙΣΜΟΣ
Έννοια – Ιστορικές περίοδοι
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Πηγές. Αντιλήψεις περί θείου. Λύτρωση.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ-ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
ΛΑΤΡΕΙΑ
Εορτές – Προσκυνήματα
ΕΞΑΠΛΩΣΗ – ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ
ΓΡΑΜΜΑΤΑ – ΤΕΧΝΕΣ
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΤΖΑΪΝΙΣΜΟΣ
Ονομασία – Κλάδοι. Πηγές. Ιδρυτής.
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ
ΗΘΙΚΗ
ΛΑΤΡΕΙΑ
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ
ΓΡΑΜΜΑΤΑ – ΤΕΧΝΕΣ
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΒΟΥΔΔΙΣΜΟΣ
Ονομασία – Βασικοί κλάδοι
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Πηγές. Χιναγιάνα ή Τεραβάντα. Μαχαγιάνα. Βατζραγιάνα.
ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ
ΛΑΤΡΕΙΑ
Αντικείμενα και τρόποι λατρείας. Εορτές – Προσκυνήματα,
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ – ΕΞΑΠΛΩΣΗ
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ – ΣΧΟΛΕΣ
ΓΡΑΜΜΑΤΑ – ΤΕΧΝΕΣ
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΙΣΛΑΜ
Ονομασία – Επιδράσεις
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Πηγές. Τα θεμέλια της πίστεως. Ανθρωπολογία. Ιησούς – Μαριάμ.
ΗΘΙΚΗ – ΝΟΜΟΣ
Βασικές εντολές. Θέση της γυναίκας. Θεσμός δουλείας. Ιερός πόλεμος. Σαρία.
ΛΑΤΡΕΙΑ
Οι πέντε στύλοι του Ισλάμ. Θρησκευτικοί λειτουργοί. Εορτές.
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ – ΕΞΑΠΛΩΣΗ
ΚΛΑΔΟΙ
Σηίτες. Αιρέσεις.
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ – ΣΟΥΦΙΣΜΟΣ
Αφετηρία. Ανέλιξη.
ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ
Εσωτερικές ζυμώσεις. Εθνικισμός. Πανισλαμική συνοχή.
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
Επιστήμες – Γράμματα – Φιλοσοφία. Τέχνες.
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΣΙΚΚΙΣΜΟΣ
Χαρακτηρισμός.
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Πηγές. Θεολογία – Ανθρωπολογία.
ΗΘΙΚΗ
ΛΑΤΡΕΙΑ
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2003
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
Δ’ ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΑ
Ορολογία. Σημασιολογικοί κύκλοι. Στάση ή τάση μέσα σε πολλά θρησκεύματα. Απόρριψη της.
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΜΥΣΤΙΚΙΣΜΟΣ
Ορισμός – Χαρακτηριστικά. Ίχνη Μυστικισμού σε πρωτόγονους πολιτισμούς.
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΜΥΣΤΙΚΙΣΜΟΣ
ΚΙΝΕΖΙΚΟΣ ΜΥΣΤΙΚΙΣΜΟΣ
ΙΝΔΟΥΪΣΤΙΚΟΣ ΜΥΣΤΙΚΙΣΜΟΣ
ΒΟΥΔΔΙΣΤΙΚΟΣ ΜΥΣΤΙΚΙΣΜΟΣ
ΙΟΥΔΑΪΚΟΣ ΜΥΣΤΙΚΙΣΜΟΣ
ΙΣΛΑΜΙΚΟΣ ΜΥΣΤΙΚΙΣΜΟΣ – ΣΟΥΦΙΣΜΟΣ
ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ ΜΥΣΤΙΚΙΣΜΟΣ
Γενικά. Δυτικός χριστιανικός μυστικισμός. Ανατολικός Ορθόδοξος μυστικισμός. Βασικά θέματα του βυζαντινού μυστικισμού.
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΔΙΑΧΩΡΙΣΤΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ, ΙΝΔΟΥΪΣΜΟΥ ΚΑΙ ΒΟΥΔΔΙΣΜΟΥ
Ινδουϊσμός – Χριστιανισμός. Βουδδισμός – Χριστιανισμός.
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΓΙΟΓΚΑ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΗΣΥΧΑΣΜΟΣ
Έννοια του όρου Γιόγκα. Στάδια μεθόδου αυτοβυθισμού. Διάφορες σχολές Γιόγκα – Θρησκευτικός πυρήνας. Γιόγκα – συγγένεια με τον Γνωστικισμό. Βασικές διαφορές μεταξύ Γιόγκα και Ησυχασμού.
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΚΟΡΑΝΙΟ
Ιστορία του κειμένου. Διαίρεση – Μορφή. Χρονολόγηση. Εκδόσεις – Υπομνήματα – Μεταφράσεις. Επίδραση.
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΟΙ ΣΗΜΕΡΑ
Α’ Η ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
Συνοπτική αναφορά βασικών δεδομένων. Θρησκευτικές αξίες στη σύγχρονη Ευρώπη. Αρμονική συνύπαρξη και σεβασμός μεταξύ των διαφόρων θρησκευτικών κοινοτήτων. Η σημασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Υπεύθυνοι πολίτες.
Β’ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ
Ανάγκη υπερνικήσεως κάθε μορφής βίας. Προσπάθεια για πραγματική συμφιλίωση και σταθερή ειρήνη. Ενθάρρυνση ειλικρινούς θρησκευτικού διαλόγου. Ανάπτυξη ανεκτικής θρησκευτικής παιδείας. Παγκόσμια ευθύνη.
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΑΠΟ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΠΟΨΗ
Α’ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΩΝ
Β’ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ
Διάλογος με ανθρώπους άλλων θρησκευτικών πεποιθήσεων.
Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
ΛΑΤΙΝΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ