ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΣΤΡΟΦΑΔΩΝ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ
Το ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΣΤΡΟΦΑΔΩΝ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ στην πόλη της Ζακύνθου στεγάζεται στο ισόγειο της νέας πτέρυγας του μοναστηριού, που εγκαινιάστηκε στις 12 Νοεμβρίου 2000. Συγκροτείται από εικόνες και άλλα έργα της χριστιανικής τέχνης, εκ των οποίων ένας σημαντικός αριθμός προέρχεται από την Ιερά Μονή Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στα Στροφάδια. Τα έργα μεταφέρθηκαν στη Ζάκυνθο, ύστερα από το μεγάλο σεισμό της 18ης Νοεμβρίου 1997, που επέφερε σοβαρές βλάβες στο μοναστηριακό συγκρότημα. Αποτελούν πολύτιμα τεκμήρια της ιστορίας και της μακραίωνης πνευματικής παράδοσης της Μονής, αφού τα περισσότερα από τα ανεκτίμητα κειμήλιά της, καθώς και μεγάλο μέρος της περίφημης βιβλιοθήκης της, αποτέλεσαν λεία των επιδρομέων, των πειρατών και των αρχαιοκαπήλων.
Η σημερινή έκθεση, ο πυρήνας της οποίας υπήρχε σε ένα μικρό, μάλλον ακατάλληλο ως προς τις συνθήκες φύλαξης εκθεσιακό χώρο στην παλιά πτέρυγα του μοναστηριού, έχει εμπλουτιστεί σημαντικά χάρη στη γενναιόδωρη προσφορά του Μητροπολίτου Ζακύνθου κ. Χρυσοστόμου Β’ ποικίλουν αντικειμένων εξαιρετικής εκκλησιαστικής τέχνης. Πέρα από την αρχαιολογική τους αξία, τα αρχιερατικά άμφια, τα ιερά λειτουργικά σκεύη και τα λειτουργικά εξαρτήματα της δωρεάς του Μητροπολίτη Ζακύνθου καθίστανται και τεκμήρια της εκκλησιαστικής ιστορίας του νησιού με τη διαδοχική χρήση τους από τους αρχιερείς.
Πολλά από τα ιερά λειτουργικά σκεύη και κάποια από τα λειτουργικά και ιερατικά άμφια του Εκκλησιαστικού Μουσείου, τα οποία φέρουν επιγραφές στα ρωσικά ή αποδίδονται σε ρωσικά εργαστήρια, αποτελούν τμήμα της δωρεάς του Γεωργίου Κωστάκη. Τη δεκαετία του 1930, ο ζακυνθινής καταγωγής συλλέκτης έργων ζωγραφικής της ρωσικής πρωτοπορίας, απέστειλε από τη Μόσχα σκεύη και άμφια για τις λειτουργικές ανάγκες των ναών της Ζακύνθου, τα οποία αντιπροσωπεύουν χαρακτηριστικά τη ρωσική εκκλησιαστική τέχνη του 18ου και του 19ου αι.
Οι αρχαιότερες εικόνες του Μουσείου έχουν φιλοτεχνηθεί από κρητικούς ζωγράφους. Μεταφέρθηκαν από τους πρόσφυγες ως ιερά κειμήλια και ανατέθηκαν σε ναούς της Ζακύνθου, μετά την άλωση των μεγάλων κρητικών πόλεων από τους Τούρκους (Ρέθυμνο 1644, Χάνδακας 1669). […]
(Απόσπασμα από την εισαγωγή του βιβλίου)