ΟΙ ΠΡΟΒΑΠΤΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ

Από τότε που ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός έδωσε την εντολή στους μαθητές του «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος» (Ματθ. 28,19), το Βάπτισμα αποτελεί την τελετή διά της οποίας κάθε πιστός εισέρχεται στην Εκκλησία, ενούμενος με τον Χριστό. Κατά τη διάρκεια των πρώτων αιώνων, οι περισσότεροι προσήλυτοι στον Χριστιανισμό ήταν ενήλικες. Αυτό εξηγεί και τη διαπίστωση ότι το βαπτισματικό τελετουργικό στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας, ακόμη και μέχρι σήμερα, είναι προσαρμοσμένο στο Βάπτισμα των ενηλίκων. Αρχικά, προηγούνταν μία περίοδος κατηχήσεως κατά την οποία εκείνοι που προσέρχονταν στη χριστιανική πίστη έπρεπε να διδαχθούν τις θεμελιώδεις αλήθειες της ιστορίας της σωτηρίας και των συμβόλων της πίστεως. Η Εκκλησία διαφύλαξε το πνεύμα της ρήσης του Τερτυλλιανού, του μεγάλου αυτού εκκλησιαστικού συγγραφέα του Β’-Γ’ αι., ο οποίος διαβεβαίωνε ότι ουδείς γεννιέται χριστιανός, αλλά γίνεται. Και για να γίνει κανείς χριστιανός, πρέπει να έχει συνείδηση όλων των δεσμεύσεων που συνεπάγεται το Βάπτισμα.

Ο προοδευτικός εκχριστιανισμός της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας οδήγησε σε αλλαγή των καταστάσεων. Η μεταστροφή ενηλίκων στη νέα πίστη γινόταν ολοένα και πιο σπάνια μέσα σε ένα χριστιανικό πλέον κράτος. Οπότε, το ζήτημα του Βαπτίσματος των τέκνων χριστιανών γονέως άρχισε να τίθεται ήδη από τον ΣΤ’ αι. Ωστόσο, προτιμούσαν να καθυστερούν το Βάπτισμα των παιδιών μέχρι να μπορέσουν να τους δώσουν επαρκή κατηχητική διδασκαλία, προκειμένου να αναλάβουν ενσυνείδητα τις αντίστοιχες δεσμεύσεις. Εξαιτίας αυτού, το παιδί μιας χριστιανικής οικογένειας έπρεπε να περιμένει την κατάλληλη ηλικία, για να μπορέσει να κατηχηθεί. Αυτό ακριβώς εξηγεί την καθυστέρηση της άμεσης αποδοχής από την Εκκλησία του νηπιοβαπτισμού. Πράγματι, μέχρι το τέλος της πρώτης χιλιετίας, προτιμούσαν την αναμονή του Βαπτίσματος σε ώριμη ηλικία, ώστε να μπορούν οι νεοφώτιστοι να αποταχθούν ενσυνείδητα τον Σατανά και να απαγγείλουν αυτοπροσώπως το Σύμβολο της Πίστεως. […]

(Απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου)

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Preface a l’edition, +Job Getcha, Archeveque de Telmessos

Πρόλογος εκδόσεως (Μετάφραση), +Ιώβ Getcha, Αρχιεπίσκοπος Τελμησσού

Πρόλογος συγγραφέα

Εισαγωγή

Α’ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΑΠΤΙΣΜΑΤΙΚΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ

Εισαγωγικά

1.1.- Η ακολουθία της πρώτης ημέρας σε γυναίκα λεχώνα

1.2.- Η ευχή σφραγίσεως του παιδιού που λαμβάνει όνομα την όγδοη ημέρα από τη γέννησή του

1.3.- Οι ευχές για να εκκλησιασθεί το παιδί με την πάροδο σαράντα ημερών

1.4.- Η ευχή σε γυναίκα που έχει αποβάλει

1.5.- Η ευχή των είκοσι ημερών ή του λεγόμενου «μικρού σαραντισμού»

 

Β’ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΑΠΤΙΣΜΑΤΙΚΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ

Εισαγωγικά

2.1. Οι ευχές σε γυναίκα λεχώνα

2.2. Η ευχή της ογδόης ημέρας

2.3. Οι ευχές για τον εκκλησιασμό του παιδιού μετά από σαράντα ημέρες

2.4. Η ευχή σε γυναίκα που έχει αποβάλει

2.5. Η ευχή των είκοσι ημερών ή του λεγόμενου «μικρού σαραντισμού»

 

Γ’ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΑΠΤΙΣΜΑΤΙΚΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ

3.1. Σύγχρονος θεολογικός προβληματισμός

3.2. Η τέλεση των προβαπτισματικών ακολουθιών σήμερα

Επίλογος

 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

1. Ευχαί εις γυναίκα λεχώ, τη πρώτη ημέρα της γεννήσεως του παιδίου αυτής
2. Ευχή εις το κατασφραγίσαι παιδίον λαμβάνον όνομα τη ογδόη ημέρα από της γεννήσεως αυτού
3. Ευχαί εις το εκκλησιάσαι παιδίον, μεθ’ ημέρας τεσσαράκοντα
4. Ευχή εις γυναίκα όταν αποβάληται
5. Ευχή εις απόβλησις γυναικός και μη ζων το παιδίον
6. Ετέρα ευχή εις γυναίκα όταν αποβαλήται (Πρωτοπρ. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη)
7. Ετέρα ευχή εις γυναίκα όταν αποβαλήται (Αναστασίου Κάλλη)
8. Ευχή εις γυναίκα λεχώ είκοσι ή δεκαπέντε ημερών («μισού σαραντισμού»)

Συντομογραφίες

Βιβλιογραφία