ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΘΕΩΣΗ

Από την αρχαιότητα ο άνθρωπος προσπαθεί να ερευνήσει την φύση του και να ερμηνεύσει τη θέση του στον κόσμο. Αυτή του η προσπάθεια οδήγησε στην ανάπτυξη ενός ειδικού φιλοσοφικοί κλάδου, της φιλοσοφικής ανθρωπολογίας, ο οποίος σκοπό έχει την σπουδή του ανθρώπινου όντος από φιλοσοφικής σκοπιάς.

Η παρούσα διατριβή αποτελεί συμβολή στην ιστορία της χριστιανικής ανθρωπολογίας. Ειδικότερα, αναφέρεται στην βυζαντινή εποχή και μάλιστα στους ανθρώπους «της ερήμου», δηλαδή στην ασκητική εμπειρία των μοναχών της Ανατολικής Εκκλησίας. Η άποψη των μοναχών για τον κόσμο και την ζωή δεν έχει θεωρητικό χαρακτήρα, αλλά εμβαθύνει στα άδυτα της ανθρώπινης υπάρξεως μέσα από την προσωπική τους εμπειρία. Σε γενικές γραμμές, η πατερική σκέψη δεν οικοδόμησε ένα ανθρωπολογικό σύστημα. Λίγοι μόνο χριστιανοί συγγραφείς έγραψαν ειδικές ανθρωπολογικές μελέτες, όπως ο Γρηγόριος Νύσσης, ο Νεμέσιος Εμέσης, και ο Θεοδώρητος Κύρου. Βέβαια, στα περισσότερα έργα των Πατέρων βρίσκουμε ενδιαφέροντα αποσπάσματα ανθρωπολογικού περιεχομένου.

Στα έργα του Διαδόχου Φωτικής δεν βρίσκουμε μία σκέψη συστηματική, με αναλυτική ταξινόμηση απόψεων και ιδεών. Πρόκειται μάλλον για ελεύθερη έκφραση της προσωπικής του ασκητικής-μυστικής εμπειρίας, που δεν μπορεί να αποτελεί πεδίο αντικειμενικής έρευνας. Θα λέγαμε ότι τα έργα του Διαδόχου είναι ένας οδηγός για τον πνευματικό βίο. […]

(Απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου)

 

Ο Μητροπολίτης Λαοδικείας Θεοδώρητος Πολυζωγόπουλος, Ιεράρχης του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, γεννήθηκε στην Αθήνα, σπούδασε στην Θεολογική και Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Φιλοσοφίας το 1979 από το Πανεπιστήμιο του Manchester (UK).

Δίδαξε στο Κολλέγιο Αθηνών (1979-2000) μαθήματα της ειδικότητός του και παράλληλα ανέπτυξε σημαντικό πνευματικό και κοινωνικό έργο, ως Προϊστάμενος του Ι. Ναού Αγίας Παρασκευής του ομώνυμου προαστίου.

Τον Μάρτιο του 2000 εξελέγη και χειροτονήθηκε Επίσκοπος Ναζιανζού στον Πατριαρχικό Ναό και εξελέγη Αρχιερατικός Προϊστάμενος του Καθεδρικού Ναού της Αγίας Σοφίας Λονδίνου (2000-2009).

Το 2018 εξελέγη Μητροπολίτης Λαοδικείας και διετέλεσε μέλος της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου (Μάρτιος 2019 – Φεβρουάριος 2020).

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Τροπάρια

Συντομογραφίες

Έργα του Διαδόχου Φωτικής

Πρόλογος

Πρόλογος για την ελληνική έκδοση

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Βίος και Έργα του Διαδόχου Φωτικής

Ι. Ο βίος του Διαδόχου και η θέση του στην χριστιανική γραμματεία

1.- Βίος

α) Πληροφορίες αντληθείσες από τα έργα του Διαδόχου

β) Άλλες πηγές

γ) Ο άλλος συγγραφέας με το όνομα Διάδοχος

δ) Η επισκοπή Φωτικής

2.- Οι πηγές του Διαδόχου

3.- Οι αντίπαλοι του Διαδόχου

4.- Ο Διάδοχος και οι Μεσσαλιανοί

5.- Η επίδραση του Διαδόχου στους μεταγενέστερους

6.- Η επίδραση του Διαδόχου στη Δύση

ΙΙ. Τα έργα του Διαδόχου

1.- Γενικά

2.- Η εξέταση των έργων του

α) (Εκατό) κεφάλαια πρακτικά γνώσεως και διακρίσεως πνευματικής

β) Λόγος στην Ανάληψη

γ) Όρασις

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ I

Η Δημιουργία του Ανθρώπου

1.- Εικόνα και Ομοίωση

2.- Ο οντολογικός χαρακτήρας του σώματος

3.- Η φύση της ψυχής και τα χαρακτηριστικά της

4.- Η ενότητα του ανθρώπου

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ II

Η Πτώση του Ανθρώπου

1.- Η ελεύθερη βούληση του ανθρώπου

2.- Το πρόβλημα του κακού

3.- Το προπατορικό αμάρτημα και οι συνέπειές του

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ III

Η σωτηρία του ανθρώπου δια του Ιησού Χριστού και η αποδοχή της από τον άνθρωπο

1.- Η ενσάρκωση του Θεού Λόγου

2.- Το λυτρωτικό έργο του Χριστού

3.- Η χάρις του βαπτίσματος

4.- Συνεργασία χάριτος και ανθρώπου

5.- Τα στάδια της πνευματικής ζωής

α) Αρχόμενοι

β) Μέσοι

γ) Τέλειοι

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV

Το τέλος της ιστορίας

1.- Η χριστιανική ελπίδα

2.- Η θέωση του ανθρώπου

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

CONCLUSIONS (εκ του πρωτοτύπου)

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Α. Πηγές

1.- Έντυπες εκδόσεις των συγγραμάτων του Διαδόχου

2.- Άλλες πηγές

Β. Βοηθήματα

1.- Μελέτες για τον Διάδοχο

2.- Γενική βιβλιογραφία