ΠΙΣΤΕΥΩ ΕΙΣ ΕΝΑ ΘΕΟΝ

Το Σύμβολο Νικαίας-Κων/πόλεως αποτελεί αυθεντική διατύπωση της δογματικής διδασκαλίας της Εκκλησίας. Περιέχει συνεπτυγμένως τα κύρια σημεία της πίστεως, η ομολογία των οποίων είναι απαραίτητη προς σωτηρίαν. Είναι -θα λέγαμε- η πρώτη επίσημη Δογματική της Εκκλησίας. Σ’ αυτήν ομιλεί το Πνεύμα του Θεού, το οποίο με την επίπνοιά του καθοδηγούσε τους αγίους συνοδικούς, εν μέσω πολλών συζητήσεων, στον εντοπισμό της θείας αλήθειας και στην αλάθητη διατύπωση του δογματικού όρου της Συνόδου. Από την άποψη αυτή, και δεδομένου ότι είναι το αρχαιότατο δογματικό μνημείο της παραδόσεως της Εκκλησίας, στο οποίο βρήκε απήχηση η καθολικότητα της χριστιανικής πίστεως και μάλιστα σε αντιπαράθεση με μια τόσο κραυγαλέα αιρετική κακοδοξία, το Σύμβολο Νικαίας-Κων/πόλεως τιμάται υπερβαλλόντως στην Ορθοδοξία, τοποθετούμενο πιο πάνω από τα δύο άλλα φερόμενα ως Οικουμενικά Σύμβολα, το Αποστολικό και το Αθανασιανό.

Η μέθοδος εκθέσεως είναι η κατ’ άρθρον ερμηνεία του Συμβόλου της Πίστεως. Στο τέλος δεν παραλείπουμε να πούμε λίγα λόγια και για τον Νόμο του Θεού που είναι τόσο βαθιά συνυφασμένος με το δόγμα, όπως δόθηκε στον άνθρωπο από τον Θεό στο όρος Σινά κατά την παλαιά οικονομία, και στην επί του Όρους ομιλίαν του Κυρίου, κατά τη λυτρωτική οικονομία της χάριτος.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

 

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Γ’ ΕΚΔΟΣΕΩΣ

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

 

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΕΞΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΣΥΜΒΟΛΟΥ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ

ΑΡΘΡΟ ΠΡΩΤΟ: «Πιστεύω εις ένα Θεόν, Πατέρα, Παντοκράτορα…»

1.- «Πιστεύω»

1.1. Ο χριστιανικός «αγνωστικισμός»

1.2. Η φανέρωση του Θεού

1.3. Πως γνωρίζουμε τον Θεό

1.4. Ενδείξεις υπάρξεως του Θεού

1.5. Τα δόγματα της πίστεως

2.- «Εις ένα Θείν»

2.1. Ο Θεός του Χριστιανισμού

2.2. Τα τρία πρόσωπα της Θεότητας

2.3. Οι θείες ενέργειες

3.- «Πατέρα, παντοκράτορα»

3.1. Ο Θείος Πατήρ στην Αγία Τριάδα

3.2. Ο Θεός Πατήρ στην κτίση

4.- «Ποιητήν ουρανού και γης, ορατών τε πάντων και αοράτων»

4.1. Ο κόσμος

4.2. Οι άγγελοι

4.3. Οι δαίμονες

4.4. Ο άνθρωπος

4.5. Εικόνα Θεού – αμαρτία του Αδάμ

ΑΡΘΡΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: «Και εις ένα Κύριον Ιησούν Χριστόν…»

1.- Το πρόσωπο του Ιησού Χριστού

2.- «Και εις ένα Κύριον Ιησούν Χριστόν»

2.1. Το όνομα Ιησούς

2.2. Μονογενής Υιός

3.- «Τον εκ του Πατρός γεννηθέντα προ πάντων των αιώνων»

3.1. Η αιρετική διδασκαλία του Αρείου

4.- «Φως εκ φωτός»

5.- «Θεόν αληθινόν εκ Θεού αληθινού»

6.- «Γεννηθέντα, ου ποιηθέντα»

7.- «Ομοούσιον τω Πατρί»

8.- «Δι’ ου τα πάντα εγένετο»

ΑΡΘΡΟ ΤΡΙΤΟ: «Τον δι’ ημάς τους ανθρώπους…»

1.- «Δια την ημετέραν σωτηρίαν»

2.- «Κατελθόντα εκ των ουρανών και σαρκωθέντα εκ Πνεύματος Αγίας και Μαρία της Παρθένου»

2.1. Η δημιουργική ενέργεια του Πνεύματος

2.2. Η Παρθένος Μαρία

2.3. Το ζήτημα της αειπαρθενίας

2.4. Δογματικά Θεοτοκία

3.- «Και ενανθρωπήσαντα»

3.1. Οι δύο φύσεις του Χριστού

3.1.1. Ο Χριστός είναι τέλειος Θεός

3.1.2. Ο Χριστός είναι και τέλειος άνθρωπος

3.1.3. Τα αδιάβλητα πάθη του Χριστού

3.2. Το ενιαίο πρόσωπο του Χριστού

3.3. Ακολουθίες εκ της υποστατικής ενώσεως των φύσεων

3.3.1. Αντίδοση ή κοινοποίηση των ιδιωμάτων των φύσεων

3.4. Η αναμαρτησία του Κυρίου

3.5. Ο όρος «Θεοτόκος»

3.6. Η μία υιότητα και προσκύνηση του Χριστού

3.7. Χριστολογικές αιρέσεις

3.7.1. Ο Δοκητισμός

3.7.2. Ο Απολλιναρισμός

3.7.3. Ο Αρειανισμός

3.7.4. Μονοφυσιτισμός

3.7.5 Νεστοριανισμός

3.7.6. Αφθαρτοδοκητισμός

3.7.7. Μονοθελητισμός – Μονοενεργητισμός

ΑΡΘΡΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: «Σταυρωθέντα τε υπέρ ημών επί Ποντίου Πιλάτου…»

1.- «Σταυρωθέντα υπέρ ημών»

1.1. Ο Πόντιος Πιλάτος

1.2. Ο Ιούδας

2.- «Και παθόντα και ταφέντα»

2.1. Η αντινομία του Σταυρού

2.2. Ο αιώνιος Σαββατισμός

2.3. Ο Χριστός στον Άδη

ΑΡΘΡΟ ΠΕΜΠΤΟ: «Και αναστάντα τη τρίτη ημέρα κατά τας Γραφάς…»

1.- Το επιστέγασμα του λυτρωτικού έργου

2.- Η προοπτική της θεώσεως

ΑΡΘΡΟ ΕΚΤΟ: «Και ανελθόντα εις τους ουρανούς…»

1.- «Και ανελθόντα εις τους ουρανούς»

2.- «Και καθεζόμεν εκ δεξιών του Πατρός»

ΑΡΘΡΟ ΕΒΔΟΜΟ: «Και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης…»

1.- «Και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης»

2.- «Κρίναι ζώντας και νεκρούς»

2.1. Η δικαιοσύνη και η αγαθότητα του Θεού

2.2. Η λογική φύση του ανθρώπου

2.3. Η μερική κρίση

2.4. Η μέση κατάσταση των ψυχών

2.5. Η καθολική κρίση

2.6. Η βασιλεία του Θεού

2.7. Η κόλαση

2.8. Το δόγμα της αιωνιότητος

3.- «Ου της βασιλείας ουκ έσται τέλος»

ΑΡΘΡΟ ΟΓΔΟΟ: «Και εις το Πνεύμα το άγιον, το κύριον…»

1.- «Και εις το Πνεύμα το άγιον, το κύριον, το ζωοποιόν»

1.1. Άγιον Πνεύμα

1.2. Αναβαθμοί της Παρακλητικής

1.3. Αίνοι της Κυριακής της Πεντηκοστής

1.4. Ομοούσιον Πνεύμα

2.- «Το εκ του Πατρός εκπορευόμενον»

2.1. Η κακοδοξία του Filioque

3.- «Το συν Πατρί και Υιώ συμπροσκυνούμενον και συνδοξαζόμενον»

4.- «Το λαλήσαν διά των Προφητών»

ΑΡΘΡΟ ΕΝΑΤΟ: «Εις μίαν, αγίαν, καθολικήν…»

1.- Ο όρος Εκκλησία

2.- Η Εκκλησία ως κοινωνία αγάπης

3.- Οι δύο όψεις της Εκκλησίας

4.- Το πολίτευμα της Εκκλησίας

4.1. Η Οικουμενική Σύνοδος

5.- Η Εκκλησία ως πνευματική μητέρα

6.- Η Εκκλησία ως θεανθρώπινο ίδρυμα

7.- Οι ιδιότητες της Εκκλησίας

7.1. Ενότητα

7.2. Αγιότητα

7.3. Καθολικότητα

7.4. Αποστολικότητα

7.4.1. Η θεωρία των Κλάδων

ΑΡΘΡΟ ΔΕΚΑΤΟ: «Ομολογώ εν βάπτισμα…»

1.- Η θεία χάρη

2.- Τα εκκλησιαστικά μυστήρια

2.1. Το βάπτισμα

2.2. Το χρίσμα

2.3. Η μετάνοια

2.4. Η θεία Ευχαριστία

2.5. Ο γάμος

2.6. Η ιερωσύνη

2.7. Το ευχέλαιο

ΑΡΘΡΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ: «Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών»

1.- Ανάσταση των νεκρών σωμάτων

2.- Κατάλυση του θανάτου

3.- Πιστότητα του Θεού για θέωση του ανθρώπου

ΑΡΘΡΟ ΔΩΔΕΚΑΤΟ: «Και ζωήν του μέλλοντος αιώνος»

1.- Ο άνθρωπος ως νέα άφθαρτη οντότητα

2.- Η ζωή του μέλλοντος αιώνος

3.- Ηθικός δυϊσμός

 

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: Ο ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙ ΤΟΥ ΟΡΟΥΣ ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

Ο Δεκάλογος της Π.Δ.

Α’ Ο ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

Ο παλαιός Νόμος

ΟΙ ΔΕΚΑ ΕΝΤΟΛΕΣ

ΕΝΤΟΛΗ ΠΡΩΤΗ: «Ουκ έσονταί σοι θεοί έτεροι…»

ΕΝΤΟΛΗ ΔΕΥΤΕΡΗ: «Ου ποιήσεις σεαυτώ είδωλον…»

ΕΝΤΟΛΗ ΤΡΙΤΗ: «Ου λήψει το όνομα Κυρίου του Θεού σου…»

ΕΝΤΟΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ: «Μνήσθητι την ημέραν των σαββάτων…»

ΕΝΤΟΛΗ  ΠΕΜΠΤΗ: «Τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου…»

ΕΝΤΟΛΗ  ΕΚΤΗ: «Ου μοιχεύσεις»

ΕΝΤΟΛΗ ΕΒΔΟΜΗ: «Ου φονεύσεις»

ΕΝΤΟΛΗ ΟΓΔΟΗ: «Ου κλέψεις»

ΕΝΤΟΛΗ ΕΝΑΤΗ: «Ου ψευδομαρτυρήσεις…»

ΕΝΤΟΛΗ ΔΕΚΑΤΗ: «Ουκ επιθυμήσεις την γυναίκα του πλησίον σου…»

Β’. Η ΕΠΙ ΤΟΥ ΟΡΟΥΣ ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ: ΟΙ ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΙ

Ο νέος Νόμος της Χάριτος

ΟΙ ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΙ

ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΣ ΠΡΩΤΟΣ: «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι…»

ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ: «Μακάριοι οι πενθούντες…»

ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΣ ΤΡΙΤΟΣ: «Μακάριοι οι πραείς…»

ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΣ: «Μακάριοι οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνην…»

ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΣ ΠΕΜΠΤΟΣ: «Μακάριοι οι ελεήμονες…»

ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΣ ΕΚΤΟΣ: «Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία…»

ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΣ ΕΒΔΟΜΟΣ: «Μακάριοι οι ειρηνοποιοί…»

ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΣ ΟΓΔΟΟΣ: «Μακάριοι οι δεδιωγμένοι…»

 

Γ’. ΛΟΙΠΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΟΡΟΥΣ ΟΜΙΛΙΑΣ

1.- Οργή και φόνος

2.- Μοιχεία

3.- Όρκος και φιλαλήθεια

4.- Εκδίκηση

5.- Η αγάπη και η χριστιανική τελειότητα

6.- Ελεημοσύνη στα κρυφά

7.- Προσευχή στα κρυφά

8.- Η νηστεία

9.- Ο πραγματικός θησαυρός

10.- Φως στο σκοτάδι

11.- Μέριμνα και εμπιστοσύνη στον Θεό

12.- Η κατάκριση του πλησίον

13.- Οι θείοι μαργαρίτες

14.- Η αποτελεσματικότητα της προσευχής

15.- Ο χρυσός κανόνας του Ευαγγελίου

16.- Οι δύο δρόμοι

17.- Οι ψευδοπροφήτες

18.- Τα λόγια και τα έργα

19.- Τα δύο θεμέλια

 

ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ

ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ