ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΟΜΟΡΦΙΑΣ
ΗΘΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΩΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΑΓΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ
Αποτελεί κοινό τόπο στην εποχή μας η αναγωγή της ομορφιάς σε αυτονομημένο μέγεθος και ακόμη περισσότερο σε αυταξία. Ο πολιτισμός του «φαίνεσθαι» έχει ειδωλοποιήσει κατ’ εξοχήν την εξωτερική ομορφιά με θιασώτες, που όχι απλώς την εξιδανικεύουν αλλά την θεοποιούν. Από την άλλη, εμφανίζεται και το διαμετρικά αντίθετο φαινόμενο: κάποιοι -μάλιστα σε ορισμένους εκκλησιαστικούς κύκλους- την απαξιώνουν και την δαιμονοποιούν. Νοηματοδοτούν την ομορφιά ως ρηχότητα, πειρασμό, αμαρτία.
Πώς να αξιολογηθεί με αυτά τα δεδομένα η φυσική καλλονή; Ως θείο δώρο ή αυτόχρημα ως σφραγίδα και πύλη του πειρασμού; Ποιος είναι ο ρόλος της ομορφιάς στην ηθική ζωή του ανθρώπου και ποια είναι η θέση της Εκκλησίας στο ζήτημα του κάλλους και του καλλωπισμού;
Απάντηση βρίσκουμε στα ζωντανά ευαγγέλια του Χριστού, δηλαδή στον βίο των αγίων γυναικών που φημίζονταν για την σωματική τους ωραιότητα. Πώς διαχειρίστηκαν την ομορφιά τους, όταν μάλιστα έζησαν σε χρόνια όπως τα βυζαντινά, όπου το κάλλος προβαλλόταν ως σημαντικό κοινωνικό πρότυπο και πόσο η εξωτερική εμφάνιση καθόρισε την πορεία τους προς την αγιότητα;
Πιο επίκαιρα από ποτέ τα συναξάρια συνδιαλέγονται με τον σύγχρονο κόσμο αποδεικνύοντας πώς ο εκκλησιαστικός λόγος, όταν εμποτίζεται στην ορθόδοξη πίστη, μετουσιώνεται σε πατρική συμβουλή, αγαπητική θεραπεία των αστοχιών, λεπτή χειρουργική επέμβαση των ψυχών. Τότε έχει την δυναμική να εστιάζει στην πραγματική αιτία των φαινομένων και να στηρίζει τον άνθρωπο στην προσπάθειά του να γνωρίσει και να αγαπήσει τον εαυτό του και τον Θεό.
Από την κατάφαση της ωραιότητας και της ζωής στην ωραιότητα της υπέρτατης αγαπητικής σχέσης… (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΟΜΟΡΦΙΑΣ
ΗΘΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΩΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΑΓΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ
ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ, Κωνσταντίνος Κορναράκης
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η έννοια του κάλλους και ο γυναικείος καλλωπισμός στην αρχαία Ελλάδα
Α’ ΜΕΡΟΣ
Γυναικεία ομορφιά και πνευματική ζωή στο Βυζάντιο
Κεφάλαιο Α’
Γυναίκα και ομορφιά στο Βυζάντιο
α) Η θέση της γυναίκας στην βυζαντινή κοινωνία
β) Ο καλλωπισμός της Βυζαντινής
Κεφάλαιο Β’
Η γυναικεία ομορφιά στα αγιολογικά κείμενα
α) Ο ρόλος των αγιολογικών κειμένων στην ζωή των Βυζαντινών
β) Τρόποι παρουσίασης της γυναικείας ωραιότητας σε αγιολογικά κείμενα
Β’ ΜΕΡΟΣ
Τα αγιολογικά κείμενα ως πηγή ηθικής θεώρησης της ομορφιάς και ή σημερινή τους σημασία στον διάλογο Εκκλησίας και Κοινωνίας
Κεφάλαιο Α’
Βασικές αρχές ηθικής θεώρησης της ομορφιάς σύμφωνα με τα αγιολογικά κείμενα
Κεφάλαιο Β’
Θέσεις της πατερικής θεολογίας περί της σωματικής ωραιότητας και του καλλωπισμού καί αποτυπώσεις τους στα αγιολογικά κείμενα
α) Ή ομορφιά ως παράγοντας παθογένειας της πνευματικής ζωής
- Το πάθος της φιλαρέσκειας
- Ή οικονομική και κοινωνική διάσταση της φιλαρέσκειας
β) Πνευματική ζωή και φιλοκαλία
- Το κάλλος του κατ’ εικόνα ως κατεξοχήν κάλλος του ανθρώπου
- Το σωματικό κάλλος
- Απάρνηση της γυναικείας φύσης για λόγους πνευματικής προόδου
γ) Η Θεοτόκος ως πρότυπο γυναικείου κάλλους
δ) Συνοπτική θεώρηση των αγιοπατερικών θέσεων περί καλλωπισμού
Κεφάλαιο Γ’
Τα αγιολογικά κείμενα ως πηγαίο υλικό για έναν σύγχρονο διάλογο μεταξύ Εκκλησίας και Κοινωνίας
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1) Πηγές
α. Άμεσες
β. Έμμεσες
2) Βοηθήματα
α. Ελληνόγλωσσα
β. Ξενόγλωσσα