Δεν έπαψε ούτε στιγμή να φωτίζει μέσα στη ζοφώδη και ασέληνη νύχτα της αρειανής αιρέσεως.
Ήταν φορές που ο «Μέγας» βρέθηκε «μόνος» μεταξύ εχθρών, μεταξύ ψευδαδέλφων και ενώπιον ισχυρών αυτοκρατόρων. Πέντε αυτοκράτορες γνώρισαν την σθεναρή του αντίσταση. Πέντε φορές πήρε το δρόμο της εξορίας.
Αυτός ο Μ. Κωνσταντίνος, «ο εν βασιλεύσιν απόστολος» του Χριστιανισμού, μέσα στη σύγχυση που επικρατεί, παγιδευμένος, τον εξορίζει.
Αντιμέτωπος ο σθεναρός ιεράρχης με την εμπάθεια του Κώνσταντος, δοκιμάζει και πάλι τα δεινά της εξορίας.
Ο Ιουλιανός ο παραβάτης, στην προσπάθεια του ν’ αναστηλώσει την ειδωλολατρία, πολεμά με μένος τον Ιεράρχη.
Ο Κωνστάντιος και τελευταίος ο Ουάλης, στο όνομα της εξουσίας χρησιμοποιούν τη βία, χύνουν αίμα, βεβηλώνουν ναούς, διώκουν, όσους δηλώνουν πίστη στο Σύμβολο της Πίστεως της Α’ εν Νικαία Οικουμενικής Συνόδου.
Σύνοδοι και σκηνοθετημένες ψευτοσύνοδοι διαδέχονται η μία την άλλη. Επίσκοποι αρειανίζοντες καταλαμβάνουν τον αρχιεπισκοπικό θρόνο της Αλεξανδρείας κάθε φορά που αυτός χηρεύει.
«Άπαντες σχεδόν οι επίσκοποι αρειανικά εφρόνουν· άπαντες πλην των εξορίστων».
Και μέσα σ’ αυτή την πνευματική αθλιότητα, ο Αθανάσιος όρθιος στην έπαλξη της Ορθοδοξίας, ως γνήσιος ποιμήν και ηγέτης ακατανίκητος, παρηγορεί και ενισχύει, καίτοι από παντού βάλλεται και διώκεται, καταδικάζεται και καθαιρείται με ανυπόστατες, και πολλές φορές γελοίες κατηγορίες.
«Μήτε θάνατον σωματικόν φοβηθώμεν, μήτε τας των τούτων οδούς ζηλώσωμεν, αλλά πάντων μάλλον προκρινέσθω της αληθείας ο λόγος… και γαρ και ημείς… μάλλον διώκεσθαι παρ’ αυτών, ή τον του Ιούδα μιμήσασθαι τρόπον», γράφει στους επισκόπους που κλυδωνίζονται.
Θεολόγος, απολογητής, συγγραφέας πολυγραφότατος, ασκητικός, ερημοπολίτης.
Πίσω απ’ όλα αυτά εκείνο που λάμπει περισσότερο είναι η αγιότητα της ζωής του. […] (Από τον επίλογο του βιβλίου)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΠΡΟΛΟΓΟ
ΤΑ ΠΑΙΔΙΚΑ ΚΑΙ ΝΕΑΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ
Ευσέβεια «εξ απαλών ονύχων»
«Ευφράνθητι έρημος διψώσα και ανθείτω ως κρίνον…»
Κοντά στον «οικιστήν της ερήμου»
Θεολογικά πρωτόλεια
Η μεγάλη κλίση
ΑΙΡΕΣΗ ΚΑΙ ΑΙΡΕΣΙΑΡΧΗΣ (Ο Άρειος)
«Προκόπτοντες επί τα χείρω»
Η Σύνοδος στην Αλεξάνδρεια
Ο Άρειος στην Παλαιστίνη
ΟΙ ΔΥΟ ΜΟΝΑΧΟΙ
Αρειανή Σύνοδος στη Βιθυνία
Κωνσταντίνος ο Μέγας
Εκεί που χτύπησε η καρδιά της Ορθοδοξίας
Μ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ – Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ
Το Σύμβολο της Πίστεως
Εξορία του Αρείου
Μια διαφωνία
Φυγή του Αθανασίου
Θάνατος του Αλεξάνδρου
ΛΑΪΚΗ ΕΚΛΟΓΗ – Ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ!
Συκοφαντική εκστρατεία
Φρουμέντιος. Ένας υπουργός Ιεραπόστολος
ΔΥΟ ΘΡΟΝΟΙ: Μ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ – Μ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
Ο ποιμήν καλός
Ανάκληση του Αρείου
Ο Αθανάσιος… δολοφόνος!
Η μετάνοια του Αρσενίου
ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΕΙΑ
Ο Ευσέβιος Νικομηδείας
Ψευδοσύνοδος στην Καισάρεια
Η Σύνοδος της ντροπής (Τύρος)
Συκοφαντίες και πλεκτάνες
Θριαμβολογίες και όργια
Αιφνίδια εξαφάνιση του Αθανασίου
Από τα Ιεροσόλυμα στην Κωνσταντινούπολη
ΠΡΩΤΗ ΕΞΟΡΙΑ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ
Ο πιο πικρός δρόμος
Ο Άρειος στην Κωνσταντινούπολη
Ο θάνατος του Αρείου
ΕΝΑΣ ΣΤΡΑΤΗΛΑΤΗΣ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ
Η αυλή του Κώνσταντος
Η ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
Δια ξηράς επιστροφή στην Αλεξάνδρεια
Νέες μηχανορραφίες
Ο Αθανάσιος ταξιδεύει στη Ρώμη
Η Σύνοδος της Αντιοχείας καθαίρει τον Αθανάσιο
Επάνοδος του Αθανασίου από την Ρώμη
Ταραχώδης υποδοχή του Γρηγορίου
ΔΕΥΤΕΡΑ ΕΞΟΡΙΑ
Ο Αντώνιος στην Αλεξάνδρεια
Σύνοδος και δίκη του Αθανασίου στη Ρώμη
Θάνατος του Ευσεβίου Νικομηδείας
Οι πατρίκιοι της μοναστικής ζωής
Στην αυλή του Κώνσταντα
Η Σύνοδος της Σαρδικής
Τα μετά την Σαρδική
ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ
Επιτέλους στην Αλεξάνδρεια
Δολοφονία του Κώνσταντα
Συγγραφική δράση της περιόδου αυτής
Οι δολοπλοκίες των ηττημένων
ΤΡΙΤΗ ΕΞΟΡΙΑ
Ο Αντώνιος και πάλι στην Αλεξάνδρεια!
Εκλογή του Δρακοντίου
Η Σύνοδος της Ακουϊλίας
Η ψευδοσύνοδος των Μεδιολάνων
Αυτοκράτορας και Επίσκοπος
ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ ΑΠΟ ΕΞΟΡΙΕΣ
Στο μάτι του τυφώνα ήρεμος
Οι λεγεώνες της Αφρικής σε κραιπάλη
Αιματηρή νύχτα
ΤΟΝ ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΖΩΝΤΑΝΟ Ή ΠΕΘΑΜΕΝΟ
Νέος πατριάρχης Αλεξανδρείας
Η Αλεξάνδρεια στο έλεος του Σεβαστιανού
Ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΥΤΟΕΞΟΡΙΣΤΟΣ
«Ανά τας ερήμους»
Θλιβερές ειδήσεις
Οι επίσκοποι της Αιγύπτου σε διωγμό
ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ
«Προς τους απανταχού μοναχούς…»
Μαχητικός θεολόγος
Ακόμη ένας επίσκοπος στην εξορία
Θάνατος του Κωνσταντίου
ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ Ο ΠΑΡΑΒΑΤΗΣ
Ειδωλολάτρης και γενική αμνηστία
Ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΞΑΝΑΓΥΡΙΖΕΙ
Η Σύνοδος στην Αλεξάνδρεια
Επιστροφή στα είδωλα
Η προγραφή του Αθανασίου
ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΞΟΡΙΑ
Το τέλος του Ιουλιανού
Προ του θρόνου του Ιοβιανού
Μια καρποφόρα περιοδεία
Ο βιογράφος του Μ. Αντωνίου
Νέα θύελλα
Σ’ ένα τάφο ζωντανός
ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ
Μέγας Βασίλειος – Μια αναψυχή
Τελευταίοι αγώνες
ΤΟ ΤΕΛΟΣ
Επίλογος