Ο ΟΡΟΣ «ΕΚΚΛΗΣΙΑ» ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΕΚΤΑΡΙΟ
[…]Η φερόμενη απόδοση του όρου «Εκκλησία» στον Ρωμαιοκαθολικισμό, εκ μέρους του αγίου Νεκταρίου, άραγε αποσκοπεί στην αναγνώριση εκκλησιαστικής (χαρισματικής και μυστηριακής) οντολογίας σ’ αυτό το θρησκευτικό καθίδρυμα ή αποτελεί ενδεχομένως μία απλή εκφραστική-περιγραφική χρήση του όρου, κατά τρόπο τεχνικό (terminus technicus), διατηρώντας την καθολική δογματική συνείδηση των Πατέρων της Ανατολής μετά το Σχίσμα (consensus patrum) ότι ο Ρωμαιοκαθολικισμός έχει εξέλθει οντολογικώς πέραν των ορίων της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, και ως εκ τούτου, όχι μόνο δεν λογίζεται ως Εκκλησία, αλλά λογίζεται ως αίρεση;Στο ανωτέρω κριτικό ερώτημα (και όχι μόνο), που διαιρείται σε δύο σκέλη, θα κληθεί να απαντήσει η ανά χείρας μελέτη. Εκ των πραγμάτων δηλαδή, θα επιχειρηθεί να ερευνηθεί αναλυτικά η πραγματική οπτική που είχε ο άγιος Νεκτάριος για την Εκκλησία και τα όρια της, μέσα από ενδελεχή έρευνα που προκύπτει αποκλειστικά από το πλούσιο υλικό των μελετών του. Ουσιαστικά, θα επιχειρηθεί να απαντηθεί εάν ο άγιος κινούνταν εκκλησιολογικά στο πνεύμα της αυθεντικής Πατερικής Παραδόσεως ή στο πνεύμα ενός μεταπατερικού ιδεολογικού ρεύματος, που στα θεμέλιά του προβάλλει τις πτυχές της νεωτερικότητας και του μοντερνισμού, οι οποίες κατ’ άμφω και κατ’ επέκτασιν οδηγούν σ’ ένα δογματικό μινιμαλισμό, και εν τέλει στη σχετικοποίηση της Εκκλησιολογίας. […]
(Απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Ο ΟΡΟΣ «ΕΚΚΛΗΣΙΑ» ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΕΚΤΑΡΙΟ
Πίνακας βραχυγραφιών
Προλογικό σημείωμα
Πρόλογος
Εισαγωγή
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄
Η ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΣΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
1.- Ο άγιος Νεκτάριος ως διδάσκαλος της αγάπης
2.- Ο άγιος Νεκτάριος αντιμέτωπος με τις εκκλησιολογικές προκλήσεις της εποχής του
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΜΙΑΣ, ΑΓΙΑΣ, ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
1.- Η έννοια της Εκκλησίας εξ επόψεως Ορθοδόξου
2.- Σκοπός και έργο της Εκκλησίας
3.- Ιεραρχική δομή της Εκκλησίας
4.- Το πολίτευμα της Εκκλησίας, όπως εκφράζεται μέσα από το συνοδικό σύστημα
5.- Η ενότητα στον χώρο της Εκκλησίας, ως μία αγιοπνευματική κατάσταση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄
ΠΕΡΙ «ΟΡΑΤΗΣ» ΚΑΙ «ΑΟΡΑΤΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ»
1.- Η σωτηριολογική σημασία της «ορατής Εκκλησίας», με βάση την Ορθόδοξη Παράδοση
2.- Η θέση των Προτεσταντών περί «αόρατης Εκκλησίας» και η ποιμαντική αντιμετώπισή της από τον άγιο Νεκτάριο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄
ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΙΣΜΟ – ΙΣΤΟΡΙΚΟΔΟΓΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
1.- Το έμπρακτο ενδιαφέρον του αγίου Νεκταρίου για την «Δυτική Εκκλησία». Ιστορική προσέγγιση των δύο Εκκλησιών.
α) Η προπαρασκευή του παπικού Πρωτείου πριν το Σχίσμα
β) Η εποχή του Μεγάλου Φωτίου.
- Ο Μέγας Φώτιος, persona non gratta για τους Λατίνους
- Ερμηνεία του αγίου Νεκταρίου για την αντιπάθεια των Λατίνων στο πρόσωπο του Φωτίου
γ) Η οριστική ρήξη των δύο τοπικών Εκκλησιών
2.- Το Πρωτείο εξουσίας, ως βασικό αίτιο του υφισταμένου Σχίσματος μεταξύ των «αδελφών» Εκκλησιών
3.- Ο άγιος Νεκτάριος αποδομεί εκ βάθρων το εκκλησιολογικό θεμέλιο των Ρωμαιοκαθολικών
4.- Κριτική του αγίου Νεκταρίου ως προς το Πρωτείο εξουσίας του Πάπα
5.- Τελικά πορίσματα του αγίου Νεκταρίου περί των ορίων της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας και περί της θέσεως της «Δυτικής Εκκλησίας»
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄
Η ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΤΕΡΟΔΟΞΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΕΚΤΑΡΙΟ
1.- Αγάπη προς τους ετεροδόξους, με διατήρηση της Ορθοδόξου συνειδήσεως
2.- Ο πραγματικά ανεξίθρησκος Χριστιανός
Επίλογος
Περίληψη
Abstract
Πηγές-Βιβλιογραφία