Η έννοια του γραμματισμού, εκτός από την ικανότητα ανάγνωσης και γραφής, περιλαμβάνει το σύνολο των γνώσεων και δεξιοτήτων που διαθέτει ένα άτομο, οι οποίες συμβάλλουν ώστε να ανταπεξέλθει αποτελεσματικά στις επικοινωνιακές προκλήσεις στο κοινωνικοπολιτισμικό περιβάλλον του. Τέτοιες προκλήσεις συμπεριλαμβάνουν και όσες σχετίζονται με τις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) δημιουργώντας μια ακόμη κατηγορία του γραμματισμού τον ψηφιακό γραμματισμό.
Ένα ψηφιακό εγγράμματο άτομο θα πρέπει να είναι σε θέση να παράγει, να κατανοεί και να επεξεργάζεται με κριτικό τρόπο κείμενα γραπτού, προφορικού και ηλεκτρονικού λόγου.
Μία άλλη κατηγορία γραμματισμού αποτελεί ο θρησκευτικός γραμματισμός. Ένα θρησκευτικά εγγράμματο άτομο θα πρέπει να διαθέτει ένα βασικό λεξιλόγιο αναγνώρισης, κατανόησης και ερμηνείας των θρησκευτικών όρων και των συμβολισμών τους καθώς και των εκδηλώσεών τους σε έθιμα και τελετυργικά τυπικά, που καλλιεργείται στο σχολείο με την θρησκευτική εκπαίδευση.
Οι δεξιότητες του γραμματισμού που αφορούν την ανάγνωση και κατανόηση των πολυμεσικών ή/και υπερμεσικών κειμένων θρησκευτικού περιεχομένου που υπάρχουν στο διαδίκτυο εντάσσονται σε δύο είδη: τον θρησκευτικό και τον ψηφιακό γραμματισμό.
Όταν οι μαθητές και μαθήτριες αναζητούν θρησκευτικού περιεχομένου πληροφορίες σε κείμενα ή βιβλία στο διαδίκτυο απαιτείται να συνδυάσουν τις δεξιότητες και των δύο αυτών ειδών γραμματισμού οπότε προκύπτει μια νέα κατηγορία γραμματισμού που προσδιορίζουμε με τον όρο «θρησκευτικός Ψηφιακός Γραμματισμός».
(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
1.- Ο ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΟΥ
1.1. Εννοιολογική οριοθέτηση
1.2 Είδη Γραμματισμού
1.2.1 Κοινωνικός και Σχολικός γραμματισμός
1.2.1.1 Κοινωνικός Γραμματισμός
1.2.1.2 Σχολικός Γραμματισμός
1.2.2 Αναδυόμενος γραμματισμός
1.2.3 Λειτουργικος και Κριτικός Γραμματισμός
1.2.3.1 Λειτουργικός Γραμματισμός
1.2.3.2 Κριτικός Γραμματισμός
1.2.4 Διαθεματικός Γραμματισμός
1.2.5 Πολυγραμματισμός
1.2.6 Γραμματισμός ανάγνωσης
1.2.6 Ακαδημαϊκός Γραμματισμός
2.- ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ
2.1 Εννοιολογικός προσδιορισμός του Ψηφιακού Γραμματισμού
2.2 Δεξιότητες ψηφιακού γραμματισμού
2.3 Ψηφιακός Γραμματισμός και «Ψηφιακό Χάσμα»
2.4 Ο ψηφιακός γραμματισμός στην εκπαίδευση
2.5 Ο ψηφιακός γραμματισμός στο σύγχρονο σχολείο
2.6 Ο ψηφιακά εγγράμματος εκπαιδευτικός
2.7 Ο Ψηφιακός Γραμματισμός στα Αναλυτικά Προγράμματα
3.- ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ
3.1 Θρησκευτικός γραμματισμός: εννοιολογικός προσδιορισμός
3.2 Η ανάγκη για Θρησκευτικό Γραμματισμό
3.3 Θρησκευτικός γραμματισμός και Θρησκευτική εκπαίδευση
3.4 Αλλαγή στάσεων ζωής μέσω της Θρησκευτικής Εκπαίδευσης
3.5 Η αναγκαιότητα καλλιέργειας Θρησκευτικού Γραμματισμού στα σχολεία
3.6 Συμβολή της θρησκευτικής εκπαίδευσης στην καλλιέργεια του θρησκευτικού γραμματισμού
3.7 Ο Θρησκευτικός γραμματισμός στα Προγράμματα Σπουδών Θρησκευτικών
3.8 Ο Θρησκευτικός γραμματισμός ως εργαλείο καλλιέργειας της κριτικής σκέψης
3.9 Θρησκευτικός γραμματισμός ως εργαλείο δημιουργίας στάσης ζωής
3.10 Διδακτικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις της θρησκείας στα σχολεία για την καλλιέργεια του θρησκευτικού γραμματισμού
3.11 Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών για την προώθηση του θρησκευτικού γραμματισμού στα πλαίσια της θρησκευτικής εκπαίδευσης στα σχολεία
3.12 Θρησκευτικός γραμματισμός στην τριτοβάθμια εκπαίδευση
4.- ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ
4.1 Ενσωμάτωση στην Εκπαίδευση
4.2 Ψηφιακός Θρησκευτικός Γραμματισμός
4.3 Τα ψηφιακά διαδραστικά βιβλία Θρησκευτικών και η ανάγκη για τον ψηφιακό θρησκευτικό γραμματισμό
4.4 Τα Θρησκευτικά στον ιστότοπο του Ψηφιακού Σχολείου. Συμβολή στην καλλιέργεια ψηφιακού θρησκευτικού γραμματισμού
– Εισαγωγη
– Μαθησιακά αντικείμενα
– Παιδαγωγικό πλαίσιο ανάπτυξης των μαθησιακών αντικειμένων
– Το μαθησιακό αντικείμενο για το μάθημα των Θρησκευτικών
– Συζήτηση
– Βιβλιογραφικές αναφορές
5.- Η ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ
5.1 Θέση του προβλήματος
5.2 Περιγραφή της ερευνητικής μελέτης
5.2.1 Σκοπός και ειδικοί στόχοι
5.2.2 Εννοιολογικό πλαίσιο – Υπόβαθρο της έρευνας
5.2.3 Το πρόβλημα με τη βιβλιογραφική στήριξη
5.3 Μεθοδολογία Ποσοτικής Έρευνας
5.3.1 Δείγμα ποσοτικής έρευνας
5.3.2 Δειγματοληπτικό σχέδιο
5.3.3 Περιορισμοί
5.3.4 Το ερευνητικό εργαλείο
5.3.5 Δομή του ερωτηματολογίου
5.3.5.1 Μέρος Α’. Δημογραφικά
5.3.5.2 Μέρος Β’: Διαμόρφωση αξιών και στάσεων ζωής
α. Το ερώτημα της νοηματοδότησης της ζωής
β. Η διάσταση της πνευματικής εμπειρίας
γ. Η διάσταση των κοινωνικών συνεπειών της πνευματικότητας
δ. Οι ερωτήσεις της πνευματικής ανοιχτότητας
5.3.5.3 Μέρος Γ’: Η διάσταση της θρησκευτικής γνώσης
5.3.5.4 Μέρος Δ’: Η διάσταση της διαθρησκευτικής πολιτισμικής γνώσης
5.3.6 Εκτίμηση εγκυρότητας όψης και περιεχομένου του ερωτηματολογίου
5.3.7 Στατιστική ανάλυση
5.4 Αποτελέσματα της έρευνας
5.4.1 Παρουσίαση απαντήσεων επιλογής κατάστασης πιστεύω
5.4.2 Κατανομή απαντήσεων στο ερώτημα της νοηματοδότησης της ζωής
5.4.3 Κατανομή απαντήσεων στη διάσταση της πνευματικής εμπειρίας
5.4.4 Κατανομή απαντήσεων στη διάσταση των κοινωνικών συνεπειών της πνευματικότητας
5.4.5 Κατανομή απαντήσεων στα ερωτήματα της πνευματικής ανοιχτότητας
5.4.6 Βαθμολογία απαντήσεων στη διάσταση της θρησκευτικής γνώσης
5.4.7 Βαθμολογία απαντήσεων στη διάσταση της διαθρησκευτικής πολιτισμικής γνώσης
5.4.8 Έλεγχος εγκυρότητας και αξιοπιστίας εννοιολογικής κατασκευής κλιμάκων
5.4.8.1 Συσχετίσεις μεταξύ παραγόντων
5.4.8.2 Συσχετίσεις μεταξύ παραγόντων και μεταβλητής πνευματικής ανοιχτότητας & ανάπτυξης
5.4.8.3 Συσχετίσεις μεταξύ παραγόντων και μεταβλητής πνευματικής ανοιχτότητας & αλλαγής
5.4.8.4 Συσχετίσεις μεταξύ παραγόντων και θρησκευτικής γνώσης
5.4.8.5 Συσχετίσεις μεταξύ παραγόντων και διαθρησκευτικής γνώσης
5.4.8.6 Συσχετίσεις μεταξύ θρησκευτικής/διαθρησκευτικής γνώσης και ερωτημάτων πνευματικής ανοιχτότητας
5.4.9 Συσχετίσεις μεταξύ παραγόντων και του ερωτήματος νοηματοδότησης της ζωής
5.4.10 Συσχετίσεις μεταξύ κατάστασης πιστεύω και άλλων διαστάσεων
5.4.11 Η επίδραση του φύλου
5.4.12 Φύλο και κατάσταση πιστεύω
5.5 Συμπεράσματα της έρευνας
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Ξενόγλωσση βιβλιογραφία
- Ελληνική βιβλιογραφία
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ