ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΤΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ I

Με κύριο κριτήριο την αντοχή τους στο χρόνο, συγκεντρώθηκαν στον παρόντα τόμο μελέτες, γνωμοδοτήσεις και κριτικές παρατηρήσεις στη νομολογία, που δημοσιεύθηκε κατά την τελευταία εικοσαετία. Όπου βεβαίως κρίθηκε αναγκαίο, τα κείμενα αυτά ενημερώθηκαν δεόντως με τις μεταγενέστερες νομοθετικές, νομολογιακές ή βιβλιογραφικές εξελίξεις.
Το Εκκλησιαστικό Δίκαιο -ένα από τα ανθεκτικότερα στο χρόνο αλλά και πλουσιότερα στο περιεχόμενό τους γνωστικά αντικείμενα των νομικών μας σπουδών- παρουσιάζει δύο ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά:
Ως πρώτο, πρέπει να αναφερθεί ο έντονα διεπιστημονικός/διαθεματικός του χαρακτήρας, το γεγονός δηλαδή ότι η ύλη του Εκκλησιαστικού Δικαίου αξιοποιεί στοιχεία όλων σχεδόν των υπολοίπων κλάδων των νομικών μας σπουδών -όπως κυρίως είναι το δημόσιο (συνταγματικό, διοικητικό και φορολογικό), αστικό, διεθνές ή ευρωπαϊκό αλλά και ποινικό (ουσιαστικό ή δικονομικό) δίκαιο. Τούτο δεν συνεπάγεται βεβαίως μία αναπαραγωγή των πιο πάνω νομικών δεδομένων, αφού εδώ η επιστημονική προσέγγιση, ανάλυση και επεξεργασία τους γίνεται βάσει των δύο θεμελιωδών κριτηρίων του Εκκλησιαστικού Δικαίου, που συγκαθορίζουν και την επιστημολογική του ταυτότητα: ήτοι, των σχέσεων κράτους και εκκλησίας (ή γενικότερα των θρησκευμάτων), καθώς και της προστασίας του ατομικού δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας.
Έπειτα, είναι γεγονός ότι σε λίγους κλάδους του δικαίου η ιστορική εμπειρία, οι συναισθηματικοί δεσμοί και οι βασικές πεποιθήσεις ενός συγκεκριμένου λαού, αποτυπώνονται με τόση ενάργεια και επιρροή, όσο στο Εκκλησιαστικό Δίκαιο.